Xuất khẩu thủy sản dự báo chạm mốc kỷ lục

Theo thống kê của cơ quan Hải quan, tính đến hết tháng 10/2022, xuất khẩu thủy sản cả nước đã mang về 9,5 tỉ USD - tăng 34% so với cùng kỳ năm ngoái. Các ngành hàng xuất khẩu chính như tôm, cá tra, cá ngừ, mực - bạch tuộc đều tăng trưởng 2 con số.

Nuôi cá tra tại ĐBSCL. Ảnh: Kimmy Farm Vietnam

Từng bước tăng trưởng

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) dự báo với kết quả trên, đến tháng 11/2022, doanh số xuất khẩu sẽ chạm mốc 10 tỉ USD - mốc kỷ lục lịch sử của ngành thủy sản Việt Nam sau hơn 20 năm tham gia thị trường thế giới.

"Với kết quả của năm 2022, ước tính thủy sản Việt Nam sẽ chiếm trên 7% thị phần thương mại thủy sản toàn cầu. Việt Nam giữ vững vị trí thứ 3 trên bản đồ xuất khẩu thủy sản thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Na Uy - 2 quốc gia có diện tích đất và mặt nước lớn hơn nhiều so với Việt Nam" - VASEP so sánh.

Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP, cho biết, năm 2022, thị trường có nhiều khó khăn và biến động đối với ngành thủy sản. Tuy nhiên, các DN đã rất kiên trì, bền bỉ và thích ứng linh hoạt với tình hình để đẩy mạnh xuất khẩu khi thị trường có nhu cầu. Điển hình như ngành tôm, dù doanh số thị trường lớn là Mỹ bị sụt giảm so với cùng kỳ năm ngoái nhưng toàn ngành vẫn tăng trưởng nhờ khả năng đa dạng hóa thị trường, tận dụng lợi thế mà các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) mang lại.

Thông tin từ Sở Công Thương tỉnh An Giang cho thấy kim ngạch xuất khẩu mặt hàng thủy sản 10 tháng đầu năm 2022 đạt khoảng 160.000 tấn, chiếm 40% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Trong đó, chiếm tỉ trọng cao nhất là thị trường châu Á (51,04%); số còn lại xuất khẩu qua 21 nước châu Âu, 18 nước châu Mỹ, 3 nước châu Đại Dương và 7 nước châu Phi.

Nổi bật nhất là Công ty CP Tập đoàn Nam Việt, xếp thứ 3/5 DN xuất khẩu cá tra lớn nhất Việt Nam trong những tháng đầu năm 2022. Đáng chú ý, Nam Việt đã xuất khẩu 5 container cá tra sang Mỹ vào tháng 8-2022, mở rộng cánh cửa vào thị trường nước này sau một thời gian bỏ ngỏ.

Sở Công Thương tỉnh An Giang dự báo từ nay đến cuối năm 2022, xuất khẩu cá tra của tỉnh sang những thị trường mà Việt Nam có FTA sẽ tiếp tục lạc quan do nhu cầu tăng mạnh để chuẩn bị cho những ngày lễ cuối năm.

Việt Nam XK lớn thứ 3 trên thế giới

Theo nhận định của VASEP, năm 2022, ước tính ngành thủy sản chiếm 3% tổng XK hàng hóa của Việt Nam. So với tổng kim ngạch XK khu vực kinh tế trong nước, ngành thủy sản đóng góp gần 12% giá trị. Trong khi tỷ trọng của nhóm hàng nông lâm thủy sản nói chung đang bị giảm 0,6% điểm thì ngành hàng thủy sản tăng 0,4% điểm, cho thấy sự bứt phá và vai trò ngày càng quan trọng của ngành thủy sản trong chỉ số GDP của cả nước, đặc biệt trong ngành hàng nông lâm thủy sản XK.

Trên bản đồ xuất khẩu thủy sản thế giới, Việt Nam đang là quốc gia XK lớn thứ 3, chỉ đứng sau Trung Quốc và Na Uy, 2 cường quốc có diện tích đất và mặt nước lớn hơn nhiều so với Việt Nam. Với kết quả của năm 2022, ước tính thủy sản Việt Nam sẽ chiếm trên 7% thị phần trên thị trường thế giới.

Mặc dù đạt được kết quả trên song nhiều chuyên gia thủy sản Việt Nam hiện vẫn đang đứng trước nhiều khó khăn, thử thách, nguồn lợi hải sản khai thác biển suy giảm, trong khi giá xăng dầu tăng cao thời gian dài, lợi nhuận tàu cá giảm hoặc thua lỗ. Đáng chú ý, sau gần 5 năm, vấn để tháo “gỡ thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) vẫn còn nhiều gian nan.

Riêng ở lĩnh vực nuôi trồng, tính đến hết tháng 9 năm 2022, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đã đạt trên 8,5 tỷ USD, tăng 38% so với cùng kỳ. Dù vậy, vấn đề vốn sản xuất, rủi ro dịch bệnh, sự thiếu liên kết trong chuỗi ngành hàng... đang là những điểm nghẽn khiến ngành thủy sản vẫn “chật vật” trong việc giữ vững vị trí top thế giới.

Nuôi tôm, chế biến tôm xuất khẩu vẫn là chủ lực của ngành thủy sản. Ảnh: IT

Nhận định về vấn đề này, ông Trương Đình Hòe cho rằng, việc xây dựng và phát triển chuỗi giá trị thủy sản cũng là xu hướng tất yếu trong quá trình hội nhập và là nhân tố quan trọng thay đổi mô hình tăng trưởng kinh tế, giúp ngành thủy sản tái cơ cấu thành công theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Trong đó, doanh nghiệp giữ vai trò dẫn dắt hoạt động của chuỗi thông qua các cam kết về giá bán và giá thu mua nguyên liệu theo tín hiệu của thị trường, tạo tiền đề cho sự tham gia sâu rộng hơn vào chuỗi giá trị thủy sản toàn cầu.

Trà Diễm (T/h)