Bầu Đức bằng cách nào để thuyết phục ông Trần Bá Dương bước chân vào mảng nông nghiệp (kỳ 4)

Để giảm bớt nợ xấu dẫn đến nguy cơ phá sản, bầu Đức đã phải nhờ đến sự giúp đỡ của Chủ tịch Trường Hải (THACO), ông Trần Bá Dương.

Nhờ sự trợ giúp của tỉ phú Trần Bá Dương, bầu Đức đã tránh được nguy cơ phá sản

Những dự án làm nông nghiệp thất bại liên tiếp khiến Tập đoàn HAGL của bầu Đức rơi vào cảnh nợ nất chồng chất lên đến hàng chục nghìn tỉ đồng, mất khả năng thanh khoản. Hình ảnh HAGL trong mắt nhà đầu tư và đối tác xấu dần khi ai nghĩ đến công ty ông cũng chỉ nhớ về những khoản nợ chồng chất.

Chính vì thế, theo bầu Đức chia sẻ, vào đầu năm 2018 ông đã gọi điện mời ông Trần Bá Dương mua cổ phiếu nhưng khi đó ông chủ THACO không quan tâm đến chứng khoán. Chỉ đến khi bầu Đức viết thư tay kể về những khó khăn khi làm nông nghiệp và khẩn thiết mong một doanh nghiệp lớn như Thaco giúp đỡ mới đủ sức vực dậy HAGL, mọi việc mới trở nên dễ thở hơn.

Nhờ bức thư này, ông Dương đã đồng ý qua Lào và Campuchia tham quan những nông trường bạt ngàn và tìm hiểu cách HAGL làm nông nghiệp. Sau chuyến đi đó, Tập đoàn THACO của ông Trần Bá Dương đã chính thức trở thành nhà đầu tư chiến lược của Tập đoàn HAGL. Thậm chí, bầu Đức tiết lộ chỉ chưa đầy 2 ngày sau, hai bên thống nhất hợp tác và THACO lập tức ứng 2.100 tỷ đồng để tạo thanh khoản tạm thời.

"Anh Dương rót tiền mà không có một mảnh giấy lộn, bởi nếu làm thủ tục phát hành trái phiếu, xin ý kiến cổ đông theo quy trình mất 2 tháng thì công ty sụp rồi", ông Đức kể. Vài tháng sau, lãnh đạo hai bên mới chính thức thông qua hợp đồng mua bán trái phiếu chuyển đổi để THACO và nhóm cổ đông liên quan sở hữu 35% HAGL Agrico.

Theo ông Trần Bảo Sơn, Tổng giám đốc HAGL Agrico (Công ty Cổ phần nông nghiệp quốc tế Hoàng Anh Gia Lai) tiết lộ, ở thời điểm 8/2018, Agrico gặp nhiều khó khăn, bị mất thanh khoản, mất khả năng trả nợ gốc và lãi vay đến hạn, tổng nợ lên đến 18.414 tỉ đồng.

Nhưng kể từ khi ký kết hợp tác chiến lược với THACO, HAGL và THACO đã cùng nhau giải quyết những khó khăn về tài chính để Agrico trả được nợ ngân hàng tới hạn và thực hiện việc chuyển đổi, phát triển vườn cây ăn trái.

Có thể kể đến một số thương vụ lớn như: THACO đầu tư mua 38% cổ phần Công ty CP Nông nghiệp quốc tế Hoàng Anh Gia Lai với số tiền 4.500 tỉ đồng. THACO thông qua Công ty Đại Quang Minh mua lại HAGL Myanmar từ HAGL và tiếp tục đầu tư cho dự án này với tổng số tiền là 8.155 tỉ đồng. Qua đó, HAGL đã có tiền cho HAGL Agrico vay 2.187 tỉ đồng.

THACO cùng công ty con là Công ty cổ phần nông nghiệp Trường Hải (THAGRICO) cho HAGL Agrico vay số tiền là 5.994 tỉ đồng. THAGRICO đã nhận chuyển nhượng 24.861ha đất của 3 công ty con HAGL Agrico là (Cao su Đông Dương, Cao su Đông Pênh và Cao su Trung Nguyên) với tổng số tiền 7.626 tỉ đồng.

Sau những màn "bơm tiền" khủng như vậy từ THACO, HAGL Agrico đã chuyển đổi và phát triển vườn cây ăn trái lên đến 24.600ha, trong đó chuối 12.000ha, xoài 6.000ha và 6.600ha cây ăn trái khác. Doanh thu xuất khẩu năm 2019 đạt 78 triệu USD, năm 2020 đạt 110 triệu USD. 

