Thiên tai bất thường khiến năng suất lúa tại các tỉnh phía Bắc tụt giảm

Theo báo cáo từ các địa phương, năng suất lúa vụ đông xuân 2021 - 2022 các tỉnh phía Bắc ước đạt khoảng 62,7 tạ/ha, giảm 1,8 tạ/ha so với vụ đông xuân năm trước.

Năng suất lúa giảm

Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), vụ Đông Xuân 2021 - 2022, tổng diện tích gieo cấy các tỉnh phía Bắc ước đạt 1.078 nghìn ha, giảm khoảng 8.000 ha so với vụ Đông Xuân năm trước. Diện tích gieo cấy giảm do chuyển đổi sang các loại cây rau màu và mục đích phi nông nghiệp.

Lúa đông xuân vùng ĐBSH đang ở giai đoạn chín sữa - chắc xanh

Trong đó, vùng Đồng bằng sông Hồng gieo cấy 484.000 ha, giảm khoảng 7.000 ha; vùng Bắc Trung bộ 349,7 nghìn ha, giảm khoảng 0,3 nghìn ha; vùng trung du và miền núi phía Bắc 244,3 nghìn ha, giảm khoảng 0,7 nghìn ha.

Nền nhiệt độ trung bình vụ Đông Xuân 2021 - 2022 các tỉnh phía Bắc thấp hơn trung bình nhiều năm, tổng lượng tích ôn thấp hơn so với cùng kỳ đã ảnh hưởng tới sinh trưởng phát triển của lúa, thời gian sinh trưởng kéo dài, năng suất trung bình thấp hơn cùng kỳ.

Theo báo cáo từ các địa phương, năng suất lúa vụ đông xuân 2021 - 2022 các tỉnh phía Bắc ước đạt khoảng 62,7 tạ/ha, giảm 1,8 tạ/ha so với vụ Đông Xuân năm trước.

Trong đó, các tỉnh vùng Bắc Trung bộ năng suất trung bình ước đạt 61,3 tạ/ha (giảm 4,1 tạ/ha so với vụ đông xuân năm trước); vùng Đồng bằng sông Hồng ước đạt 65,8 tạ/ha (giảm 0,8 tạ/ha); các tỉnh vùng Trung du miền núi phía Bắc ước đạt 58,5 ta/ha (giảm 0,3 tạ/ha).

Sản lượng lúa các tỉnh phía Bắc vụ Đông Xuân 2021 - 2022 ước đạt 6,8 triệu tấn (giảm khoảng 246 nghìn tấn so với cùng kỳ năm trước).

Gieo cấy vụ mùa - hè thu “càng sớm càng tốt”

Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết, điều kiện thời tiết bất thường đã và đang hưởng không nhỏ đến năng sinh trưởng và phát triển của lúa đông xuân phía Bắc.

Nông dân kiểm tra sâu bệnh gây hại trên lúa

Một số diện tích lúa gieo cấy sớm, lúa phân hóa đòng, trỗ sớm gặp điều kiện nhiệt độ thấp nên năng suất bị ảnh hưởng. Đặc biệt, do các đợt không khí lạnh muộn và kéo dài đã làm thời gian thu hoạch lúa chậm hơn so với vụ Đông Xuân năm trước từ 7 - 10 ngày.

Đối với các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng và Trung du Miền núi phía Bắc, hiện lúa Đông Xuân đang ở giai đoạn chín sữa - chắc xanh. Một số diện tích gieo cấy muộn khu vực niền núi đang ở giai đoạn làm đòng - trỗ. Thời tiết âm u kéo dài đã ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng và phát triển của các trà lúa. Bên cạnh đó, đây là điều kiện thuận lợi cho nhiều loại sâu bệnh phát sinh gây hại như đạo ôn cổ bông, rầy, sâu đục thân, lem lép hạt…

Ông Trần Ngọc Chính, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật tỉnh Nam Định thông tin: Đến nay lúa toàn tỉnh đã trỗ được 60.500 ha (85% diện tích), dự kiến đến ngày 28/5 diện tích lúa xuân của tỉnh sẽ cơ bản trỗ bông xong.

Hiện nay nguồn rầy lứa 3 (chủ yếu rầy nâu) đang chủ yếu tuổi 4, 5, trưởng thành cánh cộc. Rầy trưởng thành đang đẻ trứng và rầy cám bắt đầu nở. Tuy nhiên cục bộ một số diện tích do phun rầy lứa 2 chưa tốt mật độ rầy nơi cao 3.000 - 5.000 con/m2 như: Hải Đông, Hải Tây (huyện Hải Hậu); Giao Yến, Giao Châu (huyện Giao Thủy); Xuân Phương, Thị Trấn Xuân Trường (huyện Xuân Trường); Nam Thái, Hồng Quang (huyện Nam Trực)…

Trong thời gian tới, thời tiết nắng nóng, kết hợp có mưa xen kẽ sẽ rất thuận lợi cho rầy phát sinh và gia tăng mật độ, nhất là ở các huyện phía Nam tỉnh. Dự kiến toàn tỉnh cần trừ rầy khoảng 14.000 ha (20% diện tích). Một số nơi sẽ bị cháy rầy vào giữa tháng 6 nếu không phát hiện và phun trừ kịp thời.

Theo ông Cường, vụ Đông Xuân phía Bắc kéo dài cũng đang khiến việc triển khai gieo cấy vụ mùa - Hè Thu tại các tỉnh phía Bắc gặp khó khăn về lịch thời vụ. Trong khi đó, dự báo lượng mưa tại Bắc Bộ có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm từ tháng 7 - 9/2022. Điều này có thể đẩy nguy cơ bất lợi cho vụ mùa - hè thu ở các tỉnh phía Bắc ở cuối vụ do có thể gặp mùa mưa bão gây ngập úng cục bộ, đặc biệt ở những vùng đất thấp, không chủ động tiêu thoát nước ở các tỉnh miền Trung. Trước thực tế đó, Cục Trồng trọt đề nghị các địa phương phía Bắc cần thực hiện nguyên tắc gieo cấy vụ mùa - Hè Thu 2022 với phương châm “càng sớm càng tốt”.

Mai Chiến