Vì sao xuất khẩu cá tra lại tăng trưởng chậm, rơi xa mức đỉnh?

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu cá tra trong tháng 10/2022 dù vẫn tăng 31% so với cùng kỳ, nhưng với kết quả 179 triệu USD kim ngạch, thì đây lại là mức thấp nhất kể từ đầu năm 2022 tới nay.

Lũy kế tới hết tháng 10 xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt 2,1 tỷ USD

Cụ thể, so với mức đỉnh 310 triệu USD đạt được hồi tháng 4, thì doanh số trong tháng 10/2022 giảm gần một nửa. Không chỉ vậy, mức tăng trưởng xuất khẩu cá tra so với cùng kỳ năm trước cũng thấp nhất trong các tháng.

Với kết quả trên, VASEP cho biết lũy kế tới hết tháng 10 xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt 2,1 tỷ USD, tăng 75% so với cùng kỳ năm ngoái.

Chỉ ra nguyên nhân xuất khẩu cá tra chậm lại, theo bà Lê Hằng - Giám đốc Truyền thông VASEP: Do những tín hiệu thị trường không còn được tích cực như giai đoạn nửa đầu năm. Cụ thể, lạm phát khiến nhu cầu cá tra giảm dần qua từng tháng, nhất là tại các thị trường Mỹ, EU, Anh, thậm chí ở cả các thị trường vốn có lợi thế về thuế quan là CPTPP hoặc lợi thế về địa lý.

Theo các số liệu từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cá tra sang Mỹ trong tháng 10 đã giảm gần 25% xuống còn 32 triệu USD. Bắt đầu từ tháng 7, xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ chỉ dao động 32-33 triệu USD mỗi tháng, mức sụt giảm “hụt hẫng” so với mức đỉnh 81 triệu USD hồi tháng 4 năm nay.

Trong khi đó, xuất khẩu cá tra sang các thị trường chính trong khối EU có các xu hướng khác nhau trong tháng 10/2022. Trong khi xuất khẩu sang Bỉ giảm 25%, xuất khẩu sang Đức lại tăng đột biến 384%, sang Hà Lan vẫn giữ tăng trưởng nhẹ 10%, sang Tây Ban Nha tăng 142%.

Ngoài ra, trong tháng 10, xuất khẩu sang những thị trường nhỏ vốn được coi là tiềm năng trong những năm gần đây như Mexico, Malaysia, Colombia, Arap Xê út… đều bị giảm từ 13-53% so với cùng kỳ năm ngoái.

“Trong bức tranh xuất khẩu cá tra có xu hướng trầm xuống ở các thị trường trong tháng 10, vẫn còn niềm hy vọng với thị trường trụ cột Trung Quốc và Honkong. Trong tháng này, xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc vẫn tăng 23% và sang Hongkong tăng 123%”- bà Lê Hằng cho hay.

Theo đó, tính tới hết tháng 10, Trung Quốc vẫn là thị trường số 1 của cá tra Việt Nam với tổng giá trị xuất khẩu đạt 594 triệu USD, chiếm 28% và tăng 106% so với cùng kỳ năm 2021.

Nếu tính cả Hong Kong thì khối thị trường này chiếm 30% với 632 triệu USD doanh số xuất khẩu cá tra Việt Nam. Ngoài ra, vẫn có một số thị trường nhỏ đang tăng mạnh nhập khẩu cá tra Việt Nam, như Nga tăng gấp gần 5 lần so với tháng 10/2021, Thái Lan tăng 13%...

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp Mỹ, tính đến hết quý III/2022, nước này đã nhập khẩu khoảng 104,5 nghìn tấn cá tra phile đông lạnh (mã HS 03046200) của Việt Nam, trị giá 610,5 triệu USD, tăng 19% về lượng, nhưng cao hơn 66% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. So với cùng kỳ năm 2021, giá trung bình nhập khẩu cá tra phile đông lạnh từ Việt Nam vào Mỹ tăng 53,3% từ 2,78 USD lên 4,26 USD/kg.

Cá tra phile đông lạnh chiếm gần 60% tổng khối lượng các loài cá nhập khẩu từ Việt Nam vào Mỹ, về giá trị chiếm 43%. Đây cũng là sản phẩm có giá NK tăng nhiều nhất trong các sản phẩm thuỷ sản nhập khẩu vào Mỹ trong 3 quý đầu năm nay.

Bà Hằng cho rằng, với đà sụt giảm như tháng 10 thì xuất khẩu cá tra đến cuối năm có thể đạt khoảng 2,45-2,5 tỷ USD, tăng 54% so với năm 2021.

Trà Diễm (T/h)