Ảnh hưởng không ngờ của ô nhiễm thuốc trừ sâu với chuỗi thực phẩm hữu cơ

Các nghiên cứu khoa học cho thấy, thuốc trừ sâu hiện diện rộng rãi trong đất, nước và không khí, nên có khả năng gây ô nhiễm các sản phẩm hữu cơ.

Ô nhiễm thuốc trừ sâu ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất hữu cơ

Việc sử dụng thuốc trừ sâu tổng hợp không được phép trong sản xuất hữu cơ. Để chống lại các trường hợp gian lận, các quy định hữu cơ bắt buộc tất cả các nhà khai thác trong chuỗi thực phẩm hữu cơ phải giám sát dư lượng thuốc trừ sâu trong sản phẩm của họ (quy định EU, 2018/848). Việc phát hiện dư lượng thuốc trừ sâu như vậy đòi hỏi các cuộc điều tra để tìm ra nguyên nhân.

Dấu vết của thuốc trừ sâu tổng hợp thường xuyên được phát hiện trong thực phẩm hữu cơ và một phần đáng kể các trường hợp này là do ô nhiễm môi trường. Để hiểu được tác động của ô nhiễm thuốc trừ sâu trong môi trường đối với chuỗi thực phẩm hữu cơ, Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Hữu cơ (FiBL) đã xem xét, đánh giá 92 nghiên cứu khoa học về ô nhiễm thuốc trừ sâu trong môi trường và cách thuốc trừ sâu có thể xâm nhập vào chuỗi thức ăn từ môi trường.

Các nghiên cứu trên toàn châu Âu cho thấy 83% đất bị nhiễm ít nhất một loại thuốc trừ sâu. Đất được quản lý hữu cơ cũng chứa thuốc trừ sâu. Về nước, các dòng suối, sông và hồ ở châu Âu có chứa dấu vết của nhiều loại thuốc trừ sâu khác nhau. Ví dụ, các con sông cỡ trung bình ở Thụy Sỹ chứa trung bình 40 loại thuốc trừ sâu trên mỗi mẫu. Đối với không khí, thuốc trừ sâu thường có mặt trong không khí xung quanh và trong một số trường hợp có liên quan đến quá trình vận chuyển .

Ngoài ra, thuốc trừ sâu có thể xâm nhập vào cây trồng hữu cơ thông qua nhiều con đường từ môi trường, ví dụ như hấp thụ từ đất, tưới tiêu, lắng đọng từ không khí hoặc mưa. Các nhà khai thác, sản xuất hữu cơ đã thực hiện một số biện pháp để giảm rủi ro đối với dư lượng thuốc trừ sâu, nhưng trong một số trường hợp, mức độ ô nhiễm nhất định là không thể tránh khỏi về mặt kỹ thuật. Hơn nữa, các biện pháp này làm tăng chi phí nên là một thách thức đối với các nhà khai thác nhỏ.

Những nghiên cứu trên cho thấy, việc phát hiện dư lượng thuốc trừ sâu trong thực phẩm hữu cơ không phải 100% là bằng chứng gian lận, bởi có nhiều yếu tố khách quan gây ra việc này. Vấn đề được đặt ra là chúng ta cần phải căng cường các biện pháp để giảm thiểu rủi ro với dư lượng thuốc trừ sâu, trong đó việc giảm dần (hoặc đi đến chấm dứt dùng) thuốc trừ sâu hóa học được coi là biện pháp lâu dài, bền vững. 

Hà Dũng (theo Bioecoactual)