Nói không với thuốc hoá học để con 'nhát chết' sinh sôi, nảy nở, nông dân lãi đậm

(Hải Dương) Ở các khu ruộng khai thác cáy, người dân xã Thanh Xuân, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương tuyệt đối không sử dụng thuốc hoá học, thay vào đó là phân hữu cơ để cáy sinh sôi, nảy nở.

Con "nhát chết" cáy được coi là lộc trời ở xã Thanh Xuân

Với lợi thế là tuyến đê sông Rạng chạy dài vòng cung theo hướng đông, con nước thủy triều lên xuống tự nhiên, bãi soi ở xã Thanh Xuân được tạo ra với xung quanh là vùng nước ngọt, thuận lợi cho con cáy sinh sôi, nảy nở.

Chính vì thế, từ nhiều đời nay người dân Thanh Xuân đã khai thác cáy. Đặc biệt, từ khi người dân chuyển từ cấy lúa sang lập vùng nuôi trồng thủy sản, nhất là trong khoảng 5 năm trở lại đây, họ không chỉ đơn thuần khai thác mà còn tạo ra những thửa ruộng cấy lúa, sau đó cày bừa để tạo môi trường cho cáy sinh trưởng và phát triển.

Nhưng để cáy sống, trú ẩn và tránh bị thất thoát do chúng bò đi nơi khác, người dân Thanh Xuân đã thực hiện nhiều biện pháp như đắp bờ cao hàng mét xung quanh ruộng, trồng rau khoai lang hoặc cỏ voi để vừa là nguồn thức ăn cho cá vừa tạo nơi lý tưởng để cáy đào hang trú ngụ.

Nhưng quan trọng hơn, để cáy sinh sôi, nảy nở nhiều cần nắm được đặc điểm chúng là loài ưa môi trường sạch. Vì thế, người dân Thanh Xuân tự ý thức được ở các khu ruộng khai thác cáy tuyệt đối không được sử dụng các loại thuốc hoá học, thay vào đó là sử dụng phân bón hữu cơ, thuốc trừ sâu hữu cơ.

Cùng với cải tạo môi trường đất giàu chất hữu cơ, tạo nguồn thức ăn cho cáy thì những người dân nơi đây không thu hoạch theo kiểu tận diệt, chỉ thu hoạch những con cáy to, còn cáy trứng và con nhỏ được giữ lại để sinh sản và phát triển.

Thời điểm thu hoạch cáy kéo dài từ tháng 4 đến tháng 10 hằng năm. Để khai thác cáy được thuận tiện, những hộ dân ở Thanh Xuân thường tận dụng chai nhựa cũ bịt kín một đầu để làm bẫy đặt dưới các bờ ruộng. Mồi nhử thường là cám gạo rang thơm để thu hút cáy. Khi thủy triều lên, cáy ra khỏi hang đi kiếm ăn sẽ chui vào bẫy. Đến khoảng 6-7 giờ sáng, người dân đi thu cáy.

Nuôi cáy ít công sức nhưng đem lại thu nhập cao cho bà con ở xã Thanh Xuân

Giá cáy hiện tương đối ổn định, ở mức 80.000 đồng/kg, lúc cao điểm có thể lên đến 100.000 đồng/kg. Trung bình mỗi héc ta hàng năm thu được khoảng 8 tạ cáy, tương đương với 64 triệu đồng.

Với nguồn thu nhập tốt như vậy cho bà con, ông Bùi Văn Tám, Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Xuân cho biết, xã thường phối hợp với các hội, đoàn thể, Phòng NN&PTNT của huyện tổ chức các lớp tập huấn khoa học kỹ thuật cho người dân, trong đó có hướng dẫn đặc điểm sinh trưởng, phát triển của con cáy và kỹ thuật khai thác.

Đến nay, xã Thanh Xuân có khoảng 20 hộ dân cải tạo bãi soi để nuôi cáy với tổng diện tích hơn 20 ha. Hiện cáy được coi là “lộc trời” bởi không mất nhiều công chăm sóc nhưng đem lại cuộc sống ấm no cho bà con, nhiều hộ thu lãi 100-200 triệu/năm. Vì thế, xã Thanh Xuân đang khuyến khích bà con cải tạo bãi soi để phát triển mô hình làm kinh tế hiệu quả này.

Hà Dũng (t/h)