VOSTEA hướng đến nền nông nghiệp sạch, hữu cơ

VOSTEA là Liên minh Trà đặc sản hữu cơ Việt Nam. Nơi đây tập hợp các HTX có chung 1 chí hướng, đó là sản xuất chè hữu cơ; họ đi cùng nhau, bắt tay nhau để đưa sản phẩm chè hữu cơ Việt Nam bay xa hơn nữa.

Liên minh các HTX để đi cùng nhau

Xuất phát từ nhu cầu cần tập hợp một nhóm sản xuất đủ mạnh để cùng xây dựng thương hiệu trà (chè) hữu cơ Việt Nam tại thị trường nội địa và thị trường thế giới, năm 2020 có 10 nhà sản xuất trà hữu cơ chính tại 7 tỉnh Tây Bắc đã quyết định hợp tác để xây dựng Liên minh Trà đặc sản hữu cơ Việt Nam, gọi tắt là VOSTEA (Vietnam Organic Special Tea Alliance).

Nước ta đã xây dựng được nhiều vùng chè hữu cơ

Ông Thân Dỹ Ngữ - Chủ tịch Liên minh Trà đặc sản hữu cơ Việt Nam cho biết, mục đích của VOSTEA là tập hợp được một câu lạc bộ các nhà sản xuất trà đặc sản vùng miền với phương châm làm việc lành mạnh, không cạnh tranh với nhau, cùng nhau đi thị trường và quảng bá thương hiệu. Ngoài ra, tập hợp các thương hiệu vùng mà các nhà sản xuất của nhóm đại diện, về đại thể có thể đại diện cho ngành trà đặc sản Việt Nam.

Hiện nay, VOSTEA hoạt động dựa trên chuỗi liên kết, trọng tâm là liên kết giữa các Hợp tác xã (HTX) để tổ chức hệ thống nông nghiệp vùng nguyên liệu và nhà máy chế biến, hướng tới xây dựng thương hiệu vùng nguyên liệu hữu cơ tại Việt Nam. và thị trường thế giới.

Với vùng nguyên liệu chè hữu cơ chính tại 7 tỉnh (Lai Châu, Sơn La, Yên Bái, Lào Cai, Hà Giang, Tuyên Quang, Điện Biên), các HTX nòng cốt đã được hình thành và hoạt động tại 4 tỉnh. Ngoại trừ ở Lai Châu, Công ty chè Tam Đường trực tiếp xây dựng hệ thống khuyến nông làm việc với hệ thống tổ nhóm, còn ở Tuyên Quang và Điện Biên đang xúc tiến xây dựng HTX.

Thời điểm hiện tại, VOSTEA có 6 HTX thành viên trong 5 vùng nguyên liệu gồm: HTX Nông nghiệp hữu cơ Bắc Hà (Lào Cai) với 300 thành viên, chủ yếu là người Tày; HTX Nông nghiệp hữu cơ Tây Bắc (huyện Văn Chấn, Yên Bái) với 250 thành viên, chủ yếu là người Mông; HTX Nông nghiệp hữu cơ Phình Hồ (huyện Trạm Tấu, Yên Bái) với 197 thành viên, chủ yếu là người Mông; HTX Nông nghiệp hữu cơ Hà Giang (huyện Quảng Bình, Hà Giang) với 7 thành viên, chủ yếu là người Tày, Dao, Hmông, Mường, Xa Phan; HTX sản xuất kinh doanh chè Tân Lập Mộc Châu (huyện Mộc Châu, Sơn La) với 350 người thành viên, chủ yếu là người Thái; HTX Nông nghiệp hữu cơ Long Sơn (huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang) với 50 thành viên, chủ yếu là người Mông.

Theo ông Ngữ, tất cả các HTX trong nhóm VOSTEA hiện đang tham gia chương trình xây dựng vùng nguyên liệu được chứng nhận như hữu cơ, thương mại công bằng, chương trình OCOP... Liên minh VOSTEA rất mong muốn được hợp tác với các tổ chức để xây dựng mô hình kinh doanh bền vững, xây dựng thương hiệu đặc sản hữu cơ tại Việt Nam và thế giới.

“Chúng tôi mong muốn tìm kiếm “đại sứ” tại mỗi thành phố, quốc gia, Việt Nam và nước ngoài cho ngành trà hữu cơ Việt Nam. Các đại sứ cùng chúng tôi và Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam xây dựng mạng lưới Câu Lạc bộ Trà hữu cơ Việt Nam.

