Xuất khẩu sầu riêng tăng kỷ lục, khuyến cáo nông dân không tự phát mở rộng diện tích

Bộ NN-PTNT cũng khuyến cáo nông dân không tự phát mở rộng diện tích sầu riêng tại các vùng mà điều kiện đất đai, tưới tiêu nước không phù hợp, không tự phát chuyển đổi từ cây trồng khác sang cây sầu riêng.

Hiện sầu riêng chiếm 17,3% tổng giá trị xuất khẩu trái cây Việt Nam trong 10 tháng năm 2022, chỉ sau thanh long. Ảnh. Phan Hậu.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong tháng 10 vừa qua, xuất khẩu sầu riêng thu về gần 79 triệu USD, tăng 294% so với tháng 10/2021. Mức tăng kỷ lục này đưa sầu riêng trở thành trái cây có kim ngạch xuất khẩu cao nhất tháng.

Lũy kế 10 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đạt 294 triệu USD, tăng 91,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Hiện sầu riêng chiếm 17,3% tổng giá trị xuất khẩu trái cây Việt Nam trong 10 tháng năm 2022, chỉ sau thanh long.

Tại Diễn đàn Kết nối nông sản 970 với chủ đề xây dựng cơ sở, mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc nông sản thực phẩm thúc đẩy xuất khẩu, ông Hoàng Khánh Duy, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn cho biết, cơ quan đã nhận được phản ánh, một số cá nhân nhận ủy quyền làm thủ tục xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc có dấu hiệu gian lận mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói. UBND tỉnh Lạng Sơn đã nắm được thông tin và đang chỉ đạo các cơ quan chức năng điều tra vụ việc.

Ông Hoàng Khánh Duy kiến nghị Bộ NN-PTNT tăng cường giám sát doanh nghiệp về mã vùng trồng, cơ sở đóng gói đối với các mặt hàng nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc để tránh gian lận trong thương mại.

Ngoài ra,  Phó Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn cũng nhận thấy sau gần một năm thực hiện lệnh 248 và 249 của Trung Quốc, các doanh nghiệp chưa nghiên cứu kỹ quy định nên khi triển khai đăng ký còn nhiều lúng túng, dẫn đến chậm thông quan; hàng nông sản xuất khẩu chủ yếu vẫn ở sản phẩm thô, chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường xuất khẩu.

Ngoài ra, đại diện Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn còn khuyến cáo doanh nghiệp chấp hành quy định về mã vùng trồng, cơ sở đóng gói, giám sát và lưu trữ đầy đủ nhật ký kiểm tra dịch hại để khi cơ quan hải quan Trung Quốc cần, doanh nghiệp sẽ có cơ sở để đối chiếu.

Mặt khác, doanh nghiệp cũng cần chuyển đối phương thức xuất khẩu theo hướng chuyên nghiệp, chính ngạch, cập nhật tình hình thông quan tại các cửa khẩu và đa dạng hóa loại hình vận tải, logistics để xuất khẩu nông sản đem lại hiệu quả.

Thông tin từ Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT), sau khi ký nghị định thư, xuất khẩu chính ngạch sầu riêng sang Trung Quốc tăng mạnh. Tính từ 17/9 - ngày xuất khẩu lô sầu riêng chính ngạch đầu tiên - đến nay, nước ta đã xuất khẩu hơn 20.000 tấn sầu sang thị trường Trung Quốc.

“Sầu riêng giá tăng gấp 3 khi có nghị định thư, tạo thêm thu nhập cho người nông dân”, ông Hoàng Trung - Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho hay.

Theo ông Trung, đến thời điểm này, sản lượng sầu riêng năm 2022 đạt 1,3 triệu tấn. Năm 2023, khi các mã số vùng trồng tăng lên, lúc đó lượng xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc cũng tăng tương ứng.

Đặc biệt, quả sầu riêng có lợi thế trồng ở nhiều vùng, thời gian thu hoạch lệch nhau. Đơn cử, thời điểm này toàn vùng Tây Nguyên đã kết thúc vụ thu hoạch thì Bến Tre, Đồng Nai, Tiền Giang,... mới vào vụ.

“Việt Nam có sầu riêng xuất quanh năm. Đây là lợi thế của sầu Việt so với sầu Thái Lan”, ông Trung nói.

Để phát triển bền vững, mới đây Bộ NN-PTNT yêu cầu các Sở NN-PTNT rà soát diện tích sầu riêng; xây dựng đề án, kế hoạch phát triển sản xuất theo vùng tập trung gắn với đầu tư cơ sở hạ tầng, cơ sở đóng gói, sơ chế, chế biến.

Các địa phương cũng cần khẩn trương rà soát, xây dựng hồ sơ đề nghị cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng, chanh leo xuất khẩu phù hợp. Thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát việc cấp, quản lý, sử dụng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp mạo danh, gian lận, sử dụng mã số không đúng mục đích.

Bộ NN-PTNT cũng khuyến cáo nông dân không tự phát mở rộng diện tích sầu riêng tại các vùng mà điều kiện đất đai, tưới tiêu nước không phù hợp, không tự phát chuyển đổi từ cây trồng khác sang cây sầu riêng.

Xuân Thủy (T/h)