Ứng dụng vi sinh và thiên địch: Vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ

Vừa qua Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Dương đã tổ chức hội thảo vai trò của vi sinh và thiên địch trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ, tuyên truyền cho cán bộ kỹ thuật, quản lý và người dân về những giải pháp không mới nhưng hiệu quả cao.

Tại hội thảo, ông Lê Thanh Tâm, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bình Dương cho biết tỉnh đang định hướng phát triển nền nông nghiệp bền vững thông qua các giải pháp phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ, nông nghiệp sinh thái, áp dụng các quy trình sản xuất thân thiện môi trường, bảo vệ cảnh quan, sử dụng hợp lý, tiết kiệm vật tư và tài nguyên đầu vào, không gây ảnh hưởng xấu tới môi trường, sức khỏe con người.

Tôn trọng và vận dụng các quy luật tự nhiên để phát triển nông nghiệp thuận thiên, đa dạng là xu hướng phát triển tất yếu của nền nông nghiệp. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đối tượng sản xuất được áp dụng quy trình theo hướng hữu cơ còn thấp, trong đó chủ yếu tập trung vào nhóm cây ăn quả và rau với khoảng 580ha, đạt 4,7% so với diện tích sản xuất cây ăn trái và rau màu.

Sở NN&PTNT tỉnh Bình Dương tổ chức chương trình hội thảo vai trò của vi sinh và thiên địch trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ.

Cũng tại hội thảo, các đại biểu đã chia sẻ những kiến thức, kỹ năng quan trọng trong việc ứng dụng vi sinh và thiên địch, hiệu quả khoa học và kinh tế của các giải pháp này trong sản xuất nông nghiệp nói chung và nông nghiệp hữu cơ nói riêng. Các đại biểu cũng đề xuất nhiều giải pháp để việc ứng dụng vi sinh và thiên địch có hiệu quả hơn trong thời gian tới. 

Tiến sĩ Hồ Văn Chiến, nguyên Giám đốc Trung tâm Bảo vệ thực vật phía Nam, cho rằng nuôi thả thiên địch để phòng chống sâu hại hiệu quả là hướng quan trọng trong phát triển sinh học, là biện pháp chủ đạo của hệ thống phòng trừ dịch hại tổng hợp (IPM).

Tiến sĩ Hồ Văn Chiến, nguyên Giám đốc Trung tâm Bảo vệ thực vật phía Nam phát biểu tại hội thảo.

Kỹ sư Nguyễn Trần Ngọc Trinh chia sẻ các loại côn trùng như nhện đỏ, bọ phấn rất nhỏ nên khó phát hiện. Nếu không “thăm khám” thường xuyên, chỉ đến khi cây, lá bị héo úa mới có thể phát hiện. Trong khi đó, việc thả thiên địch lên cây ngay từ đầu sẽ bảo đảm an toàn trên 80%. Khi thiên địch phát hiện côn trùng gây hại, chúng sẽ săn bắt, tiêu diệt hoàn toàn.

Kỹ sư Nguyễn Trần Ngọc Trinh cho biết thêm, tại trang trại đã thực hiện nghiêm túc các quy trình canh tác hữu cơ, cải tạo đất, nước, không khí, hệ sinh vật cân bằng… đã giúp nông trại của Vinamit đạt chứng nhận canh tác nông sản hữu cơ của USDA, EU.

Theo lãnh đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bình Dương, so với cách phun thuốc trừ sâu, việc sử dụng thiên địch hiện vẫn còn mới mẻ và lạ lẫm với nông dân. Hiện nay, trong quá trình sản xuất, nhiều nông dân còn có thói quen sử dụng thuốc BVTV phun cho vườn rau khi có sâu bệnh, lạm dụng phân bón vô cơ và chất kích thích sinh trưởng, vì vậy không diệt trừ được sâu bệnh mà còn để lại dư lượng thuốc BVTV trên rau, tác động tiêu cực đến sức khỏe người dùng cũng như môi trường.

Đặc biệt, việc lạm dụng thuốc BVTV đã tận diệt trực tiếp các loài thiên địch khiến các côn trùng gây hại cho hoa màu trỗi dậy, con người phải liên tục sáng chế ra những loại thuốc mới để tiêu diệt. Kháng thuốc - sáng tạo ra thuốc mới, vòng luẩn quẩn đó cứ tiếp diễn liên tục. Và biện pháp cho vấn đề này là đầu tư, tập trung hướng dẫn nông dân thực hiện các giải pháp canh tác an toàn, đầu tư và khôi phục chương trình huấn luyện IPM và hoạt động IPM cộng đồng (quản lý dịch hại tổng hợp), trong đó chú trọng sử dụng thiên địch phòng trừ sâu hại cây trồng.

Ông Phạm Văn Bông, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bình Dương nhấn mạnh: "Sở NN&PTNT sẽ tuyên truyền và hướng dẫn về nông nghiệp hữu cơ bằng nhiều hình thức, phương thức phù hợp, trong đó chú trọng cập nhật thông tin mới, mô hình mới về nông nghiệp hữu cơ để nhân rộng trong sản xuất. Đồng thời, phổ biến về vai trò của sản phẩm hữu cơ, nâng cao nhận thức cho các DN, người sản xuất, người tiêu dùng và cả nhà quản lý về việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất, giám sát, chứng nhận nông nghiệp hữu cơ và đặc biệt là hướng dẫn các giải pháp sử dụng vi sinh và thiên địch trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh".

Chương trình hội thảo cũng đã tổng hợp thông tin khoa học, khách quan về hiệu quả ứng dụng vi sinh và thiên địch trong sản xuất nông nghiệp, đồng thời tạo cầu nối để các trang trại, doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh có điều kiện giao lưu, trao đổi với các chuyên gia, nhà khoa học. Cùng với đó, thông qua việc thảo luận về những thuận lợi, khó khăn, thách thức và những đề xuất kiến nghị giúp Sở NN&PTNT nắm chắc tình hình thực tế, từ đó có giải pháp cụ thể, hiệu quả để phát triển nông nghiệp hữu cơ trong thời gian tới.

Qua chương trình hội thảo nhiều ý kiến của các chuyên gia cho chúng ta thấy điều quan trọng nhất trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ không sử dụng thuốc BVTV, ứng dụng vi sinh và thiên địch trong sản xuất là hướng tới một nền nông nghiệp thuận theo tự nhiên bền vững.

Quốc Tùng