Lúa – tôm là mô hình thông minh, thuận thiên

Đây chính là nhận định của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan tại hội thảo phát triển mô hình “lúa thơm – tôm sạch” vùng Mê Kông.

Mô hình lúa - tôm đã nhân rộng diện tích nhưng chưa phát huy hết tiềm năng, giá trị

Chiều 10/2 tại Bạc Liêu, Bộ NN&PTNT phối hợp với tỉnh Bạc Liêu và báo Tuổi trẻ đã tổ chức hội thảo phát triển mô hình “lúa thơm – tôm sạch” vùng Mê Kông.

Mô hình “lúa – tôm” thực tế đã xuất hiện ở Việt Nam từ khá lâu, nhất là ở vùng Mê Kông do được thiên nhiêu ưu đãi. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan, hiện mô hình này vẫn chưa phát huy hết giá trị, vì thế cần có những chiến lược cụ thể.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, dù  mô hình “lúa – tôm” đã rất phát triển về mặt diện tích những năm gần đây nhưng vẫn còn phập phù, chưa khai thác hết tiềm năng và giá trị. Trong khi đó, với sự biến đổi khí hậu của trái đất, đây chính là mô hình thông minh, thuận thiên. Vì thế, để mô hình “lúa – tôm” phát triển bền vững cần có tư duy, giải pháp nâng cao giá trị.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan còn nhắn nhủ rằng: “Lúa thơm – tôm sạch là một nhãn hiệu, hướng một nền nông nghiệp sinh thái bền vững và tích hợp đa giá trị - đó mới chính là thương hiệu”. Theo tư lệnh ngành Nông nghiệp, để xây dựng thương hiệu tôm lúa thì cần phải có một slogan và một câu chuyện về sản phẩm. “Chúng ta viết câu chuyện về con tôm, cây lúa trong một mô hình tích hợp tôm – lúa thật xúc động thì mới thành công”. 

Ngoài ra, Bộ trưởng Lê Minh Hoan còn cho rằng nếu chúng ta định vị lúa tôm vùng Mê Kông hướng đến nông nghiệp sinh thái bền vững, thì hệ thống tổ chức hỗ trợ nông nghiệp và các ngành hỗ trợ phải khác. Tham vọng, kỳ vọng lớn thì mô hình phải khác nhau, hệ sinh thái phải khác. Bộ trưởng mong muốn nông nghiệp sinh thái cần một hệ sinh thái của tất cả chúng ta, từ cơ quan quản lý, chính quyền, doanh nghiệp, nhà khoa học người dân, truyền thông. “Khi đã là hệ sinh thái thì không ai quan trọng hơn ai hết, Bộ trưởng cũng như là nhà khoa học, người nông dân. Bởi thước đo cuối cùng của mô hình tôm lúa là thu nhập người nông dân, là người nông dân sống khỏe”.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan tham dự hội thảo tại Bạc Liêu

Về phía Bạc Liêu, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu, ông Phạm Văn Thiều cho biết mô hình canh tác của tỉnh trong những năm qua tăng đều về diện tích, năng suất và giá trị gia tăng. Đây là mô hình phát triển bền vững, lợi nhuận cao hơn 15 - 30% so với độc canh cây lúa; có nhiều doanh nghiệp thực hiện liên kết sản xuất. Ngoài ra, mô hình “lúa – tôm” có tính bền vững, hiệu quả, tạo ra các sản phẩm sạch, phù hợp với quy trình GAP, giúp nông dân áp dụng các biện pháp canh tác, ít sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật.

Ông Phạm Văn Thiều cũng đưa ra những hạn chế của mô hình “lúa – tôm”, đồng thời tin tưởng sau buổi hội thảo sẽ có những giải pháp để tháo gỡ, khắc phục khó khăn:

“Nguồn tôm giống chất lượng chưa được người nuôi quan tâm, môi trường nước có nguy cơ ô nhiễm, dịch bệnh trên tôm nuôi xảy ra ngày càng nhiều... dẫn đến phát triển chưa bền vững, nên hiệu quả kinh tế trung bình của mô hình này nhiều năm qua còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của vùng. Để sau hội thảo này chúng ta cùng nhau giải quyết, đề ra giải pháp khắc phục những khó khăn, hạn chế của mô hình, tháo gỡ những nút thắt những điểm nghẽn và mang lại hiệu quả kinh tế, nâng cao thu nhập cho người nông dân”.

Được biết, Bạc Liêu là một trong những tỉnh phát triển mô hình “lúa – tôm” vùng Mê Kông. Với khởi điểm 5.851ha ban đầu từ năm 2001, tính đến năm 2020 sau 20 năm tăng diện tích lên gần 7 lần (39.578ha). Đặc biệt, mô hình này đem lại cuộc sống ổn định cho bà con với thu nhập trên 90 triệu đồng/ha, lợi nhuận từ 40-60 triệu đồng/ha.

 Hà Dũng