Lần theo trang sử

Lúa xuân - Cuộc cách mạng xanh trên những cánh đồng truyền thống

Cẩm nang 29/12/2024 11:06

Thái Hà

Theo dõi nnhc.vn trên

Giáo sư Bùi Huy Đáp đã cùng đồng nghiệp và cán bộ thuộc quyền cùng nông dân cả nước đã đạt được những kỳ tích trong phát triển nền nông nghiệp nước nhà. Điển hình nhất là công trình chuyển vụ lúa chiêm dài ngày, năng suất thấp thành vụ lúa xuân ngắn ngày năng suất cao ở các tỉnh phía Bắc và đưa vụ Đông trở thành vụ sản xuất chính.

Lúa xuân - Cuộc cách mạng xanh trên những cánh đồng truyền thống

Lua Xuân ngắn ngày, cuộc cách mạng trong nông nghiệp.

Thành tựu này đã góp phần làm tăng năng suất và sản lượng lương thực, thực phẩm đóng góp cho sự nghiệp kháng chiến chống đế quốc Mỹ trước đây và góp phần làm thay đổi đời sống nông dân và bộ mặt nông thôn cả nước như hiện nay. GS Bùi Huy Đáp được coi là cha đẻ của lúa xuân, người có công lớn trong việc đưa giống lúa này vào sản xuất đại trà, góp phần quan trọng vào cuộc cách mạng xanh ở miền Bắc. Trước đó, lúa chiêm dài ngày, năng suất thấp và dễ bị đổ ngã là giống lúa chủ yếu. Thành tựu này đã góp phần làm tăng năng suất và sản lượng lương thực, thực phẩm đóng góp cho sự nghiệp kháng chiến chống đế quốc Mỹ trước đây và góp phần làm thay đổi đời sống nông dân bắc bộ và bộ mặt nông thôn cả nước như hiện nay.

Đầu những năm 1960, Bùi Huy Đáp và cộng sự đã nhận ra rằng các giống lúa Xuân cao cây hiện có thời ấy đều cho năng suất cao hơn lúa chiêm truyền thống. Ông đề xuất phong trào nông dân làm ruộng thí nghiệm ở 2 tỉnh Nam Định và Thái Bình. Kết quả là năm 1966, Hải Hậu trở thành huyện đầu tiên đạt 5 tấn thóc/ha và Thái Bình thành tỉnh đạt 5 tấn thóc/ha đầu tiên ở miền Bắc. Nhờ đó, năng suất lúa tăng lên đáng kể, góp phần giải quyết vấn đề lương thực đang vô cùng cấp thiết.

Năm 1968, GS Bùi Huy Đáp đánh dấu sự nghiệp của mình bằng việc nghiên cứu kỹ thuật gieo trồng giống lúa mới (IR8) để hình thành vụ lúa Xuân và mở thêm vụ Đông ở miền Bắc nước ta. Năm 1971, ông đề nghị cho mở rộng vụ lúa Xuân ra toàn miền Bắc, làm mạ khay, mạ gieo trên sân chủ động cung cấp đủ mạ theo lịch thời vụ. Thời gian sản xuất lúa Xuân được rút ngắn lại, số ngày dư ra cho phép tăng thêm vụ Đông. Những đóng góp của ông đã thay đổi nền nông nghiệp Việt Nam, giúp nâng cao đời sống của người nông dân và đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.

Quy trình kỹ thuật được bà con nông dân ở một số vùng đồng bằng và trung du Bắc Bộ tiếp cận, đưa vào ứng dụng, đặc biệt vào năm 1968, Hợp tác xã Hồng Thắng thuộc huyện Hải Hậu (Nam Định) đã đạt sản lượng 45-50 tạ/ha (gấp 3 lần lúa vụ chiêm - 18 tạ/ha). Những ưu việt của quy trình sản xuất, sản lượng vụ lúa xuân, lại có thể gối vụ đông đã được nông dân hưởng ứng và áp dụng rộng rãi trên khắp miền Bắc. Công trình nghiên cứu ứng dụng này vinh dự được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt đầu, năm 1996.

Thành công của “Lúa Xuân - vụ Đông” chính là những yếu tố mới làm thay đổi cấu trúc kinh tế ngành nông nghiệp cuối thập kỷ 1960, tiền đề của tái cấu trúc nông nghiệp hiện nay. Theo PGS.TS Trịnh Khắc Quang, quyền Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam: “Lịch sử ngành Nông nghiệp Việt Nam sẽ mãi ghi công GS Bùi Huy Đáp đã đi tiên phong và ghi dấu ấn quan trọng trong cuộc cách mạng nghề trồng lúa ở nước ta”.

