Một thập kỷ nông nghiệp hữu cơ phát triển ở EU: Những bước tiến thần tốc

Tỷ lệ đất nông nghiệp của EU được canh tác hữu cơ đã tăng hơn 50% trong giai đoạn 2012-2020, với mức tăng hàng năm là 5,7%.

Nông nghiệp hữu cơ phát triển mạnh mẽ ở EU trong 10 năm qua

Theo bản tóm tắt thị trường về canh tác hữu cơ do Ủy ban châu Âu công bố, tỷ lệ đất nông nghiệp của EU được canh tác hữu cơ đã tăng hơn 50% trong giai đoạn 2012-2020, với mức tăng hàng năm là 5,7%. Vào năm 2020, 9,1% diện tích nông nghiệp của EU được canh tác hữu cơ. 

Mặc dù có sự khác biệt đáng kể giữa các quốc gia thành viên, các trang trại hữu cơ thường lớn hơn các trang trại thông thường và được điều hành bởi những người quản lý trẻ hơn. Hưởng ứng sự tăng trưởng của sản xuất, doanh số bán lẻ các sản phẩm hữu cơ ở EU đã tăng gấp đôi trong giai đoạn từ 2015 đến 2020.

4 quốc gia có diện tích canh tác hữu cơ lớn nhất ở Liên minh châu Âu EU là: Pháp, Tây Ban Nha, Ý và Đức, cùng nhau chiếm 52% tổng diện tích vào năm 2012 và 59% vào năm 2020. Tỷ lệ diện tích canh tác hữu cơ lớn nhất ở EU được dành riêng cho đồng cỏ lâu dài (42%), tiếp theo là thức ăn xanh (17%), ngũ cốc (16%) và cây trồng lâu dài, chẳng hạn như trái cây, ô liu và vườn nho (11%). Mặc dù có sự tăng trưởng đáng kể, sản xuất chăn nuôi hữu cơ vẫn chỉ chiếm một tỷ trọng nhỏ trong tổng sản lượng chăn nuôi của EU, từ 1% đến 7% tùy thuộc vào lĩnh vực.

Bản báo cáo cũng cho thấy rất nhiều lợi ích của canh tác hữu cơ. Ví dụ các trang trại sản xuất cây trồng hữu cơ chi tiêu ít hơn nhiều so với các trang trại thông thường. 

Các trang trại trồng trọt hữu cơ tiết kiệm 75-100% chi phí thuốc bảo vệ thực vật trên mỗi héc ta và 45-90% chi phí phân bón trên mỗi héc ta so với các trang trại thông thường. Các trang trại hữu cơ có năng suất trung bình thấp hơn (ví dụ như năng suất cây trồng thấp hơn 5-30%) và trong một số lĩnh vực cần nhiều lao động hơn để tạo ra cùng một giá trị đầu ra như các trang trại thông thường, nhưng lại tạo ra thu nhập tương đương hoặc cao hơn trên mỗi công nhân nhờ giá cao hơn cũng như mức hỗ trợ cao hơn của EU, chủ yếu xuất phát từ Chính sách nông nghiệp chung (CAP).

Vào năm 2020, 61,6% diện tích đất canh tác hữu cơ ở EU đã nhận được các khoản thanh toán hỗ trợ hữu cơ cụ thể từ CAP, với mức trung bình là 144 euro/ha hỗ trợ của CAP và 79 euro/ha đồng tài trợ quốc gia.

Nông dân hữu cơ ở những khu vực có hạn chế về tự nhiên có thể nhận được hỗ trợ bổ sung, điều này khuyến khích nông nghiệp ở những khu vực này. Các biện pháp phát triển nông thôn khác cũng hỗ trợ phát triển sản xuất hữu cơ, bao gồm đầu tư vào thực hành canh tác hữu cơ và hỗ trợ tiếp thị và quảng bá các sản phẩm hữu cơ. Trong CAP mới (bắt đầu từ năm 2023), nông dân hữu cơ sẽ nhận được hỗ trợ của CAP cho canh tác hữu cơ cao hơn.

Sự gia tăng nhanh chóng doanh số bán các sản phẩm hữu cơ cho thấy sự tăng trưởng của nhu cầu tiêu dùng và sự thành công của các biện pháp duy trì nhu cầu. Doanh số bán hàng hữu cơ tăng trưởng đặc biệt mạnh mẽ trong giai đoạn đại dịch COVID-19 bùng phát, do hệ quả của việc người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề sức khỏe, mức tiêu thụ thực phẩm tại nhà cao hơn hoặc do tình trạng thiếu hụt thực phẩm truyền thống. 

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay đã ảnh hưởng không nhỏ đến sức mua của người tiêu dùng EU, nên đương nhiên ảnh hưởng đến nhu cầu đối với các sản phẩm hữu cơ.

Bản báo cáo cung cấp dữ liệu về canh tác hữu cơ và sự phát triển của ngành hữu cơ của EU trong thập kỷ qua, với các yếu tố phân tích về sản xuất hữu cơ, tính bền vững của ngành hữu cơ, doanh số bán hàng hữu cơ, nhập khẩu sản phẩm hữu cơ cũng như loại và số lượng hỗ trợ công cộng lĩnh vực hữu cơ của EU nhận được. Ngoài ra, bản báo cáo còn phác thảo cách hỗ trợ của EU cho canh tác hữu cơ để giúp đạt được tham vọng “Thỏa thuận Xanh”, bao gồm tổng quan về hỗ trợ chuyển đổi và duy trì canh tác hữu cơ, cũng như tham vọng về canh tác hữu cơ trong các kế hoạch chiến lược của CAP. 

Cuối cùng, bản báo cáo trình bày các sáng kiến ​​của EU thúc đẩy nghiên cứu và đổi mới trong lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ.

Hà Dũng