Sơn Dương: Cần nhiều giải pháp để nhân rộng mô hình sản xuất hữu cơ

Thực hiện chủ trương, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Tuyên Quang, Huyện Sơn Dương là một trong những đơn vị sớm ban hành Chương trình hành động (Chương trình số 14-CTr/HU ngày 25/10/2016 của Ban chấp hành Đảng bộ huyện Sơn Dương (khóa XX) về phát triển nông nghiệp hàng hóa huyện Sơn Dương giai đoạn 2016-2025). Theo đó, UBND huyện đã ban hành Quyết định số 358/QĐ-UBND ngày 23/6/2021 về phê duyệt Đề án phát triển sản phẩm nông nghiệp hữu cơ huyện Sơn Dương giai đoạn 2021-2025. Sau gần 3 năm triển khai thực hiện đề án đã cho một số kết quả bước đầu.

Một số kết quả bước đầu

Trong những năm gần đây, ngành nông nghiệp huyện Sơn Dương đã triển khai, thực hiện các mô hình, dự án trồng trọt, chăn nuôi chuyển đổi theo hướng hữu cơ, sản xuất theo tiêu chuẩn, quy chuẩn. Kết quả là đã thực hiện thành công 6 mô hình sản xuất hữu cơ đối với cây chè, lúa gạo với tổng diện tích trên 20 ha ở 5 xã: Tân Trào, Minh Thanh, Hợp Thành, Hợp Hòa, Trung Yên.

Một số mô hình sản xuất hữu cơ tiêu biểu như: Mô hình sản xuất chè hữu cơ của HTX chè Ngân Sơn Trung Long (xã Trung Yên) và mô hình sản xuất chè hữu cơ của HTX Tâm An thôn Đồng Đài (Hợp Thành); mô hình sản xuất lúa theo quy trình hữu cơ tại cánh đồng thôn Tân Lập (xã Tân Trào) với giống lúa Đài thơm 8; sản phẩm cà gai leo Hợp Hòa; mô hình trồng dưa chuột VietGAP; mô hình chăn nuôi và sản xuất giống gia cầm Minh Tâm (xã Tú Thịnh), v.v.. đang là những điểm sáng trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ của địa phương.

Thành viên HTX chè hữu cơ Tâm An (xã Hợp Thành) thu hái chè hữu cơ.

Từ kết quả thực hiện các mô hình, dự án bước đầu đã mang lại hiệu quả về kinh tế, môi trường, nâng cao nhận thức cho người sản xuất, tiêu dùng về an toàn thực phẩm. Giá trị sản phẩm hữu cơ cao hơn từ 2-3 lần so với sản phẩm sản xuất thông thường, có thị trường tiêu thụ ổn định và được người tiêu dùng tin tưởng. Các mô hình sản xuất hữu cơ là các điểm thăm quan, học tập kinh nghiệm, làm cơ sở nhân rộng ra các địa phương khác trong những năm tiếp theo.

Mô hình trình diễn trồng lúa đặc sản tại xã Tân Trào.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, sản xuất hữu cơ trên địa bàn huyện vẫn còn khó khăn, tồn tại, hạn chế như: Diện tích tham gia mô hình còn nhỏ; sản lượng sản phẩm còn ít, chưa thành hàng hóa; thiếu tính kết nối giữa người sản xuất với thị trường, việc tiêu thụ sản phẩm còn gặp khó khăn.

Khi chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ năng suất giảm, khó khăn trong phòng, trừ sâu, bệnh hại; cân bằng sinh thái môi trường đất, nước, thực vật đã bị phá vỡ do canh tác không an toàn, mất cân đối trong nhiều năm trước.

Theo quy định của nghị quyết số 06/2020/NQ-HĐND của HĐND tỉnh thì diện tích cây lúa/dự án lớn, phải đạt tối thiểu 5 ha/dự án cũng là khó khăn cho việc lựa chọn vùng tổ chức dự án khi thực tế diện tích dự án được xây dựng thấp hơn nhiều.

Mô hình liên kết chăn nuôi gà sinh học ở xã Hợp Thành và Kháng Nhật

Một số giải pháp chủ yếu trong thời gian tới

Từ thực tế các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ thời gian qua, để tiếp tục thúc đẩy phát triển, mở rộng sản xuất trong thời gian tới, huyện Sơn Dương đã xác định phải thực hiện tốt một số giải pháp chủ yếu như:

Thứ nhất, tập trung quy hoạch các khu sản xuất tập trung trong quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030 gắn với xây dựng nông thôn mới, giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong sản xuất nông nghiệp. Phát triển các vùng sản xuất hữu cơ gắn với thị trường trong nước, xuất khẩu.

Thứ hai, tập trung truyên truyền các cơ chế, chính sách hỗ trợ của nhà nước, của tỉnh, huyện. Chủ động và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, Hợp tác xã, tổ chức trong và ngoài tỉnh đầu tư liên kết theo chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn huyện. Xây dựng các mô hình liên kết theo chuỗi giá trị giữa các doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác với người nông dân sản xuất, chế biến, kinh doanh các sản phẩm hữu cơ tại các vùng sản xuất tập trung tạo ra hàng hóa quy mô lớn với các sản phẩm chủ lực.

Thứ ba, thực hiện hỗ trợ, thúc đẩy phát triển liên kết giữa các hộ với các hợp tác xã; giữa hợp tác xã với các doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả trong sản xuất hữu cơ. Hỗ trợ, đào tạo nâng cao nâng lực quản lý cho các hợp tác xã, tổ hợp tác, xác định các hợp tác xã, tổ hợp tác là nhân tố, mắt xích quan trọng trong chuỗi liên kết sản xuất hữu cơ đối với trồng trọt, chăn nuôi.

Và để thực hiện có hiệu quả sản xuất hữu cơ và nhân rộng các mô hình, dự án liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm, huyện cũng đề nghị Nhà nước, các cơ quan chức năng của tỉnh, UBND tỉnh xem xét có các chính sách hỗ trợ như: Có cơ chế chính sách thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến sản phẩm nông nghiệp. Có chính sách hỗ trợ khuyến khích phong trào xây dựng vườn cây hữu cơ gắn với thu gom rác thải, làm phân hữu cơ, xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp, ở các xã nông thôn mới.

Việt Hải