'Cuộc cách mạng' hướng về sự 'tử tế' của nông dân ở Đặng Xá

Nhờ biết phát huy tiềm năng, thế mạnh của mình chuyển đổi từ sản xuất rau truyền thống sang làm nông nghiệp hữu cơ, đã mạng lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho người dân Đặng Xá (Gia Lâm, Hà Nội). 

Cùng với việc vận động bà con mở rộng quy mô sản xuất theo hướng cơ, Đặng Xá đang tập trung xây dựng thương hiệu “Organic Đặng Xá” cho sản phẩm rau hữu cơ. 

Về thăm Đặng Xá vào đúng thời điểm cuối năm những luống rau xanh mướt đang độ trưởng thành, chúng tôi càng vui hơn, khi được tiếp xúc trực tiếp với những người nông dân đang ngày đêm cần mẫn vun trồng và chăm sóc rau để cho kịp cung ứng ra thị trường trong Tết Nguyên đan Nhâm Dần 2022. Đặc biệt, nơi đây được coi là một vùng rau an toàn, theo hướng hữu cơ lớn của Hà Nội. Trung bình hàng ngày, địa phương này đã sản xuất và cung ứng cho người tiêu dùng các quận nội thành khoảng 15 tấn rau ăn lá và rau ăn quả các loại, cao điểm có thể lên tới 100 tấn.

Được biết, xưa kia người dân Đặng Xá chủ yếu cấy lúa, trồng ngô theo tập quán canh tác lạc hậu nên năng xuất không cao. Cuộc sống nhà nông gặp nhiều khó khăn, nhiều người phải rời xa quê hương đi làm công ty, hoặc lên thành phố kiếm kế sinh nhai.

Mô hình trồng dưa chuột hữu cơ đã mang lại thu nhập ổn định cho bà con nông dân ở Đặng Xá

Đầu năm 2001, được sự quan tâm của các ban ngành đoàn thể, xã bắt đầu "cuộc cách mạng" chuyển đổi những khu vực cấy lúa kém hiệu qủa sang thâm canh rau, củ, quả tập trung với tổng diện tích hơn 200 ha. Trong đó, có 115 ha được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất rau an toàn, hơn 5ha trồng rau theo hướng hữu cơ và 10ha đạt tiêu chuẩn VietGAP đã tạo ra một diện mạo mới của vùng nông thôn ngoại thành Thủ đô.

Dẫn chúng tôi đi tham quan các hộ gia đình làm nông nghiệp sạch, theo hướng hữu cơ, ông Nguyễn Văn Đức, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đặng Xá chia sẻ: "Trong quá trình chăm sóc rau hữu cơ, hoàn toàn không được sử dụng phân, thuốc hóa học. Mặt khác, khâu diệt cỏ phải được nhổ bằng tay. Về phòng trừ sâu bệnh hại rau, chủ vườn chỉ được sử dụng các chế phẩm sinh học ngâm ủ từ các thảo mộc tự nhiên như, gừng, tỏi, ớt ngâm cùng với rượu…".

100% sản phẩm rau, củ, quả của Đặng Xá sau khi được thu hoạch và sơ chế đóng gói đều được dán tem QR code, giúp người tiêu dùng dễ dàng truy xuất nguồn gốc, chất lượng sản phẩm thông qua điện thoại thông minh có kết nối internet.

Theo ông Đức, đến nay, những chế phẩm sinh học, thuốc bảo vệ thực vật được sản xuất từ thảo dược sẵn có trong tự nhiên, thân thiện với môi trường, không độc hại cho người sử dụng đã được đưa vào sử dụng tại mô hình sản xuất rau hữu cơ, đạt tiêu chuẩn VietGAP ở Đặng Xá.

Chế phẩm sử dụng hiệu quả cả trong trồng trọt, chăn nuôi, xử lý rác thải và bảo vệ môi trường, làm tăng dưỡng chất hữu cơ vi sinh, đem lại sự cân bằng sinh thái trong đất…

"Quy trình trồng rau, củ, quả ở đây được thực hiện qua nhiều công đoạn như: Ủ phân chuồng, phân xanh với chế phẩm sinh học, bón vào đất để cải tạo độ cân bằng pH và chất dinh dưỡng. Việc xua đuổi, diệt trừ, làm suy yếu côn trùng cũng bằng các loại chế phẩm sinh học.

Đồng thời, đất có tốt thì cây mới phát triển tốt được, cây tốt sẽ đẩy lùi được sâu bệnh. Nhờ vậy, các sản phẩm rau hữu cơ của Đặng Xá đã khẳng định được chất lượng, tạo niềm tin với người tiêu dùng", ông Đức nói thêm.