Tính đến ngày 30/11/2020, HAGL Agrico còn nợ ngân hàng 5.700 tỉ đồng, nợ THAGRICO 5.994 tỉ đồng, nợ HAGL 2.187 tỉ đồng, nợ phải trả nhà cung cấp, đối tác, nhân viên 2.196 tỉ đồng. Tổng các khoản nợ phải trả là 16.078 tỉ đồng và lỗ lũy kế đến 30/9/2020 là 2.663 tỉ đồng. 

Nhờ đó, HAGL Agrico đã thoát khỏi bờ vực phá sản nhưng vẫn gặp những khó khăn đối với các khoản nợ trên. Vì thế, Hội đồng quản trị HAGL Agrico đã quyết định chuyển nhượng tiếp 4 công ty với tổng diện tích 20.744ha (gồm Công ty An Đông Mia, Công ty Hoàng Anh Quang Minh sở hữu 17.305ha tại Campuchia và Công ty Hoàng Anh Đắk Lắk, Công ty Bò Sữa Tây Nguyên sở hữu 3.439ha tại Việt Nam) cho THAGRICO với giá 9.095 tỉ đồng và số tiền thu về được là 6.500 tỉ đồng. 

Sau những cuộc chuyển nhượng này, tại Đại hội đồng cổ đông bất thường ngày 8/1/2021, Agrico đã tổ chức lễ giới thiệu chiến lược sản xuất kinh doanh giai đoạn 2021 - 2023 và ra mắt Ban quản trị điều hành công ty với ông Trần Bá Dương, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần ô tô Trường Hải (THACO) đã chính thức đảm nhận vị trí Chủ tịch HĐQT của HAGL Agrico, ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) làm Phó Chủ tịch HĐQT.      

Ông Trần Bá Dương và tập đoàn THACO đã bỏ ra ra hàng chục nghìn tỉ đồng để giải cứu bầu Đức và HAGL

Cũng trong kì Đại hội đồng cổ đông bất thường này, Agrico đã thông qua kế hoạch tăng vốn thêm 7.414 tỉ đồng, thông qua phát hành thêm hơn 741 triệu cổ phiếu cho THAGRICO với giá 10.000 đồng/cổ phiếu. Theo đó,  THACO Group và gia đình ông Trần Bá Dương nắm 63,08% cổ phiếu, HAGL Group 26,82% và các cổ đông khác là 10,1%.

Dù vậy, sau nhiều cuộc chuyển nhượng, đầu tư, đến ngày 12/7/2021, Thagrico đã thông báo quyết định dừng đầu tư vào HAGL Agrico là bởi các lý do: Thagrico cho biết đã nhận chuyển nhượng 3 công ty con của HAGL Agrico vào năm 2019, với tổng số tiền 7.623 tỷ đồng nhằm hỗ trợ HAGL Agrico có nguồn tiền trả nợ trung hạn ngân hàng. Dù đã hoàn tất việc thanh toán, nhưng sau hai năm Thagrico vẫn chưa nhận được giấy tờ đất của các công ty trên do đang bị giữ lại ở ngân hàng BIDV.

Ngoài ra, do HAGL liên tục bán cổ phiếu HNG (mã chứng khoán của Agrico) với khối lượng lớn để giảm tỷ lệ sở hữu của nhóm này xuống 16,34% và thậm chí còn 11,43% theo đợt đăng ký mới nhất. Trong khi, theo phương án phát hành được cổ đông thông qua, nhóm HAGL phải duy trì tỷ lệ sở hữu tại HAGL Agrico là 25,24%. Việc này đã làm giá cổ phiếu HNG tụt xuống dưới mệnh giá.

Cuối cùng, do diễn biến của đại dịch Covid-19 vẫn rất phức tạp, nên Thagrico buộc phải điều chỉnh lại kế hoạch đầu tư và sản xuất kinh doanh trong điều kiện mới.

Với việc nhà đầu tư duy nhất là Thagrico dừng đầu tư, Hội đồng quản trị của Agrico đã tiến hành họp và ra nghị quyết dừng kế hoạch phát hành 741,5 triệu cổ phiếu nói trên.

Trước đó, theo kế hoạch, Agrico dự kiến sẽ phát hành 550 triệu cổ phiếu để hoán đổi nợ 5.500 tỷ đồng của Thagrico, đồng thời chào bán riêng lẻ 191,5 triệu cổ phiếu cho Thagrico để huy động vốn sử dụng cho việc thanh toán các khoản phải trả ngắn và dài hạn. Vì thế, bài toàn cân đối tài chính sẽ tiếp tục là vấn đề khó với Agrico.

Và liệu cú giang tay "cứu" Agrico từ bức "tâm thư" của bầu Đức để đưa ông Trần Bá Dương bén duyên với nông nghiệp và có giúp doanh nghiệp này vực dậy, phát triển trong tương lai không? Có lẽ điều này vẫn phải chờ thời gian để kiểm chứng...

Hà Dũng