Đi tìm giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh, đẩy mạnh xuất khẩu nông, lâm, thủy sản

Ngày 26/7, tại TP. Hồ Chí Minh, Tạp chí Hải quan đã tổ chức Tọa đàm “Nâng cao năng lực cạnh tranh, đẩy mạnh xuất khẩu nông, lâm, thủy sản”. 

Ngành Nông nghiệp đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức

Tham dự Tọa đàm có các đại biểu là lãnh đạo các Cục, Vụ thuộc Tổng cục Hải quan; Cục Hải quan các tỉnh, thành phố, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương; các Hiệp hội doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế… và hơn 100 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, thuỷ sản. Tọa đàm là cơ hội cho các bên cùng trao đổi, tìm ra giải pháp thúc đẩy xuất khẩu nông, lâm, thủy sản chất lượng cao. 

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính đến hết ngày 15/7, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đã đạt 403 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ. Trong đó, riêng kim ngạch xuất khẩu đã đạt hơn 201 tỷ USD. 

Liên quan đến vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục Giám sát Quản lý Tổng cục Hải quan, ông Đào Duy Tám cho biết, xuất khẩu đang là điểm sáng của nền kinh tế Việt Nam trong nửa đầu năm 2022. Trong đó ngành nông nghiệp đóng vai trò chủ chốt. Cụ thể, kết quả xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản đạt gần 28 tỷ USD, tăng 13,9% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, có 9 sản phẩm, nhóm sản phẩm có giá trị xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD, gồm: cà phê, cao su, điều, rau quả, gạo, cá tra, tôm, sản phẩm gỗ, đầu vào phục vụ sản xuất. 

Tuy đạt nhiều kết quả ấn tượng, song ngành Nông nghiệp giống như nhiều ngành khác đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như: biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng của thế giới. Đặc biệt, giá vật tư, nguyên liệu đầu vào, chi phí logistics tăng mạnh, khiến lợi nhuận doanh nghiệp không tương xứng với giá trị tăng trưởng của ngành. 

Tình trạng được mùa mất giá, nông sản ùn tắc ở các cửa khẩu… là những câu chuyện đau lòng đã diễn ra trong thực tế nhiều năm qua, cho thấy ngành nông nghiệp cần có sự thay đổi mạnh mẽ trong sản xuất, chế biến để có thể đáp ứng tốt hơn những yêu cầu của thị trường xuất khẩu. 

Trước những khó khăn, thách thức chưa thể giải quyết trong ngày một ngày hai, nhiều ý kiến cho rằng ngành Nông nghiệp cần có sự thay đổi mạnh mẽ trong sản xuất, chế biến để nâng cao năng lực cạnh tranh, cũng như đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông sản vào các nước bạn hàng truyền thống của Việt Nam, cũng như các quốc gia thuộc Hiệp định EVFTA, CPTPP là rất cần thiết. 

Tuy nhiên, để có thể thực hiện được vấn đề này, các cơ quan chức năng cần nhận diện và thay đổi mạnh mẽ về cải cách thủ tục, hay về cơ chế chính sách...  đồng thời đề ra những giải pháp hữu hiện nhằm thúc đẩy xuất khẩu nông, lâm, thủy sản Việt Nam chiếm lĩnh thị trường thế giới, đạt được mục tiêu kế hoạch mà ngành nông nghiệp đề ra năm 2022, cũng như phát triển bền vững trong những năm tới. 

Trên góc độ cơ quan Hải quan, đại diện của Tổng cục Hải quan chia sẻ về công tác hỗ trợ của ngành Hải quan đối với doanh nghiệp xuất khẩu nông, lâm, thủy sản thời gian qua; phân tích những nguyên nhân của tình trạng ùn tắc hàng nông sản tại các cửa khẩu phía Bắc và khuyến nghị đối với các doanh nghiệp cần lưu ý nghiên cứu, nắm tình hình diễn biến dịch bệnh và chính sách kiểm soát phòng chống dịch của Việt Nam cũng như các nước có liên quan. 

Ngoài ra, các doanh nghiệp cần phải thực hiện các hoạt động thương mại theo thông lệ quốc tế. Các nội dung thỏa thuận tại các hợp đồng thương mại quốc tế nên được đàm phán chặt chẽ và có những điều khoản dành riêng cho trường hợp ảnh hưởng do dịch bệnh, thiên tai. 

Việc nâng cao chất lượng nông sản, đáp ứng các tiêu chuẩn nhập khẩu của các thị trường khó tính, kết hợp đa dạng hóa đối tượng khách hàng và thị trường xuất khẩu nông sản để tránh phụ thuộc vào các đối tượng khách hàng, thị trường truyền thống cũng được rất nhiều đại biểu tham dự Tọa đàm mang ra mổ xẻ.

Cuối cùng, với các thủ tục hành chính, doanh nghiệp cần hoàn thành thủ tục hải quan sớm để khi hàng hóa đưa ra cửa khẩu không phải chờ đợi, bảo quản chờ xuất khẩu gây ùn tắc, thêm chi phí…

Hà Dũng (t/h)