Đòn bẩy để kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển bền vững, nông thôn giàu mạnh

Trong thời gian qua, tỉnh Vĩnh Phúc đã có nhiều cơ chế, chính sách nhằm tạo đà cho khu vực kinh tế tập thể nói chung và hợp tác xã (HTX) nông nghiệp nói riêng phát triển.

Ông Nguyễn Quốc Huy, Giám đốc HTX Nấm Tam Đảo (bên trái) kiểm tra sản phẩm Đông trùng hạ thảo tại khu vực đóng gói.

Nhiều chính sách thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển

Đó là chính sách đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; chính sách xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường; chính sách ứng dụng khoa học, kỹ thuật và công nghệ mới; chính sách tiếp cận vốn và Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã; chính sách hỗ trợ thành lập mới, tổ chức lại hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; chính sách đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng; chính sách giao, cho thuê đất; chính sách hỗ trợ liên kết và tiêu thụ sản phẩm; hỗ trợ thí điểm đưa cán bộ trẻ về tốt nghiệp Đại học, Cao đẳng về làm việc có thời hạn ở hợp tác xã nông nghiệp;...

Đây là những nội dung được Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Vĩnh Phúc đã tham mưu cho UBND tỉnh Vĩnh Phúc, Sở NN-PTNT tỉnh Vĩnh Phúc triển khai nhiều nội dung hỗ trợ các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh. Hằng năm tổ chức lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ HTX nông nghiệp hay hội thảo về tổ chức HTX hoạt động hiệu quả.

Thăm quan học tập kinh nghiệm về quản lý và phát triển hợp tác xã; tư vấn tổ chức lại, thành lập mới hợp tác xã; tập huấn về chuyển đổi số cho các hợp tác xã nông nghiệp; hỗ trợ thí điểm đưa cán bộ trẻ tốt nghiệp đại học, cao đẳng về làm việc tại 03 hợp tác xã; hỗ trợ kho lạnh cho 08 HTX nông nghiệp…

Trong thời gian qua, sản xuất, kinh doanh của các HTX nông nghiệp của Vĩnh Phúc đã dần thay đổi, góp phần tích cực vào tái cơ cấu ngành nông nghiệp và Chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn, giải quyết việc làm, tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững. Đồng thời, phát huy vai trò nòng cốt trong sản xuất, kinh doanh hàng hóa, vừa đáp ứng yêu cầu đổi mới vừa đảm bảo quyền lợi cho các thành viên HTX.

Một số HTX đã thực hiện ứng dụng công nghệ cao, chế biến sâu, áp dụng quy trình sản xuất VietGAP, sản xuất gắn với chuỗi giá trị, sản phẩm chủ lực của địa phương làm tăng giá trị sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường.

Mô hình chăn nuôi bò sữa của gia đình ông Phạm Văn Chén, ở xã Bồ Lý, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc cho thu nhập gần 300 triệu đồng/năm.

Điển hình như HTX Dịch vụ nông nghiệp Nhân Lý (xã Phúc Xuân, huyện Bình Xuyên) từ một HTX chỉ cung cấp dịch vụ đầu vào, vật tư, phân bón cho thành viên thì đến nay HTX đã có dịch vụ đầu ra cho thành viên với sản phẩm “Gạo ngon Phú Xuân” đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao.

Hay như HTX Nấm Tam Đảo (thị trấn Hợp Châu, huyện Tam Đảo) khi mới thành lập bắt đầu từ sản xuất nấm sò, nấm rơm đến nay HTX đã ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, đa dạng sản phẩm. Đặc biệt, HTX đã sản xuất được nấm đông trùng hạ thảo và nhiều sản phẩm chế biến sâu được công nhận OCOP 4 sao.

Một ví dụ khác như HTX Chăn nuôi bò sữa Tam Đảo (xã Bồ Lý huyện Tam Đảo) từ một đơn vị chỉ tổ chức chăn nuôi bò sữa đơn thuần, đến nay, HTX đã đưa sản phẩm sữa vào chế biến sâu thành các sản phẩm như sữa chua, sữa chua nếp cẩm, sữa tươi, bánh sữa,…và được công nhận sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên.

Tính đến tháng 12/2022, toàn tỉnh Vĩnh Phúc có 195 hợp tác xã nông nghiệp đang hoạt động (trong đó, 70 HTX hoạt động khá, tốt), doanh thu bình quân ước đạt 1.050 triệu đồng/năm (tăng 7,1% so với năm 2021).

Cần đòn bẩy thúc đẩy

Tuy nhiên, kinh tế tập thể, HTX của tỉnh Vĩnh Phúc vẫn chưa đáp ứng yêu cầu đề ra. Năng lực nội tại của HTX còn yếu, hiệu quả hoạt động chưa cao, mô hình tổ chức chưa phù hợp, trình độ cán bộ quản lý hợp tác xã còn hạn chế.

Để kinh tế tập thể nói chung, HTX nông nghiệp nói riêng hoạt động hiệu quả và tiếp tục phát triển bền vững, trong thời gian tới, cần tiếp tục tạo đà cho nhóm đối tượng này nâng cao năng lực sản xuất, sức cạnh tranh và khả năng thích nghi trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, cách mạng công nghiệp 4.0 và biến đổi khí hậu.

Xã viên HTX Dịch vụ Nhân Lý (xã Phú Xuân, huyện Bình Xuyên) chăm sóc rau theo tiêu chuẩn VietGap. Ảnh Thế Hùng.

Chính vì vậy, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành Quyết định số 344/QĐ-UBND ngày 17/02/2022 về phê duyệt Đề án phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2021-2025. Theo đó, UBND tỉnh Vĩnh Phúc dành gần 95 tỷ đồng hỗ trợ cho khu vực kinh tế tập thể giai đoạn 2021-2025.

Trong đó, kinh phí thực hiện tuyên truyền các nhiệm vụ chủ yếu phát triển kinh tế tập thể, HTX là gần 1,5 tỷ đồng, còn lại là kinh phí thực hiện một số chính sách, hỗ trợ phát triển HTX.

Năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết thư kêu gọi điền chủ nông gia tham gia HTX nông nghiệp là “Hợp tác xã nông nghiệp là một cách làm cho nhà nông đoàn kết, làm cho nhà nông thịnh vượng”. Vì vậy, muốn làm được điều đó, mỗi người dân cần tự nguyện tham gia xây dựng và phát triển HTX của mình và sự vào cuộc của hệ thống chính trị. Đặc biệt, cần quan tâm hơn nữa vai trò của các cơ quan quản lý Nhà nước các cấp để HTX là động lực phát triển ở nông thôn, nông dân giàu mạnh.

6 nhóm chính dành cho phát triển kinh tế tập thể, HTX của Vĩnh Phúc gồm: Thứ nhất: Chính sách xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường. Thứ hai: Chính sách hỗ trợ phát triển sản phẩm OCOP đạt chứng nhận. Thứ ba: Chính sách về ứng dụng khoa học, kỹ thuật và công nghệ mới. Thứ tư: Chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Thứ năm: Chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất của hợp tác xã nông nghiệp và nâng cao thu nhập của thành viên. Thứ sáu: Chính sách hỗ trợ chứng nhận sản xuất nông nghiệp áp dụng quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (VietGAP), nông nghiệp an toàn, theo hướng hữu cơ. Ngoài ra, còn có chính sách về tiếp cận vốn Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã; Chính sách thí điểm lựa chọn, hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới hiệu quả…

Hải Sơn