Hiệu quả từ việc cải tạo hệ thống chuồng trại, ủ phân hữu cơ vi sinh để bảo vệ môi trường

Bắc Kạn - Mô hình xây dựng, cải tạo hệ thống chuồng trại trong chăn nuôi, sử dụng ủ phân hữu cơ vi sinh bảo vệ môi trường đã được bà con nông dân huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn đón nhận và thực hiện chuyên sâu.

Cấp thiết trong bảo vệ môi trường nông thôn

Thực hiện Quyết định số 2077-QĐ/HNDTW ngày 30/6/2020 của Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam về việc phê duyệt dự án xây dựng mô hình “Tuyên truyền, hỗ trợ hội viên nông dân xây dựng, cải tạo hệ thống chuồng trại trong chăn nuôi, ủ phân hữu cơ vi sinh để bảo vệ môi trường”.

Hội Nông dân tỉnh Bắc Kạn đã lựa chọn thôn Phiêng Phàng và thôn Nà Pài, xã Yến Dương, huyện Ba Bể thực hiện mô hình, nhằm nâng cao kiến thức vệ sinh môi trường trong cuộc sống hàng ngày, giúp người dân thay đổi hành vi, sống thân thiện với môi trường, biết bảo vệ và chăm sóc sức khoẻ, góp phần thúc đẩy sản xuất phát triển và cải thiện đời sống.

Kết hợp lồng ghép các nguồn lực khác triển khai trên địa bàn, vận động người dân tự nguyện đóng góp kinh phí, đất đai, công sức để xây dựng, cải tạo hệ thống chuồng trại, tận dụng chất thải chăn nuôi sản xuất phân vi sinh, xử lý triệt để ô nhiễm môi trường, tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp và bền vững.

Nhiều bà con nông dẫn vẫn có thói quen chăn nuôi gia súc ở gần nhà ở gây ô nhiễm môi trường. Ảnh minh họa

Xã Yến Dương là xã nằm ở phía Nam của huyện Ba Bể, cách trung tâm huyện 10 km, có tổng diện tích đất tự nhiên là 3.979,83 ha. Địa bàn xã được chia thành 09 thôn gồm 630 hộ, trong đó thôn Phiêng Phàng có 100% là dân tộc Dao. Tổng số xã có 2.692 nhân khẩu, bao gồm 4 dân tộc anh em cùng chung sống: Tày, Nùng, Dao, Kinh.

Với trình độ dân trí không đồng đều, tỷ lệ hộ nghèo còn cao chiếm 33,49%. Đời sống nhân dân chủ yếu bằng nông, lâm nghiệp. Đường xá đi lại khó khăn đặc biệt là những thôn vùng cao nên gây trở ngại đến việc phát triển kinh tế.

Tập quán truyền thống, nhận thức về môi trường của người dân còn thấp, cùng với những khó khăn về kinh tế nên nhiều hộ dân chưa chú trọng cải thiện chuồng trại gia súc, đa số người dân vẫn còn để chuồng trại gia súc gần nhà, chuồng trại chưa được đầu tư cải tạo gây khó khăn cho công tác phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn.

Nhiều hộ dân chưa tận dụng rác thải như phân gia súc, gia cầm, bã thực vật để làm phân bón cho cây trồng; nhiều chuồng trại chưa có hố chứa phân nên vẫn còn tình trạng phân gia súc tràn ra đường, ra sông suối, gây lãng phí và ô nhiễm môi trường.

Vì vậy, người dân luôn sống trong môi trường ô nhiễm, nhiều ruồi, muỗi. Hàng ngày, chất thải bốc mùi rất hôi thối, khó chịu gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của người dân.

Xuất phát từ những bất cập trên, Hội Nông dân tỉnh Bắc Kạn đã đề xuất với Trung ương Hội Nông dân Việt Nam để xây dựng mô hình "Tuyên truyền, hỗ trợ hội viên nông dân xây dựng, cải tạo hệ thống chuồng trại trong chăn nuôi, sử dụng ủ phân hữu cơ vi sinh bảo vệ môi trường” năm 2020 tại thôn Phiêng Phàng, thôn Nà Pài, xã Yến Dương, huyện Ba Bể nhằm góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân về giữ gìn và bảo vệ môi trường nông thôn.

