Nông nghiệp hữu cơ - thuận lợi và thách thức (bài 7): Biến đất hoang thành Nông trại hữu cơ GenXanh

Trung bình, mỗi tháng Nông trại rau hữu cơ GenXanh cung ứng ra thị trường khoảng 4 - 5 tấn rau, củ đạt chuẩn hữu cơ. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là thành phố Hà Nội.

“Biến” đất hoang thành nông trại hữu cơ

Năm 2016, anh  (SN 1982) biết đến mô hình nông nghiệp hữu cơ khi đang học nghiên cứu sinh bên Nhật Bản. Sau khi trở về nước, anh đã nung nấu ý tưởng trồng rau hữu cơ để cung cấp ra thị trường.

Anh Nguyễn Đức Chinh (thứ 2 từ trái qua phải) trò chuyện với khách tham quan. Ảnh: An Lãng

Được sự ủng hộ nhiệt tình của vợ là chị Nguyễn Thị Duyên, anh Chinh đã cùng chị Duyên đi tìm những bãi đất hoang ở ngoại thành Hà Nội để thực hiện hóa ước mơ làm rau sạch.

“Vợ chồng tôi đã tìm được vùng đất bỏ hoang ở bãi sông Đáy thuộc xã Hiệp Thuận, huyện Phúc Thọ (TP. Hà Nội). Thời điểm đó, cỏ mọc um tùm, cao gần nửa người, nhưng không làm vợ chồng tôi nhụt chí”, anh Chinh nhớ lại.

Chia sẻ về thời gian đầu, anh Chinh tâm sự, khu đất mà vợ chồng anh thuê được là nơi đồng không mông quạnh, không có điện, nước, xung quanh không có nhà dân, không cửa hàng… Lúc đó, vợ chồng anh phải xắn tay làm tất cả; đầu tư, hoàn thiện các hạng mục.

Vì ít vốn, nên ban đầu, anh Chinh chỉ thuê được 4 công nhân. Trong khi đó, vườn rau rộng bát ngát, làm cỏ bằng tay nên chưa kịp làm sạch cỏ ở nửa bên này thì nửa kia cỏ đã nhú mọc xanh tươi cả ngọn.

Công nhân của GenXanh làm cỏ theo phương pháp thủ công. Ảnh: An Lãng

Anh bảo, canh tác theo quy trình hữu cơ, công việc vất vả nhất là làm cỏ. Vừa mất thời gian, vừa tốn nhiều nhân công. Thế nhưng, trồng được rau sạch đã khó, bán được ra thị trường càng khó hơn, bởi lúc đó sản phẩm rau của nông trại chưa có thương hiệu.

Với sự nỗ lực không ngừng, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, giờ vợ chồng anh Chinh, chị Duyên đã trở thành ông bà chủ của Nông trại rau hữu cơ GenXanh. “Cái tên GenXanh xuất phát từ Genetics tức là nguồn gen xanh được sản xuất theo quy trình hữu cơ, quy trình xanh cho một thế hệ xanh”, anh Chinh lý giải.

Trang trại GenXanh có diện tích rộng hơn 2 ha, nằm bên ven bờ sông Đáy, xa khu công nghiệp, khu vực ô nhiễm…, đảm bảo các tiêu chí về sản xuất nông nghiệp sạch, hữu cơ. Nơi đây, canh tác đủ các loại chủng rau, khoảng 100 loại rau củ khác nhau, được canh tác theo hình thức “mùa nào rau nấy”.

Quy trình canh tác được thực hiện theo phương châm “5 không”. Không sử dụng phân bón hóa học, không thuốc bảo vệ thực vật hóa học, không thuốc diệt cỏ, không chất kích thích sinh trưởng và không giống biến đổi gen.

Sản phẩm đạt chuẩn hữu cơ Việt Nam

Theo anh Chinh, cái khó khi làm nông nghiệp hữu cơ là phải thay đổi tư duy sản xuất. Bằng cảm quan, chúng ta đều biết rau canh tác theo phương pháp truyền thống thì năng suất cao, lá xanh mướt, đẹp; còn canh tác theo quy trình hữu cơ thì rau lên chậm, năng suất thấp, nhìn bề ngoài không được đẹp mắt.

Trung bình, mỗi tháng GenXanh cung ứng ra thị trường khoảng 4 - 5 tấn rau, củ các loại. Ảnh: An Lãng

“Quy trình sản xuất rau hữu cơ được hình thành dựa trên 3 trụ cột chính là thuận tự nhiên, công nghệ và bản địa. Trong đó, công nghệ là cốt lõi để giảm chi phí, tăng năng suất trong canh tác hữu cơ”, anh Chinh tâm sự.

Hiện nay, với quy mô hơn 2 ha, toàn bộ diện tích của GenXanh được tưới bằng hệ thống nhỏ giọt, qua đó tiết kiệm nguồn nước, đảm bảo độ ẩm cho cây trồng. Quá trình chăm sóc, chủ yếu cho rau “ăn” bằng nguồn phân bón hữu cơ. Và, phòng trừ sâu bọ bằng thuốc sinh học.

Bên cạnh đó, GenXanh còn dùng các công nghệ vi sinh. Bằng cách thu thập, nhân nuôi các chủng vi sinh vật bản địa để nhanh chóng cải tạo đất. Song song với đó là sử dụng các chủng vi sinh vật đã được phân lập và thương mại dùng để ủ phân chuồng, đạm cá, đạm trứng; ủ mục tàn dư thực vật và cỏ dại thành phân trả lại cho đất.

“Một công nghệ nữa mà GenXanh sử dụng là ươm cây giống trong nhà kính, nhằm rút ngắn thời gian canh tác trên đồng ruộng”, anh Chinh thổ lộ.

Nhờ áp dụng nghiêm ngặt các quy trình sản xuất, năm 2021, sản phẩm rau màu của GenXanh đã đạt tiêu chuẩn hữu cơ theo tiêu chuẩn của Bộ NN-PTNT.

Rau được gói bằng lá dong trước khi đưa ra thị trường. Ảnh: An Lãng

Theo tính toán của anh Chinh, trung bình mỗi tháng GenXanh cung ứng ra thị trường khoảng 4 - 5 tấn rau, củ đạt chuẩn hữu cơ, với giá bán 35.000 đồng/kg đối với các loại củ, 40.000 đồng/kg rau ăn lá. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là ở Hà Nội. Ngoài thị trường bán lẻ, rau hữu cơ của GenXanh cũng đã có mặt ở một số cửa hàng tiện ích bán nông sản sạch.

“Nhờ thị trường tiêu thụ ổn định nên nguồn cung nhiều lúc không đáp ứng đủ cho khách hàng. Dự kiến, thời gian tới, trang trại sẽ mở rộng diện tích canh tác hoặc liên kết với một số hộ dân trồng rau hữu cơ. Theo đó, chúng tôi cung ứng vật tư đầu vào, hướng dẫn kỹ thuật, giám sát chất lượng và bao tiêu sản phẩm, kết hợp xây dựng chuỗi tiêu thụ lớn hơn”, anh Chinh cho biết.

“Để nông nghiệp hữu cơ phát triển, theo tôi trước hết phải thay đổi nhận thức người nông dân. Bao năm nay, nông dân quen với tư duy dùng thuốc trừ sâu, dùng phân bón hoá học ở trong nông nghiệp. Nông dân có xu hướng rơi vào những thói quen “thâm căn cố đế”, dù những thói quen đó có hại hay có lợi”, anh Nguyễn Đức Chinh chia sẻ.

Mai Chiến