Giá thịt lên xuống thất thường, cần chuyển chăn nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi quy mô lớn

Đến hết năm 2021, tổng đàn lợn của cả nước đạt 28 triệu con. Sản lượng thịt lợn đạt 4,18 triệu tấn, chiếm 62,5% trong tổng sản lượng thịt hơi 6,69 triệu tấn.

Đàn lợn tăng mạnh sau “bão” dịch tả lợn châu Phi

Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT) cho biết, trong thời gian qua, tăng trưởng đàn lợn của nước ta có sự biến động mạnh về tổng đàn và sản lượng sản xuất, trong đó tổng đàn lợn đạt cao nhất vào năm 2016 (29,1 triệu con); sau đó do có khủng hoảng thừa, tổng đàn lợn giảm xuống vào năm 2017 (27,4 triệu con).

Đoàn công tác của Bộ NN-PTNT kiểm tra công tác tái đàn lợn tại Nam Định

Đến năm 2018, đàn lợn tăng trở lại (28,1 triệu con), sau đó bị giảm sâu kỷ lục vào năm 2019 do dịch tả lợn Châu Phi (19,6 triệu con). Tổng đàn lợn được hồi phục nhẹ năm 2020 (22,0 triệu con) và tăng trưởng trở lại vào năm 2021 (28 triệu con).

Theo đó đàn lợn giống và tổng đàn nái cũng có sự biến động và hiện nay ổn định khoảng 3,1 triệu con nái; đàn nái giống cụ kỵ, ông bà cũng dao động từ 100.000 – 135.000 con. Sản lượng lợn hơi xuất chuồng giảm mạnh năm 2019, 2020, xuống còn 3,4 - 3,5 triệu tấn; hiện nay đã tăng lên 3,8 - 3,9 triệu tấn. 

Trong giai đoạn 2015 - 2021, tổng đàn lợn cả nước tăng trưởng bình quân 0,2%/năm, đàn nái giảm 3,5%; tuy nhiên đàn nái cụ kỵ, ông bà tăng 2,9%, số lợn thịt xuất chuồng tăng 0,3% và tổng sản lượng thịt xuất chuồng tăng 2,8% do năng suất sinh sản và khối lượng xuất chuồng của lợn thịt tăng lên. Năm 2021, sản lượng thịt lợn đạt 4,18 triệu tấn, chiếm 62,5% trong tổng sản lượng thịt hơi 6,69 triệu tấn.

Về xuất nhập khẩu thịt lợn, do Dịch tả lợn châu Phi dẫn đến nguồn cung thịt trong năm 2020 và đầu năm 2021 sụt giảm mạnh, nhập khẩu thịt lợn của Việt Nam đã tăng cao trong giai đoạn này. Nhập 447,6 ngàn con lợn sống để giết thịt, tương đương 44,8 ngàn tấn thịt (tính bình quân 100 kg/con).

Tổng số lượng thịt lợn và phụ phẩm nhập khẩu khoảng 148.000 tấn (tương đương 4,3% tổng sản lượng thịt lợn hơi sản xuất năm 2020). Năm 2021, Việt Nam nhập khẩu 346.000 con lợn sống và nhập khẩu 143.463 tấn thịt lợn từ Nga, Brazil, Mỹ, Đức, Ba Lan; tính riêng năm 2021, Việt Nam xuất khẩu khoảng 5.000 tấn lợn sữa và lợn choai sang thị trường Hồng Kông, Trung Quốc và Malaysia…

Giá lợn hơi lên xuống thất thường

Biểu đồ giá lợn hơi năm 2021 và đầu năm 2022

Theo Cục Chăn nuôi, từ đầu năm 2021, giá lợn thịt thế giới chững lại và giảm do sự tăng trưởng nguồn cung của các nước và khu vực có tăng trưởng mạnh như Trung Quốc, EU và Brazil.

Tại Việt Nam, từ tháng 1/2021 đến tháng 8/2021 giá lợn thịt hơi xuất chuồng giảm 30 - 35%, duy trì ở mức thấp 43.000 - 49.000 đồng/kg; đến tháng 11/2021 tăng nhẹ lên trên 50.000 đồng/kg; tháng 12/2021 giá tăng lên và dao động quanh mức 54.000-57.000 đồng/kg và duy trì đến trung tuần tháng 2/2022.