Bước đầu hiệu quả trong mô hình tại Yến Dương

Mới đầu trong quá trình triển khai, Hội Nông dân tỉnh Bắc Kạn đã gặp nhiều khó khăn đường đi lại vất vả, người dân đã quen để chuồng gia súc gần nhà và chưa quan tâm nhiều đến bảo vệ môi trường.

Với sự chủ động phối hợp giữa Hội Nông dân tỉnh và UBND xã Yến Dương ưu tiên nguồn vốn đầu tư thi công sớm con đường từ trung tâm xã lên thôn Phiêng Phàng, thôn Nà Pài.

Cùng với đó, đội ngũ cán bộ Hội từ cấp tỉnh đến cấp xã, chi hội luôn kiên trì tuyên truyền nâng cao nhận thức về lợi ích của việc di dời chuồng trại chăn nuôi ra xa nơi ở, cải tạo hệ thống chuồng trại có hố chứa phân, nước thải để tận dụng nguồn phân thải ủ phân hữu cơ vi sinh, vừa tiết kiệm chi phí, an toàn cho sản xuất và bảo vệ được cảnh quan, môi trường; đồng thời, phối hợp tổ chức vận động các hộ di dời chuồng trại.

Tập huấn kỹ thuật ủ phân hữu cơ vi sinh cho các hộ dân trên địa bàn xã Yến Dương, huyện Ba Bể.

Từ nguồn kinh phí của Trung ương Hội Nông dân hỗ trợ, Hội Nông dân tỉnh đã tổ chức 01 lớp tập huấn, tuyên truyền nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân về bảo vệ môi trường nông thôn, trong đó tập trung vào các nội dung về Luật bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành luật Bảo vệ môi trường; các vấn đề môi trường hiện nay; thực trạng công tác bảo vệ môi trường tại Việt Nam nói chung và trên địa bàn tỉnh nói riêng; hướng dẫn quy trình ủ phân hữu cơ vi sinh để người dân trồng lúa Nếp Tài - là một giống lúa bản địa của đồng bào Dao địa phương theo quy trình sản xuất hữu cơ.

Cùng với đó Hội Nông dân tỉnh đã hỗ trợ các vật tư như tấm lợp, xi măng, gạch và men ủ phân; người dân đối ứng thêm ngày công, vật tư khác cùng xây dựng, cải tạo, di dời 16 chuồng nuôi nhốt gia súc ra xa khu dân cư nhằm đảm bảo vệ sinh.

Tổ chức phát động phong trào giữ gìn vệ sinh đường làng, ngõ xóm và cũng đã xây dựng được nhiều mô hình như "Sạch nhà, tốt ruộng" tổ chức duy trì các hoạt động tổng vệ sinh đường làng, ngõ xóm, đồng ruộng, bảo vệ môi trường.

Cho đến nay, chuồng trại của hội viên nông dân ở thôn Phiêng Phàng và thôn Nà Pài cơ bản đã được di dời ra xa nhà ở, xa đường đi; người dân đã nhận thức được những tác hại cũng như vai trò của việc bảo vệ môi trường.

Lúa Nếp Tài phát triển tươi tốt được đồng bao dân tộc Dao ở Phiêng Phàng và Nà Pài mở rộng diện tích.

Các hộ đã duy trì việc thu gom phế thải nông nghiệp, phân chuồng để ủ phân hữu cơ vi sinh để phát triển cây lúa Nếp Tài, Bí thơm theo tiêu chuẩn hữu cơ PGS. Các sản phẩm nông sản hữu cơ của người dân địa phương đã được đưa ra thị trường và được người tiêu dùng ưa chuộng.

Cùng với sản xuất hữu cơ, các hộ còn đoàn kết, đồng lòng cùng nhau phát triển du lịch nông nghiệp, du lịch cộng đồng để khai thác tiềm năng, thế mạnh của địa phương cùng với đó khí hậu trong lành, thác nước, rừng trúc, cánh đồng lúa hữu cơ, văn hoá đặc sắc của đồng bào Dao,…

 Gạo Nếp Tài Ba Bể được sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ PGS Việt Nam.

Từ những thành công đó Hội Nông dân tỉnh cùng với địa phương sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động, huy động mọi nguồn lực để nhân rộng mô hình, đặc biệt là việc di dời chuồng trại gia súc ra xa nhà, kỹ thuật ủ phân hữu cơ vi sinh phục vụ sản xuất nông nghiệp… để bảo vệ môi trường sống góp phần vào chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nông thôn kiểu mẫu của tỉnh Bắc Kạn./.

Quốc Tùng