Khôi phục thương hiệu Quýt Nam Sơn theo hướng sản xuất hữu cơ

Quýt Nam Sơn với ưu điểm nổi tiếng vỏ mỏng, múi dày, mọng nước, có mùi thơm đặc trưng được người dân địa phương xã Vân Sơn, huyện Tân Lạc (tỉnh Hòa Bình) gọi là “quýt cổ” bởi đã xuất hiện ở đất Vân Sơn từ những thập niên năm mươi.

Quýt Nam Sơn thường được người dân địa phương  xã Vân Sơn, huyện Tân Lạc (Hòa Bình) gọi là “quýt cổ” bởi đã xuất hiện ở đất Vân Sơn từ trước năm 1950. Quýt Nam Sơn với ưu điểm nổi tiếng vỏ mỏng, múi dày, mọng nước, có mùi thơm đặc trưng. Trước kia đời sống người dân còn nhiều thiếu thốn, cây quýt Nam Sơn được trồng xung quanh nhà, đồi nhưng do giao thông đi lại khó khăn, việc giao thương còn hạn chế dẫn đến việc cây quýt Nam Sơn bị thu hẹp diện tích, dần bị mai một.

Những năm trở lại đây, để phục hồi cây quýt bản địa này, chính quyền và người dân địa phương đã từng bước quy hoạch, phát triển cây quýt Nam Sơn trở thành một thương hiệu có tiếng, đồng thời đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân.

Người dân vui mừng khi năm nay quýt được mùa và được giá.

Thời điểm này, khắp các sườn đồi dọc các xóm Tớn, Bương, Rồ, Xôm… ở xã Vân Sơn (huyện Tân Lạc), quýt cổ Nam Sơn sai trĩu cành vàng rực cả một vùng đồi núi, các nhà vườn phải sử dụng que chống để cây không bị gãy, đổ. Dọc theo tuyến đường liên xóm, xe tải nối đuôi nhau thu mua quýt tận vườn. Bà con phấn khởi bởi chưa năm nào giá quýt cổ Nam Sơn cán mốc 40.000 đồng/kg như hiện nay.

Anh Bùi Văn Tùng - xã Vân Sơn, huyện Tân Lạc, Hòa Bình chia sẻ: “Gia đình tôi đã trồng quýt được mấy năm nay, mới đầu trồng và chăm sóc rất chú ý bảo vệ cây, quýt đến năm thứ 3 mới cho ra quả bói, đến năm thứ 4 quýt mới cho thu hoạch và lúc này sản lượng chưa lớn nên thu hoạch chưa được là bao. Giai đoạn vui mừng và cũng vất vả nhất là lúc thu hái những quả quýt bóng và đẹp từ trên cây. Cây quýt đem lại thu nhập ổn định cho gia đình và có của ăn của để”.

Những trái quýt quả to, tròn, mọng nước đã đến thời gian thu hoạch.

Vào khoảng cuối tháng 12, giữa tháng 1 năm mới quýt sẽ được thu hoạch hết. Chất lượng quả năm nay so với năm ngoái tốt hơn rất nhiều, do năm nay quýt được chăm sóc cẩn thận và theo dõi kỹ càng, do đó mẫu mã quả quýt năm nay rất đẹp quả to, bóng mượt và mọng nước, anh Hà Công Hữu Xã Vân Sơn, huyện Tân Lạc, Hòa Bình vui mừng chia sẻ.

Đến nay, trên địa bàn xã Vân Sơn đã nhân rộng diện tích trồng cây có múi đạt gần 250 ha. Nhận thấy hiệu quả kinh tế đem lại từ trồng quýt Nam Sơn, hiện cây trồng này được trồng phổ biến tại 17/17 xóm trên địa bàn xã Vân Sơn.

Chính quyền địa phương đã tổ chức lại sản xuất cây ăn quả có múi một cách bền vững, tạo nguồn giống sạch bệnh phục vụ tái canh. Thực hiện đồng bộ các giải pháp kỹ thuật để phát triển bền vững vùng nguyên liệu và nâng cao hiệu quả sử dụng đất và bảo vệ môi trường sinh thái, theo hướng hữu cơ.

Quýt cổ Nam Sơn được giới thiệu sản phẩm tiêu biểu của xã Vân Sơn, huyện Tân Lạc, Hòa Bình.

Đồng thời, đảm bảo yêu cầu an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc sản phẩm với nguồn cung nguyên liệu của mọi công đoạn (sản phẩm quả tươi, sản phẩm sơ chế, sản phẩm chế biến) và củng cố, nâng cao chuỗi giá trị đối với sản phẩm quả có múi.

Ông Hà Văn Hà - Phó Chủ tịch UBND xã Vân Sơn, huyện Tân Lạc, Hòa Bình cho biết: “Trong những năm tới, Đảng ủy cũng như UBND xã Vân Sơn sẽ tổ chức triển khai thực hiện nhiều chương trình hoạt động gắn với phát triển du lịch trên địa bàn. Đặc biệt nhất chúng tôi đưa cây quýt cổ này vào thương hiệu OCOP, thực hiện chương trình một xã một sản phẩm”.

Quýt Nam Sơn dễ trồng, được thiên nhiên ưu đãi, ít sâu bệnh lại có sức đề kháng tốt, chu kỳ thu hoạch của cây kéo dài, cho hiệu quả kinh tế cao. Năm 2018, UBND huyện Tân Lạc đã đón nhận bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể “Quýt Nam Sơn-xã Tân Lạc”. Những nỗ lực của chính quyền và người dân Vân Sơn đã giúp cây quýt có điều kiện phát triển, vươn xa ra thị trường trong nước.

Quốc Tùng