Điểm đổi rơm lấy phân bón của bà con xã Đặng Xá

Đặc biệt, thời gian qua, địa phương đã vận động bà con nhân dân thu gom rơm sau thu hoạch thành những cuộn lớn sẽ được các chủ ruộng trữ lại để sử dụng hoặc bán cho các hộ khác làm thức ăn chăn nuôi, trồng nấm, làm phân hữu cơ, che phủ cho cây trồng,… Từ đó không còn tình trạng đốt rơm bừa bãi sau mỗi vụ thu hoạch lúa ở Đặng Xá.

Tới thăm hộ gia đình ông Nguyễn Sỹ Khuya, ở thôn Hoàng Long, xã Đặng Xá, là một hộ có thâm niên trong nghề trồng rau sạch theo hướng hữu cơ niềm nở nói: “Không chỉ mang lại giá trị kinh tế và thu nhập ổn định cho người dân mà trồng rau hữu cơ còn giúp cho môi trường sống an toàn hơn. Đó là lý do vì sao ban đầu gia đình tôi quyết tâm trồng rau theo phương pháp hữu cơ, mặc dù biết sẽ vất vả hơn trồng rau thông thường rất nhiều.

Nhưng việc sử dụng phân thuốc hóa học nhiều không có lợi cho môi trường sống cũng như đất trồng. Cả nhà tôi đều sinh sống ở đây thì càng quyết tâm chọn cách nào cho an toàn với chính gia đình mình”.

Nhờ tham gia vào sản xuất rau hữu cơ, kinh tế gia đình ông Khuya đã được cải thiện, thoát khỏi cảnh đói nghèo, thu nhập ổn định. Trên thực tế cho thấy, giá rau hữu cơ ở Đặng Xá luôn ổn định, dao động từ 20 - 25 nghìn đồng/kg, gấp khoảng 2 - 3 lần so với các loại rau khác và luôn được người tiêu dùng đón nhận.

HTX Sản xuất tiêu thụ nông sản an toàn Đặng Xá luôn lấy uy tín làm thước đo giá trị sản phẩm trước khi cung cấp ra thị trường. 

Bên cạnh đó, trình độ canh tác rau của nông dân ở đây có thể ví như những công nhân lao động lành nghề bậc cao. Ý thức trồng rau đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm của người dân cũng đã trở thành nề nếp.

Hiện nay, ở Đặng Xá hầu hết các loại rau mẫn cảm cao với sâu bệnh, rau trồng trái vụ và rau có sâu hại dễ kháng thuốc bảo vệ thực vật như cải canh, cải ngọt, đậu đũa, rau ngót... đều được trồng trong nhà màng, nhà lưới. Còn các loại rau ít mẫn cảm với sâu bệnh hại, rau có khả năng bóc, gọt, lột bỏ vỏ như rau bí, cải bắp, rau dền, rau đay, mồng tơi, bí xanh, bầu, mướp, cà pháo, cà bát, cà tím... chủ yếu trồng ở ngoài tự nhiên.

Mô hình rau hữu cơ không chỉ cung cấp cho thị trường nguồn nông sản an toàn mà còn giúp cải thiện môi trường làm việc và bảo đảm sức khỏe cho chính người nông dân tham gia sản xuất do không phải tiếp xúc với các loại thuốc trừ sâu độc hại.

Để có được thành quả như hôm nay, ngườ dân ở đây họ là những người dám thay đổi cái cũ để dấn thân vào cái mới, theo đuổi khoa học - kỹ thuật, nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế.

Bên cạnh đó, mô hình trồng rau hữu cơ và sản phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP ở Đặng Xá không chỉ dừng lại phục vụ nhu cầu cung cấp thực phẩm sạch, nhiều nông dân còn phát triển vườn rau hữu cơ để phục vụ nhu cầu du lịch trải nghiệm. Sản phẩm rau hữu cơ ở Đặng Xá đã có mặt trên hệ thống các siêu thị lớn tại Hà Nội và các vùng lân cận.

Ông Nguyễn Văn Đức, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đặng Xá cho biết: “Để thúc đẩy mở rộng sản xuất, phát triển thương hiệu rau hữu cơ Đặng Xá, thời gian tới, xã sẽ đẩy mạnh xây dựng các chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, ứng dụng công nghệ thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Đồng thời hỗ trợ hạ tầng, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, nhằm nâng cao năng suất rau, mở rộng diện tích sản xuất rau hữu cơ trong toàn xã và tăng độ phủ hoạt động sản xuất rau hữu cơ cho huyện Gia Lâm”.

Xuân Hiền