Đến cuối tháng 2/2022, giá lợn thịt hơi xuất chuồng có xu hướng giảm xuống còn 53.000 - 56.000 đồng/kg, sang đầu tháng 3/2022 giá giảm còn 50.000 - 53.000 đồng/kg.

Giá lợn thịt hơi xuất chuồng của 3 miền biến động khá thống nhất, không có chênh lệch lớn giữa các vùng; tuy nhiên, do khả năng cung ứng khác nhau, giữa các tỉnh có sự chênh lệnh trong khoảng 2.000 - 4.0000 đồng/kg lợn hơi.

Thị trường lợn thịt biến động như trên đã tác động đến nhu cầu tiêu thụ lợn giống. Từ tháng 1 đến tháng 6/2021, giá lợn giống luôn ở mức trên 2,4 triệu đồng/con. Tuy nhiên, sau khi giá lợn thịt giảm, giá lợn giống giảm mạnh xuống 1,4 - 1,6 triệu đồng/con vào tháng 8 - 9/2021. Từ cuối tháng 10/2021 đến nay, giá lợn giống duy trì 1,1 - 1,3 triệu đồng/con.

Cơ cấu chăn nuôi lợn có sự chuyển dịch

Đại diện Cục Chăn nuôi cho hay: Chăn nuôi đang chuyển dịch từ chăn nuôi quy mô nhỏ sang chăn nuôi hộ có quy mô lớn hơn, tăng phát triển các mô hình trang trại, tập trung và hình thành các chuỗi giá trị chăn nuôi. 

Chăn nuôi quy mô lớn giúp kiểm soát dịch bệnh tốt hơn

Năm 2011, cả nước có khoảng trên 4,13 triệu cơ sở chăn nuôi lợn, đến năm 2016 số lượng cơ sở chăn nuôi lợn của cả nước giảm xuống còn 3,4 triệu. Sau đợt khủng hoảng năm 2017 về giá thịt lợn, số cơ sở chăn nuôi lợn còn khoảng 2,5 triệu cơ sở; năm 2020, cả nước chỉ còn khoảng 2 triệu cơ sở chăn nuôi lợn.

Năm 2021, theo tổng hợp báo cáo của các địa phương, cả nước có 20.843 cơ sở chăn nuôi lợn từ 10 con trở lên với tổng đầu con 11,7 triệu con chiếm tỷ lệ 41,6% so với tổng đàn lợn của cả nước.

Trong đó, cơ sở trang trại chăn nuôi quy mô lớn có 1.627 cơ sở nuôi lợn từ 1.500 con trở lên, tổng số lợn là 6,8 triệu con, chiếm 24,2% tổng đàn lợn của cả nước.

Cơ sở chăn nuôi lợn quy mô vừa có 10.687 cơ sở chăn nuôi lợn từ 100 con trở lên với tổng số đầu lợn là 3,2 triệu con, chiếm tỷ lệ 11,4 % tổng đàn của lợn cả nước.

Cơ sở chăn nuôi lợn quy mô nhỏ có 8.529 cơ sở chăn nuôi lợn từ 10 con đến 99 con trở lên với tổng số đầu lợn là 1,7 triệu con chiếm tỷ lệ 6,1 % tổng đàn lợn của cả nước.

Năm 2021 tổng đàn lợn thuộc 16 doanh nghiệp và đơn vị chăn nuôi lợn quy mô lớn, đạt 5,8 triệu con, chiếm 20,7% tổng đàn. Các doanh nghiệp chăn nuôi lớn trong nước như Dabaco, Masan, Tân Long, Thiên Thuận Trường, Mavin, Greenfeed, Trường Hải, Hòa Phát... và nước ngoài goomg CP, Jafa comfeed, Newhope, CJ, Emivest, Cargill... đang xây dựng và từng bước hình thành hệ thống trang trại liên kết chuỗi.

Đây chính là bước chuyển dịch cơ cấu chăn nuôi để từng bước hiện đại hóa ngành chăn nuôi.

Mai Chiến