Sản xuất đại trà đặc sản vùng miền: Sinh kế khả thi giúp nông dân làm giàu

Hà Nội – Việc lưu giữ, phục tráng nhiều giống cây trồng, vật nuôi là đặc sản của Thủ đô, đồng thời đưa vào sản xuất đại trà đã và đang đem lại hiệu quả kinh tế.

Vịt cỏ Vân Đình là một trong những đặc sản nổi tiếng của Hà Nội

Theo Sở NN-PTNT Hà Nội, Thủ đô hiện có khoảng 30 giống cây trồng, vật nuôi đặc sản, trở thành thương hiệu nổi tiếng, được đưa vào danh mục những nguồn gen cần bảo tồn, phát triển. Đây là điều kiện thuận lợi để các địa phương có giải pháp tăng diện tích, sản lượng, đưa nông sản trở thành sản phẩm chủ lực của Hà Nội.

Có thể kể đến các đặc sản của Hà Nội như: gà Mía, vịt cỏ Vân Đình, nhãn chín muộn, bưởi Diễn,  rau muống Linh Chiểu "tiến vua", rau húng Láng, rau sắng chùa Hương, cải mơ, cải mào gà… Rất nhiều trong số các đặc sản này đã được bảo tồn, phục tráng và nhân rộng sản xuất trong nhiều năm qua.

Điển hình là nhãn chín muộn đã được phục tráng, lưu giữ cây trồng gốc thành công từ 20 năm trước tại huyện Quốc Oai.

Theo Trưởng phòng Kinh tế huyện Quốc Oai Nguyễn Quang Thắm, năm 2013, nhãn chín muộn Đại Thành của huyện Quốc Oai được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học - Công nghệ) cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể. Trong những năm qua, các vùng nhãn chín muộn chuyên canh của Hà Nội được xây dựng, nhân rộng là nhờ ngành Nông nghiệp phối hợp với Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam tiến hành các biện pháp kỹ thuật để nhãn ra hoa, đậu quả, ứng phó với thời tiết bất thường…

Ông Nguyễn Duy Vụ, Giám đốc Xí nghiệp Chăn nuôi gia cầm (Công ty Đầu tư và Phát triển nông nghiệp Hà Nội - HADICO) cho biết, năm 2005, Bộ NN-PTNT đưa giống gà Mía vào danh mục nguồn gen vật nuôi quý hiếm cần bảo tồn. HADICO được giao thực hiện nhiệm vụ này và trở thành cơ sở lớn nhất miền Bắc về chăn nuôi, sản xuất gà Mía, đồng thời tạo ra những dòng riêng đáp ứng yêu cầu phát triển đàn gà thương phẩm.

Hiện Xí nghiệp Chăn nuôi gia cầm đang sở hữu khoảng 10.000 con gà giống gốc thuần, được chăm sóc theo quy trình đặc biệt tại trang trại 11ha, xa khu dân cư; khu lò ấp được đầu tư máy móc hiện đại, mỗi năm cung cấp khoảng 2 triệu con giống gà Mía...

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều giống cây trồng, vật nuôi là đặc sản của Hà Nội được khôi phục nhưng quy mô nhỏ, hiệu quả chưa đạt như mong muốn. Vì thế, để các vùng nuôi trồng đặc sản trở thành vùng sản xuất hàng hóa, giá trị cao, cụ thể như vịt cỏ Vân Đình, theo Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển nông nghiệp Hà Nội Nguyễn Thành Trung, huyện Ứng Hòa nên mở rộng nghề nuôi vịt cỏ ở những xã vùng chiêm trũng, áp dụng quy trình an toàn sinh học, đạt tiêu chuẩn VietGAP, tạo ra sản phẩm sạch mang thương hiệu.

Từ năm 2005, Bộ NN&PTNT đã đưa giống gà Mía vào danh mục nguồn gen vật nuôi quý hiếm cần bảo tồn

Mặt khác, để xây dựng được thương hiệu cho vật nuôi bản địa độc đáo như vịt cỏ Vân Đình cần khuyến khích người dân trở lại cách chăn nuôi thả đồng hay cho ăn nông sản tự làm để đạt chất lượng thịt tốt nhất...

Còn theo Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Giám đốc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam, nhiều năm qua, Viện phối hợp chặt chẽ với Hà Nội triển khai các chương trình nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật phát triển nông nghiệp. 

Trong 5 năm qua, đã có 47 nhiệm vụ khoa học công nghệ được Viện phối hợp thực hiện với các sở, ngành của thành phố. Các chương trình hợp tác hướng đến nghiên cứu chọn tạo giống cây trồng, vật nuôi bản địa, đặc sản; tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu nông sản; nghiên cứu phục tráng nguồn gen cây trồng bản địa; các biện pháp canh tác bền vững cây ăn quả đặc sản; ứng dụng chế phẩm sinh học trong phòng trừ sâu bệnh hại… Thời gian tới, Hà Nội cần đầu tư thêm nguồn lực, kinh phí để nhân rộng, đưa khoa học kỹ thuật mới vào phục vụ sản xuất đại trà.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền nhấn mạnh, thời gian tới, cần coi việc phục hồi, nhân rộng, đưa các loại cây trồng, vật nuôi đặc sản của Hà Nội vào sản xuất đại trà là một trong những nhiệm vụ quan trọng.

Với sự vào cuộc đồng bộ từ chính quyền các cấp, cùng các viện nghiên cứu, nhà khoa học, chuyên gia… đặc sản Hà Nội được đánh giá là có rất nhiều triển vọng phát triển, nhân rộng sản xuất để vừa đem lại hiệu quả kinh tế, vừa cung ứng cho thị trường những sản phẩm chất lượng.

Hà Dũng (t/h)