“Biến” đồng ruộng kém hiệu quả thành vườn sâm hữu cơ

Canh tác dược liệu theo quy trình nghiêm ngặt, sử dụng phân bón hữu cơ, HTX Nông nghiệp công nghệ cao Phúc Lâm (thành phố Hà Nội) đang hướng đến 1 nền nông nghiệp sạch, bền vững; đảm bảo môi trường sống.

Sâm bố chính được canh tác theo hướng hữu cơ

Gần 2 năm về trước, bà Uông Tuyết Nhung, Giám đốc HTX Nông nghiệp công nghệ cao Phúc Lâm (xã Thanh Mỹ, thị xã Sơn Tây) biết đến cây sâm bố chính. Qua tìm hiểu, bà nhận thấy cây sâm này hợp với khí hậu và thổ nhưỡng vùng đất đồi gò - nơi bà đang sinh sống nên đã một mình lặn lội Nam tiến đưa dòng sâm này ra ngoài Bắc trồng.

Ngay từ khi bước vào mô hình, HTX Phúc Lâm đã chọn canh tác theo hướng hữu cơ, nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế; bảo vệ môi trường sống, sức khỏe của công nhân. Đặc biệt, sản phẩm sau khi thu hoạch sạch 100%, bảo đảm chất lượng.

Bên cạnh áp dụng quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ, HTX Phúc Lâm còn sử dụng công nghệ tưới nước tự động, giúp giảm nhân công, tiết kiệm nguồn nước. Bên cạnh đó, nước được tưới đều, giúp bộ rễ luôn ẩm, cây phát triển tốt.

Đến nay, cả cánh đồng rộng 5ha kém hiệu quả ở xã Thanh Mỹ đã được phủ kín màu xanh của lá, sắc hồng cam của hoa sâm. Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, cánh đồng sâm bát ngát, hoa nở đẹp mắt còn khiến nhiều người thích thú, ngỡ ngàng.

Bà Nhung cho biết: Để đáp ứng quy trình sản xuất của HTX, các thành viên phải nắm chắc từng kỹ thuật làm đất, gieo trồng, chăm sóc, thu hái, sơ chế… một cách thuần thục.

Trong quá trình trồng, HTX tuân thủ các nguyên tắc “vàng” như không dùng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ cỏ; không sử dụng phân bón hóa học; không sử dụng các chất kích thích, tăng trưởng. Nói chung, toàn bộ quy trình trồng được kiểm soát chặt chẽ từ A -Z.

Theo các thành viên, quy trình sản xuất sâm bố chính theo hướng hữu cơ không khó, lại đảm bảo sức khỏe cho người lao động; nhưng nhược điểm như dễ bị sâu bệnh tấn công. Để giải quyết tình trạng này, các thành viên xử lý sâu bệnh bằng thuốc trừ sâu sinh học hoặc thuốc trừ sâu thảo mộc được chế từ ớt, tỏi, rượu, gừng…

Sau mỗi vụ thu hoạch, các thành viên thực hiện cải tạo đất bằng cách trồng các loại cây họ đậu và cày vùi thân lá cây để tạo độ tơi xốp cho đất. Thời vụ trồng sâm bắt đầu vào mùa xuân, đến tháng thứ 9 sẽ được thu hoa, đến mùa xuân năm sau sẽ được thu củ.

Sâm bố chính tươi được đóng gói cẩn thận trước khi đưa ra ngoài thị trường

Đầu tư công nghệ cùng việc không sử dụng đến thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học, nên mô hình sản xuất sâm bố chính theo hướng hữu cơ của HTX Phúc Lâm đã đảm bảo chất lượng sản phẩm cũng như góp phần bảo vệ môi trường.

Theo bà Nhung, lá, hoa và củ sâm bố chính đều có thể chế biến thành thực phẩm chức năng, bồi bổ cho sức khỏe của con người. Với diện tích 5ha, trung bình mỗi ngày, HTX có thể thu hái khoảng 300 - 400kg hoa sâm, đem sấy lạnh hoặc để chế biến thành trà sâm, được bán với giá 70.000 đồng mỗi hộp 65 gram.

Ngoài ra, HTX còn chế biến ra 15 loại sản phẩm khác nhau từ hoa, lá, thân và củ sâm như mỹ phẩm dưỡng da, tinh bột hoa sâm nano, tinh bột nhân sâm nano, sâm tươi… Ước tính khi thu hoạch trọn vụ, mỗi hecta sâm bố chính cho thu nhập hơn 1 tỷ đồng/năm.

Thành công bước đầu của mô hình trồng sâm bố chính tại HTX Phúc Lâm đã và đang mở ra hướng phát triển một nền nông nghiệp sạch trên địa bàn thị xã Sơn Tây nói riêng và của Hà Nội nói chung.

Đây là mô hình mới với sản phẩm nông nghiệp được bảo quản, chế biến bằng công nghệ cao, có sự hợp tác liên kết trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ; góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy sản xuất cho nông dân về phát triển kinh tế tập thể.

Thời gian tới, HTX Phúc Lâm sẽ tiếp tục huy động, thuyết phục bà con nông dân tham gia, liên kết để mở rộng vùng sản xuất, phát triển thành vùng dược liệu sạch trên mảnh đất đồi gò ngoại thành Hà Nội.

Hiện nay, vùng sâm bố chính hữu cơ của HTX Phúc Lâm đang là điểm tham quan, học hỏi kinh nghiệm sản xuất của người dân đến từ các tỉnh lân cận.

Lãnh đạo Sở NN-PTNT thành phố Hà Nội cho biết, sản phẩm nông nghiệp hữu cơ đáp ứng yêu cầu cao về vệ sinh an toàn thực phẩm, góp phần giải quyết vấn nạn thực phẩm không an toàn.

“Bên cạnh đó, sản xuất hữu cơ góp phần bảo vệ môi trường bền vững bởi không sử dụng hóa chất. Cũng nhờ sản xuất hữu cơ, nông dân có sức khỏe tốt hơn và thu nhập cao hơn nếu ứng dụng được khoa học kỹ thuật vào sản xuất”, vị này chia sẻ.

Đến năm 2020, diện tích trồng trọt hữu cơ của Hà Nội là hơn 600ha (trong đó có 193ha được cấp giấy chứng nhận hữu cơ và 414ha sản xuất chuyển đổi hữu cơ) với tổng sản phẩm trồng trọt đạt khoảng 44.000 tấn.

Mai Chiến