Trong những năm gần đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, vụ lúa Xuân gặp không ít rủi ro năm thì ấm, năm thì lạnh. “Nhưng nếu chúng ta sử dụng kiến thức của GS Bùi Huy Đáp đối với lúa Xuân, đó là: giống ngắn ngày, mạ non, gieo cấy sau tiết lập xuân thì các vấn đề của vụ lúa này đều được giải quyết một cách có hiệu quả”, PGS.TS Trịnh Khắc Quang khẳng định./.

Tags:

Bài liên quan

Quảng Ninh: Kỷ niệm 70 năm Ngày tiếp quản và phát triển Công ty Than Hòn Gai

Trong nước 16/05/2025 15:36

Công ty Than Hòn Gai đã tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày tiếp quản và phát triển (15/5/1955 – 15/5/2025), tới tham dự có ông Vũ Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam.

Quảng Ninh: Kết quả phát triển sản xuất chăn nuôi Quý I năm 2025

Trong nước 27/03/2025 15:32

Kết quả phát triển sản xuất chăn nuôi Quý I năm 2025 của tỉnh Quảng Ninh nhìn chung thuận lợi, tổng đàn gia súc, gia cầm duy trì ổn định; các cơ sở chăn nuôi làm tốt công tác phòng bệnh, vệ sinh môi trường.

Hải phòng: Phấn đấu đạt được các chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế đề ra trong năm 2025

Trong nước 15/02/2025 09:43

Năm 2025, TP.Hải Phòng phấn đấu đạt được các chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, giữ vững vị trí xếp hạng PCI của thành phố.

Thái Thụy (Thái Bình) phấn đấu đạt tổng giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản hơn 5.500 tỷ đồng

Trong nước 12/01/2025 12:44

UBND huyện Thái Thụy (Thái Bình) tổ chức hội nghị tổng kết ngành nông nghiệp năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025.

Hải Phòng: Thành lập Nghiệp đoàn cơ sở nghề rươi xã Tiên Minh

Trong nước 10/01/2025 10:36

Liên đoàn Lao động huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) tổ chức Lễ thành lập Nghiệp đoàn cơ sở nghề rươi xã Tiên Minh.

Nền nông nghiệp Việt Nam tiến vững chắc từ lúa hữu cơ

Tiêu chuẩn hữu cơ 23/12/2024 07:07

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm ngày càng được người tiêu dùng quan tâm, lúa hữu cơ đang dần khẳng định vị thế là một hướng đi bền vững cho nền nông nghiệp Việt Nam. Không chỉ mang lại những hạt gạo an toàn, chất lượng cao, canh tác lúa hữu cơ còn góp phần quan trọng vào việc bảo vệ môi trường, cải tạo đất đai và nâng cao thu nhập cho người nông dân. Vậy lúa hữu cơ là gì và nó mang lại những lợi ích gì cho nền nông nghiệp nước nhà?

CÁC TIN BÀI KHÁC

Các công cụ tài chính hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi nguồn lực xanh bền vững

Cẩm nang 28/05/2025 09:31

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng trở nên cấp bách và nhận thức về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) gia tăng, quá trình chuyển đổi xanh không còn là một lựa chọn mà đã trở thành một yêu cầu sống còn cho sự phát triển bền vững.

Bún Cá Rô Đồng Hà Nam đậm đà hương vị đồng quê

Cẩm nang 25/05/2025 09:27

Nằm giữa vùng đồng bằng Bắc Bộ trù phú, Hà Nam không chỉ nổi tiếng với những làng nghề truyền thống mà còn níu chân du khách bởi một món ăn dân dã, đậm đà hương vị quê hương: bún cá rô đồng. Khác với nhiều biến thể bún cá khác, bún cá rô đồng Hà Nam mang trong mình sự tinh túy của những con cá rô béo ngậy nơi đồng ruộng, hòa quyện cùng nước dùng thơm ngọt và rau sống tươi xanh, tạo nên một bản giao hưởng ẩm thực vùng miền khó quên.

Đưa nông nghiệp hữu cơ về vùng sâu vùng xa, tiềm năng lớn nhưng còn nhiều trăn trở

Nghiên cứu trao đổi 25/05/2025 09:25

Trong những năm gần đây, nông nghiệp hữu cơ ngày càng được quan tâm như một hướng đi tất yếu của nền sản xuất nông nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Trước áp lực ngày càng lớn từ biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và nhu cầu tiêu dùng thực phẩm an toàn, mô hình sản xuất này được xem là giải pháp toàn diện. Tuy nhiên, tại nước ta, nông nghiệp hữu cơ vẫn đang trong giai đoạn phát triển ban đầu và chủ yếu tập trung ở các khu vực có điều kiện thuận lợi. Câu hỏi đặt ra là: liệu có thể đưa nông nghiệp hữu cơ về chiều sâu, vùng xa, những khu vực thường được xem là “vũng trũng” của phát triển nông nghiệp được không?

Thủ tướng chỉ đạo "khẩn", giao công an xử lý hành vi gian lận mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng

Cẩm nang 24/05/2025 12:35

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Công điện số 71/CĐ-TTg ngày 23/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững.