Thông qua Câu Lạc bộ, chúng tôi có thể cung cấp các dịch vụ như trường dạy trà, quán trà, thử nghiệm các loại trà mới mỗi tháng, tour du lịch thưởng trà và tập hợp những người bạn yêu thích trà hữu cơ và đặc biệt là trà Việt Nam, cùng nhau xây dựng cộng đồng thúc đẩy nông nghiệp hữu cơ”, ông Ngữ bộc bạch.

HTX tiên phong làm nông nghiệp hữu cơ

HTX Nông nghiệp hữu cơ Bắc Hà (huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai) là 1 trong những đơn vị tiên phong làm nông nghiệp hữu cơ, cụ thể là xây dựng vùng chè hữu cơ.

Các sản phẩm chè hữu cơ của HTX Nông nghiệp hữu cơ Bắc Hà đã có mặt ở các thị trường khó tính

Ông Phạm Quang Thận - đại diện HTX chia sẻ, HTX được thành lập với mục đích xây dựng hệ thống nông nghiệp bài bản gắn kết chuỗi liên kết từ chăm sóc, thu mua, sản xuất, cung ứng bền vững cho toàn vùng nguyên liệu chè Shan tuyết và thảo dược hữu cơ với các nhóm đến tận các thôn, bản có đào tạo và thanh tra viên nội bộ.

HTX sẽ đứng ra bao tiêu sản phẩm cho từng hộ nông dân, làm gia tăng thêm các giá trị từ những tài nguyên sẵn có, tạo sinh kế bền vững cho bà con dân tộc huyện thiểu số Bắc Hà.

“Mô hình đang làm của HTX hướng tới một sự phát triển bền vững, lâu dài cho bà con trong địa bàn cùng với việc phát triển mở rộng vùng nguyên liệu giúp bà con thêm thu nhập, lan tỏa, gia tăng tính bền vững tới các xã huyện khác”, ông Thận cho hay.

Theo ông Thận, trong quá trình xây dựng mô hình lúc đầu gặp khá nhiều khó khăn, tuy nhiên vì sự nhiệt huyết, kiên trì của toàn bộ nhân viên HTX, sự tâm huyết muốn cải thiện thu nhập, cuộc sống của bà con một cách bền vững,… nên HTX đã xây dựng vùng nguyên liệu chè Shan hữu cơ Bắc Hà.

Ông Thận cho biết thêm, chè Shan hữu cơ Bắc Hà là sản phẩm có chất lượng cao, với búp tuyết trắng nhỏ, hương vị hậu đậm đà, rất thích hợp để làm các loại chè cao cấp. Với diện tích tập trung là 765 ha, vùng chè Shan rừng Bắc Hà là 1 trong 5 vùng chè Shan rừng lớn nhất Việt Nam.

Hiện nay sản phẩm chè Shan hữu cơ Bắc Hà (gồm chè xanh và chè hồng trà) đã bước đầu được người tiêu dùng tại các thị trường cao cấp đánh giá cao và đón nhận như thị trường EU: Pháp, Đức, Mỹ…

Theo tính toán của HTX Nông nghiệp Hữu cơ Bắc Hà, trong vòng 3 - 5 năm gần đây, sản lượng chè tươi thu mua của HTX tăng nhanh, gấp 5 - 10 lần so với các năm trước. Cụ thể, từ 2018 - 2021 sản lượng chè tươi tăng mạnh qua các năm từ 260 tấn tăng lên 350 tấn chè búp tươi.

Ngoài sự gia tăng về số lượng, chất lượng các loại chè đều đạt tiêu chuẩn hữu cơ Châu Âu. Chè được HTX thu mua cho bà con với giá cả ổn định. Từ những năm 2008 - 2010 cho đến năm 2021 giá chè tươi thu mua tại Bản Liền hiện tăng mạnh từ 8.000 - 9.000 đồng/kg lên đến 14.000đ - 17.000đồng/kg. Với những búp chè tươi thu mua chất lượng cao để làm ra các sản phẩm đặc biệt, HTX còn thu mua với giá từ 25.000 - 100.000đ/kg.

Hiện tại, nhà máy chế biến của HTX có công suất đạt từ 100 - 300 tấn/năm. Các sản phẩm chè được áp dụng các quy trình sản xuất tiên tiến đạt chất lượng tốt từ mẫu mã, ngoại hình, màu nước và tiêu chuẩn không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật của Châu Âu.

“Do đó, sản phẩm chè đạt giá trị cao, được bán trong nước và xuất khẩu tại nhiều nước trên thế giới: Pháp, Đức, Anh, Mỹ, Cộng hòa Séc,… Các mặt hàng thành phẩm đa dạng về chủng loại, mẫu mã đáp ứng về nhu cầu phân khúc cao của thị trường trong nước quốc tế”, ông Thận chia sẻ.

An Lãng