Chìa khóa then chốt cho ngành nông nghiệp phát triển bền vững

Ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp tạo ra những sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao được coi là xu hướng tất yếu giúp sản xuất nông nghiệp phát triển bền vững.

Mô hình phát triển nông nghiệp công nghệ cao ở Sóc Sơn

Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, nông nghiệp vẫn giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Tuy nhiên, sự bùng nổ của công nghệ thông tin; quá trình hội nhập quốc tế đòi hỏi chất lượng nông sản càng cao; cùng với diện tích đất bị thu hẹp do đô thị hóa, do biến đổi khí hậu trong khi dân số tăng nên nhu cầu lương thực không ngừng tăng lên… là những thách thức rất lớn đối với sản xuất nông nghiệp.

Trồng dưa lưới ở Chương Mỹ

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nhấn mạnh: "Để sản xuất nông nghiệp hiệu quả trong mọi tình huống, nông nghiệp Việt Nam cần chuyển từ nền nông nghiệp "sản lượng cao" sang "nền nông nghiệp công nghệ cao, sinh thái, trách nhiệm, bền vững" - đây là chìa khóa cho ngành nông nghiệp phát triển bền vững.

Thời gian tới, Bộ tiếp tục triển khai các chiến lược phát triển ngành hàng theo hướng tích hợp đa giá trị, tăng hàm lượng khoa học - công nghệ trong nông nghiệp. Mặt khác, nâng cao trình độ nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học - công nghệ, tập trung vào sản phẩm chủ lực xuất khẩu, sản xuất giống có năng suất, chất lượng cao, có khả năng chống bệnh, thích ứng với biến đổi khí hậu; công nghệ chế biến, bảo quản sau thu hoạch".

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục phát triển thị trường khoa học - công nghệ, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư khu, vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; triển khai thực hiện Chương trình quốc gia phát triển công nghệ cao giai đoạn 2021-2030 thúc đẩy phát triển các khu, vùng nông nghiệp công nghệ cao, tạo ra nhiều sản phẩm nông nghiệp hàng hóa chất lượng tốt, bảo đảm an toàn thực phẩm, đáp ứng thị trường tiêu thụ trong nước và mở rộng xuất khẩu.

Sản xuất rau hữu cơ tại Gia Lâm

Bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản Hà Nội cho biết, hiện nay, trên địa bàn thành phố có 160 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Nhìn chung, các mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của Hà Nội mặc dù quy mô nhỏ nhưng cho năng suất cao hơn phương thức sản xuất truyền thống 10-12%, giá trị kinh tế gia tăng 25-30%...

"Sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao không chỉ tạo ra nguồn hàng hóa bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm mà còn tạo điều kiện cho các ngành chức năng trong truy xuất nguồn gốc sản phẩm, từng bước hình thành vùng sản xuất nông nghiệp quy mô lớn", bà Hằng vui vẻ chia sẻ.

Điển hình như, HTX Dịch vụ Nông nghiệp Sông Hồng huyện Đông Anh có tổng diện tích 1.500m2. HTX đã phát triển 6 mô hình nhà phủ màng công nghệ cao của Israel, chuyên sản xuất rau, củ, quả sạch theo hướng hữu cơ, chủ động nguồn cung nguyên liệu từ rau, củ, quả để tạo ra loại ống hút thân thiện với môi trường, cung cấp cho các cửa hàng kinh doanh đồ uống, quán cà phê và một số siêu thị của Hàn Quốc, Đức... Doanh thu của HTX đạt 2-3 tỷ đồng/năm.

Bưởi diễn Xuân Thủy, Phú Thọ được trồng theo hướng công nghệ cao

Ông Hoàng Quốc Chiến (xã Phú Cường, huyện Sóc Sơn, Hà Nội) cho biết, năm 2017, trang trại đầu tư hơn 2 tỷ đồng xây dựng 2.000m2 với nhà lưới trồng rau thủy canh ứng dụng công nghệ cao. Rau trồng theo hướng thủy canh phát triển tốt, thích hợp với khí hậu, giá cả tương đối ổn định, khoảng 35.000-40.000 đồng/kg, cao hơn 10% so với các loại rau bán ngoài chợ. Trung bình mỗi tháng, trang trại xuất bán khoảng 3 tấn rau, thu nhập hơn 1 tỷ đồng/năm.

Việt Nam đã và đang hướng đến nền nông nghiệp minh bạch, trách nhiệm, bền vững và tăng trưởng xanh, phát triển mô hình tăng trưởng tích hợp đa giá trị theo hướng công nghệ cao, đa dạng, bền vững. Do đó, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, đổi mới khoa học - công nghệ được coi là một trong những giải pháp then chốt, trọng tâm trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Thực tế thời gian qua đã xuất hiện rất nhiều doanh nghiệp lớn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao như: Dabaco, TH, Ba Huân... Đến nay, cả nước có 12 vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, được các địa phương công nhận; có 51 vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận.

Bà con nông dân đang thu hoạch rau sạch 

Bên cạnh đó, Bộ NN-PTNT cũng đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp. Các tiến bộ về khoa học - công nghệ đã đóng góp trên 30% giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp, 38% trong sản xuất giống cây trồng, vật nuôi. Mức độ tổn thất của nông sản giảm đáng kể, trong đó tổn thất của lúa gạo đã giảm xuống dưới 10%...

Hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp đã rõ, nhưng để mở rộng diện tích và phát triển nhiều ở các địa phương còn khó khăn như: Thiếu đất quy mô lớn để đầu tư ứng dụng khoa học - công nghệ theo vùng sản xuất tập trung; thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao còn hạn chế, chưa ổn định; các doanh nghiệp, hợp tác xã thiếu vốn để mở rộng quy mô sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao...

Riêng Hà Nội đang phấn đấu đến năm 2025, tỷ lệ sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đạt trên 70%. Để xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, Hà Nội cũng sẽ đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất, chế biến, kinh doanh nông nghiệp.

Mô hình trồng dưa công nghệ cao trong nhà lưới

Đồng thời, xây dựng trung tâm nông nghiệp công nghệ cao ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới trong nước và quốc tế, thành phố tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, tăng cường chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp về tín dụng, xúc tiến thương mại để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp.

Để khoa học công nghệ thực sự thúc đẩy sự phát triển ngành nông nghiệp, trong thời gian tới, tiếp tục cần sự quan tâm của các bộ, ngành, địa phương hoàn thiện chính sách khuyến khích, phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; cùng với đó cần sự đồng bộ trong toàn hệ thống để đưa các chính sách vào thực tiễn một cách thực sự để thực thi hiệu quả, góp phần đưa nền nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững.

Sông Thao