6 bước canh tác rươi kết hợp sản xuất lúa hữu cơ

Cẩm nang 24/05/2025 11:53

Ở Việt Nam, rươi phân bố ở hầu hết cac vùng cửa sông từ Bắc đến Nam; tại những vùng nước lợ có chế độ thủy triều lên xuống và có độ muối thấp.

Nông nghiệp Công nghệ cao sẽ trở thành ngành có thu nhập hấp dẫn

Cẩm nang 21/05/2025 15:18

Kết hợp giữa nông nghiệp truyền thống và công nghệ hiện đại, Nông nghiệp Công nghệ cao có thu nhập hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số thời đại mới.

Vì sao người sản xuất khó đạt chứng nhận hữu cơ?

Cẩm nang 16/05/2025 09:14

Hiện nay tại Việt Nam, nhu cầu về thực phẩm sạch và an toàn ngày càng tăng, đặc biệt là ở đô thị lớn. Tuy nhiên, để được công nhận là sản phẩm hữu cơ và mang nhãn “chứng nhận hữu cơ” trên bao bì, các cá nhân, tổ chức sản xuất sản phẩm phải vượt qua một quá trình kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt. Để đạt được chứng nhận cơ không đơn giản là thay đổi phương pháp canh tác mà là cả một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự đầu tư dài hạn, kiến thức chuyên sâu và cam kết cao về đạo đức.

Thực hành vệ sinh đối với rau quả tươi nền tảng cho an toàn thực phẩm

Cẩm nang 14/05/2025 09:58

Rau quả tươi đóng vai trò thiết yếu trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày, cung cấp vitamin, khoáng chất, chất xơ và các hợp chất có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, do đặc tính sinh học và quá trình sinh trưởng tiếp xúc trực tiếp với môi trường, rau quả tươi tiềm ẩn nhiều nguy cơ ô nhiễm, từ vi sinh vật gây bệnh, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kim loại nặng đến các tác nhân vật lý.

Hiệu quả và bền vững bước chuyển mình tất yếu của nông nghiệp hiện đại

Cẩm nang 12/05/2025 15:34

Trong khi dân số toàn cầu ngày càng gia tăng, tài nguyên thiên nhiên ngày càng khan hiếm và những thách thức từ biến đổi khí hậu, ngành nông nghiệp đang trải qua một cuộc cách mạng sâu rộng, chuyển mình từ phương thức canh tác truyền thống sang nông nghiệp hiện đại. Đây không chỉ là việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất mà còn là sự thay đổi trong tư duy, cách tiếp cận và quản lý toàn bộ chuỗi giá trị nông nghiệp, hướng đến mục tiêu năng suất cao, chất lượng tốt, hiệu quả kinh tế và đặc biệt là tính bền vững.

Thủy sản hữu cơ hướng đến sự cân bằng giữa kinh tế, xã hội và môi trường

Cẩm nang 12/05/2025 08:48

Việt Nam, với bờ biển dài hơn 3.260 km, hệ thống sông ngòi, kênh rạch dày đặc và vùng đặc quyền kinh tế rộng lớn, có tiềm năng to lớn để phát triển ngành thủy sản. Thủy sản không chỉ đóng góp quan trọng vào an ninh lương thực, tạo việc làm và thu nhập cho hàng triệu người dân, mà còn là một trụ cột kinh tế quan trọng, mang về nguồn ngoại tệ lớn cho đất nước.

Phân biệt thủy sản và hải sản: Ranh giới mỏng manh, chung một giá trị

Cẩm nang 10/05/2025 10:26

Trong thế giới ẩm thực và kinh tế biển, hai thuật ngữ "thủy sản" và "hải sản" thường được sử dụng, đôi khi gây ra sự nhầm lẫn. Mặc dù có những điểm giao thoa nhất định, chúng lại mang những sắc thái riêng biệt về nguồn gốc, môi trường sống và phạm vi bao hàm. Hiểu rõ sự khác nhau và giống nhau giữa thủy sản và hải sản không chỉ giúp chúng ta sử dụng ngôn ngữ chính xác hơn mà còn có cái nhìn toàn diện hơn về nguồn lợi từ môi trường nước.

Nước thải chăn nuôi: Gánh nặng môi trường và bài toán phát triển bền vững

Nghiên cứu trao đổi 06/05/2025 09:04

Ngành chăn nuôi đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh lương thực và phát triển kinh tế của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh chóng về quy mô và mật độ chăn nuôi đã và đang đặt ra những thách thức không nhỏ về vấn đề môi trường, đặc biệt là vấn đề nước thải chăn nuôi. Với thành phần phức tạp và hàm lượng chất ô nhiễm cao, nước thải chăn nuôi nếu không được quản lý và xử lý đúng cách sẽ gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho môi trường đất, nước, không khí và sức khỏe cộng đồng.

XEM THÊM