Giảm ùn tắc ở cửa khẩu Lạng Sơn: “Cửa khẩu số” và hàng loạt giải pháp hữu hiệu

Trong những ngày giáp Tết, Hải quan Lạng Sơn đang nỗ lực triển khai đồng thời nhiều giải pháp để giải quyết tình trạng ùn ứ ở cửa khẩu, trong đó "cửa khẩu số" được cho là giải pháp sẽ giải quyết được gốc rễ vấn đề.

Tình trạng ùn ứ ở cửa khẩu Lạng Sơn đã giảm đáng kể so với thời điểm cách đây 1 tháng

Vào những ngày cuối năm 2021, các cửa khẩu ở Lạng Sơn đã xảy ra tình trạng ùn ứ nghiêm trọng, trong đó đặc biệt là các xe chở nông sản. Có thời điểm, số lượng xe chở hàng hóa ùn ứ nối đuôi nhau chật kín nằm chờ từ đường quốc lộ, bãi, kho lạnh ngoại quan cho đến tận điểm thông quan lên tới hơn 5000 xe, gây thiệt hại lớn cho các doanh nghiệp.

Nhưng tình trạng ùn ứ ở các cửa khẩu tại Lạng Sơn đang dần được tháo gỡ một cách khá hiệu quả. Tính đến hết ngày 20/1, tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn còn tồn khoảng 1.127 xe nông sản chưa thông quan. Cụ thể, tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị còn tồn khoảng 684 xe (trong đó có 445 xe hàng nông sản); cửa khẩu Tân Thanh còn tồn 373 xe (trong đó có 160 xe hàng hoa quả tươi); cửa khẩu Chi Ma còn tồn 70 xe (trong đó có 63 xe hàng nông sản).

Để có được kết quả như vậy là nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, trong đó phải kể đến những nỗ lực của các lực lượng cửa khẩu ở tỉnh Lạng Sơn với việc thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Có thể kể đến, Hải quan Lạng Sơn đặc biệt ưu tiên phân luồng và giải quyết thủ tục đối với mặt hàng có thời gian bảo quản ngắn. Đồng thời, Hải quan Lạng Sơn đã tiến hành hội đàm, phối hợp với các lực lượng chức năng phía Trung Quốc để thống nhất các biện pháp hộ trợ, thúc đẩy xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu. Đặc biệt, việc thống nhất tăng thời gian mở cửa khẩu của Trung Quốc sớm hơn 1 giờ so với thời gian quy định trước đây đã tăng đáng kể lượng thông xe mỗi ngày.

Hải quan Lạng Sơn cũng thường xuyên cập nhật tình hình tại các cửa khẩu để các doanh nghiệp, địa phương chủ động điều tiết lượng hàng hóa đưa lên biên giới. Song song với đó, nhằm không để ùn ứ xe trong khu vực cửa khẩu, Hải quan Lạng Sơn cũng đã tích cực cùng với các lực lượng tập trung điều tiết phương tiện ra, vào khu vực cửa khẩu một cách hợp lý, từ đó góp phần giảm thời gian thông quan. Thủ tục thông quan cũng được phía Lạng Sơn tạo điều kiện giải quyết bằng cách làm cả ngoài giờ hành chính và ngày nghỉ (làm liên tục từ 7h sáng đến 22h đêm).

Đặc biệt, vào ngày 13/1 vừa qua, UBND tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Công văn số 57/UBND-KGVX về việc chính thức triển khai thí điểm Nền tảng "cửa khẩu số". Qua đó, từ ngày 14/1/2022, các doanh nghiệp và cơ quan chức năng liên quan sẽ chính thức sử dụng thí điểm Nền tảng "cửa khẩu số" tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị.

Nhờ áp dụng "cửa khẩu số", thời gian thông quan bước đầu đã giảm được từ 5% -7%

Đây được coi là giải pháp công nghệ hiện đại, mang hơi thở của thời đại 4.0. Theo đó, công nghệ này có 4 camera sử dụng trí tuệ thông minh nhân tạo (AI) được lắp đặt tại Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và 4 camera giao thông dọc tuyến Quốc lộ 1A từ địa bàn huyện Hữu Lũng đến khu vực Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã kết nối với nền tảng “cửa khẩu số”. Đồng thời, “cửa khẩu số” cũng đã có các phần mềm ứng dụng (app) được vận hành trên các thiết bị đa nền tảng gồm app mobile trên giao diện hệ thống thiết bị thông minh di động và trên giao diện website, kết nối với hệ thống định vị toàn cầu GPS, bản đồ số, liên kết với lưu trữ điện toán đám mây...

Khi tham gia vào nền tảng “cửa khẩu số” (được cài đặt trên điện thoại thông minh), lái xe vận chuyển hàng hóa XNK qua cửa khẩu bắt buộc phải mở định vị GPS trong suốt quá trình vận chuyển. Điều này giúp lực lượng Cảnh sát giao thông thực hiện điều tiết, phân luồng phương tiện trực tiếp tại hiện trường hoặc gián tiếp thông qua nền tảng "cửa khẩu số" khi có nguy cơ xảy ra ùn tắc giao thông. Đồng thời cũng giúp tổ chức, cá nhân XNK hàng hoá và lái xe có thể tra cứu tình hình bến bãi, lưu lượng phương tiện vận chuyển hàng hóa XNK qua hai cửa khẩu nêu trên.

Bên cạnh đó, khi lái xe điều khiển phương tiện chở hàng hóa XNK vào, ra khu vực cửa khẩu, bộ phận kiểm tra y tế sử dụng nền tảng “cửa khẩu số” quét biển số xe để truy vấn tờ khai y tế, từ đó chủ động thực hiện thủ tục khai báo, kiểm tra y tế đối với người, hàng hóa và động vật theo quy định. 

Đặc biệt, thông qua nền tảng “cửa khẩu số”, lực lượng Hải quan và Biên phòng sẽ dễ dàng, chủ động, linh hoạt kiểm tra, đối chiếu, truy vấn, hồi đáp đối với các thủ tục mà tổ chức và cá nhân đã khai báo từ xa, từ sớm, để từ đó kịp thời hướng dẫn, hỗ trợ việc thông quan được nhanh chóng, thuận lợi, bảo đảm công khai, minh bạch, đúng quy định của pháp luật.

“Cửa khẩu số” được kì vọng sẽ là chìa khóa vạn năng để giải quyết triệt để tình trạng ùn tắc ở các cửa khẩu, nhất là vào dịp cuối năm khi lượng hàng hóa lưu thông nhiều. Nhưng trước mắt “cửa khẩu số” mới chỉ được thí điểm ở Lạng Sơn để đánh giá sự hiệu quả trước khi nhân rộng ở khắp các cửa khẩu cả nước.

Hà Dũng