Thị trường thực phẩm hữu cơ Bắc Âu - Phần II: Xu hướng tiêu dùng

Các nước Bắc Âu, bao gồm Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy, Phần Lan là các thị trường sản xuất và tiêu thụ thực phẩm hữu cơ khá phát triển, đặc biệt là Thụy Điển và Đan Mạch.

Ảnh minh họa

XU HƯỚNG TIÊU DÙNG 

Có hai nhóm người tiêu dùng sản phẩm hữu cơ chính tại các nước Bắc Âu:

Nhóm thứ nhất là nhóm những người mua trung thành. Những người này thường lớn tuổi, đã tiêu dùng các sản phẩm hữu cơ trong nhiều thập kỷ. Những người tiêu dùng này cực kỳ có giá trị đối với ngành công nghiệp hữu cơ vì sẽ tiếp tục mua các sản phẩm hữu cơ. Nhóm này chủ yếu thích mua các sản phẩm chưa qua chế biến hơn thực phẩm đóng gói, như các loại thịt, các loại hạt… Nhóm này thường quan tâm đến việc mua thực phẩm được sản xuất tại địa phương, thân thiện với môi trường và quan tâm đến phúc lợi động vật. Giá cả không phải là yếu tố quan trọng đối với nhóm này.

(ii) Nhóm thứ hai đông và đa dạng hơn là những người tiêu dùng giàu có, giới trẻ và những người tiêu dùng đang tìm kiếm xu hướng mới. Họ mua sản phẩm hữu cơ vì muốn có lối sống lành mạnh hơn, thích hương vị, chất lượng, bao bì hấp dẫn, quan tâm đến phúc lợi động vật. Nhóm này thường mua các sản phẩm hữu cơ tại các siêu thị hoặc trực tuyến. Đây là nhóm được ngành công nghiệp hữu cơ tập trung vào để tạo ra sự tăng trưởng trong tương lai.

Số lượng người tiêu dùng quan tâm đến thực phẩm hữu cơ (thường sẵn sàng trả nhiều hơn cho thực phẩm hữu cơ) đang tăng lên tại các nước Bắc Âu. Đặc biệt trong mấy năm qua, rất nhiều người chú ý đến tính bền vững, các xu hướng sức khỏe và thân thiện với môi trường. Người tiêu dùng thích các sản phẩm chế biến lành mạnh và được sản xuất theo cách thân thiện với môi trường. 

Trong số các nước Bắc Âu, người tiêu dùng Đan Mạch là những người tiêu dùng ủng hộ thực phẩm hữu cơ nhất trên thế giới. Thực tế cho thấy, Đan Mạch có thị phần hữu cơ cao nhất thế giới và thị trường hữu cơ phát triển tốt nhất. Mới đây, Đan Mạch đã đưa ra kế hoạch khí hậu với mục tiêu giảm 70% lượng khí thải vào năm 2030. Đồng thời, kế hoạch cũng đặt ra việc chuyển đổi sang các bữa ăn hữu cơ, thân thiện với môi trường và lành mạnh hơn trong các bếp ăn công cộng. Hàng nghìn trường học, bệnh viện, trung tâm chăm sóc trẻ em, người già, các bộ, ngành và thậm chí cả doanh trại quân đội trên khắp Đan Mạch đã dần chuyển đổi bữa ăn của họ sang nhiều rau quả, giảm bớt thịt, tiêu thụ sản phẩm theo mùa và tránh lãng phí thực phẩm. Kế hoạch bao gồm các mục tiêu rất cụ thể, như: 90% thực phẩm hữu cơ trong các bếp ăn công cộng; chính sách mua sắm công đổi mới, bền vững với yêu cầu thực phẩm hữu cơ và thân thiện với môi trường; hợp tác chuỗi cung ứng để đưa nông dân và các công ty lại với nhau để đảm bảo cung cấp thực phẩm hữu cơ… Kế hoạch dự định sẽ sử dụng các nhà bếp công và tư nhân như một nền tảng để khuyến khích người Đan Mạch áp dụng chế độ ăn hữu cơ.

Tại Thụy Điển, người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến môi trường, tác động môi trường trong quá trình sản xuất sản phẩm. Đây là một trong những yếu tố quyết định mua sản phẩm của họ. Trong khuôn khổ chiến lược lương thực quốc gia, Chính phủ Thụy Điển đã đặt ra mục tiêu vào năm 2030, ít nhất 30% diện tích đất nông nghiệp và 60% tiêu dùng thực phẩm công cộng phải là hữu cơ. 

Năm 2006, Na Uy đã đặt ra mục tiêu đạt 15% ngành công nghiệp phẩm của Na Uy là hữu cơ vào năm 2020. Tuy nhiên, đến năm 2017, Na Uy muốn giảm kế hoạch mục tiêu hữu cơ vào năm 2020 để ủng hộ thương mại tự do theo nhu cầu. Quyết định này đã nhận nhiều chỉ trích của các tổ chức. Hiện tại, nhận thức của người dân về khí hậu và bảo vệ môi trường ngày càng cao. Các quốc gia láng giềng của Na Uy là Đan Mạch và Thụy Điển cùng với các quốc gia EU khác đang ngày càng đặt ra các mục tiêu tham vọng về tăng sản xuất và tiêu dùng thực phẩm hữu cơ, ít sử dụng thuốc trừ sâu, ít sử dụng kháng sinh hơn, đang dạng sinh học hơn, tăng cường phúc lợi động vật và sức khỏe đất đai. Do vậy, lo ngại nguy cơ Na Uy, vốn đã bị tụt hậu về canh tác hữu cơ so với các quốc gia EU khác sẽ có nguy cơ bị thực phẩm hữu cơ của các quốc gia khác vượt mặt tại thị trường Na Uy. Chính vì thế, trong năm 2021, Hiệp hội hữu cơ Na Uy đã kêu gọi hướng đi mới cho nông nghiệp, cùng với các tổ chức môi trường, liên đoàn, công đoàn đã đệ trình kháng nghị lên quốc hội Na Uy yêu cầu mục tiêu 25% diện tích đất nông nghiệp hữu cơ vào năm 2030. Mặc dù thị phần thực phẩm hữu cơ tại Na Uy hiện tại còn thấp nhưng được cho là đầy hứa hẹn và được dự đoán sẽ tăng trưởng mạnh trong những năm tới cùng với nhiều nước châu Âu khác. Người Na Uy quan tâm đến việc ăn uống đầy đủ và sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho các sản phẩm địa phương, sản phẩm hữu cơ, sản phẩm tiện lợi, tốt cho sức khỏe và mang tính công bằng. Các xu hướng thân thiện với môi trường và hữu cơ, được truyền thông trong những năm gần đây, cũng hỗ trợ cho việc chuyển đổi thói quen mua hàng thông thường sang các lựa chọn thay thế xanh hơn của người tiêu dùng.

(Còn nữa)