Một số yêu cầu về thức ăn, quản lý sức khỏe gà chăn nuôi hữu cơ

Trong chăn nuôi hữu cơ nhấn mạnh đến công tác phòng ngừa bệnh để giữ vật nuôi khỏe mạnh hơn là điều trị bệnh. Chăn nuôi hữu cơ tập trung vào việc nâng cao điều kiện sống của vật nuôi và làm tăng khả năng miễn dịch của chúng.

Tiêm vắc xin cho gà. Ảnh minh họa

1. Thức ăn cho gà

Cần đảm bảo đầy đủ cả về số lượng và chất lượng thức ăn cho gà theo đúng tiêu chuẩn hữu cơ, phù hợp đối tượng, lứa tuổi nhằm phát huy tối đa khả năng sản suất của gà:

+ Nên được cung cấp mức tối ưu 100% thức ăn hữu cơ cho gà, kể cả thức ăn trong thời kỳ chuyển đổi.

+ Trong thời gian chuyển đổi, sử dụng tỷ lệ thức ăn hữu cơ không ít hơn 65% (tính theo khối lượng chất khô).

+ Các chất sử dụng làm nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, phụ gia thức ăn chăn nuôi phải đáp ứng các tiêu chí sau đây:

Tiêu chí chung:

- Chỉ sử dụng các chất trong danh mục trong phụ lục B (TCVN 11041-3:2017) và đáp ứng các quy định hiện hành về an toàn.

- Các chất nêu trên cần thiết để duy trì sức khoẻ và quyền vật nuôi.

- Các chất này phải: Góp phần vào chế độ ăn thích hợp, đáp ứng nhu cầu về sinh lý và tập tính của vật nuôi. Không sử dụng các loại thức ăn biến đổi gen như: ngô biến đổi gen, đỗ tương biến đổi gen,... Chủ yếu có nguồn gốc từ thực vật, khoáng chất hoặc động vật.

Tiêu chí đối với nguyên liệu phối trộn thức ăn và các chất dinh dưỡng:

- Thức ăn có nguồn gốc thực vật từ các nguồn không hữu cơ chỉ được dùng trong danh mục quy định và chúng được sản xuất không dùng các dung môi hóa học hoặc xử lý bằng hóa chất.   

- Thức ăn có nguồn gốc từ khoáng chất, các nguyên tố vi lượng, vitamin, tiền chất vitamin được dùng có nguồn gốc tự nhiên từ sữa và các sản phẩm sữa, thủy sản và sản phẩm thủy sản.

- Không được dùng các hợp chất nitơ tổng hợp hoặc nitơ phi protein.

Tiêu chí đối với các chất phụ gia và các chất hỗ trợ chế biến:

- Chất liên kết, chất chống vón cục, chất nhũ hóa, chất ổn định, chất làm đặc, chất hoạt động bề mặt, chất đông tụ: chỉ sử dụng các chất có nguồn gốc tự nhiên.

- Chất chống oxy hóa: chỉ sử dụng các chất có nguồn gốc tự nhiên.

- Chất bảo quản: chỉ sử dụng các chất có nguồn gốc tự nhiên.

- Chất tạo màu, chất tạo hương, chất kích thích ngon miệng: chỉ sử dụng các chất có nguồn gốc tự nhiên.

- Probiotic, enzym và vi sinh vật: được phép dùng.

- Thuốc kháng sinh, thuốc trị cầu trùng, thuốc trị bệnh, chất kích thích tăng trưởng hoặc bất cứ chất nào nhằm kích thích sinh trưởng hoặc kích thích sinh sản đều không được dùng.

- Có thể sử dụng nấm men, enzym, đường, các sản phẩm đường (ví dụ: rỉ mật) và mật ong làm phụ gia và chất hỗ trợ chế biến để ủ chua, các chất này không được có nguồn gốc từ các sinh vật biến đổi gen.

2. Quản lý sức khỏe của gà

- Một số nguyên tắc quản lý sức khỏe vật nuôi:

+ Chọn giống gà thích hợp. Áp dụng các biện pháp thực hành chăn nuôi phù hợp với yêu cầu đối tượng vật nuôi, tăng cường sức đề kháng và khả năng phòng bệnh.

+ Dùng thức ăn hữu cơ có chất lượng tốt, kết hợp với việc cho gà vận động để tăng miễn dịch tự nhiên. Đảm bảo mật độ nuôi, đủ không gian, ánh sáng và độ thông thoáng.

+ Áp dụng các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học. Nên tiến hành chăn thả luân phiên càng nhiều càng tốt. Việc chăn thả luân phiên làm cho các mầm bệnh tồn tại nhưng ở mức độ thấp, hạn chế bệnh cho vật nuôi.

+ Đảm bảo chất lượng và số lượng thức ăn chăn nuôi có một tầm quan trọng quyết định đối với sức khỏe của vật nuôi. Chủng đậu phòng bệnh cho gà. Tiêm vắc xin phòng bệnh cho gà

- Dùng thuốc thú y:

+ Thực hiện phòng bệnh bằng vắc xin đối với các bệnh không kiểm soát được bằng các biện pháp quản lý.

+ Nếu vật nuôi bị bệnh, ưu tiên điều trị bệnh bằng các loại thảo dược. Trong trường hợp thảo dược này không hoặc kém tác dụng thì sử dụng các loại thuốc tổng hợp theo chỉ định của cán bộ thú y với thời gian thải trừ thuốc gấp 2 lần hướng dẫn của nhà sản xuất và trong mọi trường hợp tối thiểu là 48 giờ.

+ Củ tỏi để phòng trị bệnh tụ huyết trùng, rối loạn tiêu hóa cho gà. Củ gừng để phòng trị bệnh rối loạn tiêu hóa do lạnh ở gà.

- Trong chăn nuôi hữu cơ nhấn mạnh đến công tác phòng ngừa bệnh để giữ vật nuôi khỏe mạnh hơn là điều trị bệnh. Chăn nuôi hữu cơ tập trung vào việc nâng cao điều kiện sống của vật nuôi và làm tăng khả năng miễn dịch của chúng. Muốn vậy, cần phải bắt đầu từ tạo, chọn giống đến chăm sóc nuôi dưỡng phải đạt các tiêu chuẩn tối ưu: đủ không gian, ánh sáng, không khí, chuồng khô ráo, sạch sẽ, vật nuôi được vận động thường xuyên, được vệ sinh phù hợp.

Khi tất cả các biện pháp phòng ngừa này được thực hiện tốt thì gà rất ít nhiễm bệnh. Vì vậy, điều trị thú y chỉ đóng vai trò thứ yếu trong chăn nuôi hữu cơ.

Liên Hương

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia