Nông dân ‘khóc ròng’ khi doanh nghiệp không thu mua lúa như đã cam kết

Những ngày qua, nông dân vùng lúa – tôm chất lượng cao huyện Thới Bình rất lo âu trước tình trạng lúa sau khi đã thu hoạch nhưng không được doanh nghiệp thu mua vì cho rằng không đảm bảo các tiêu chí chất lượng như cam kết.

Trước tình hình đó, ngành chức năng tỉnh Cà Mau đã khẩn trương tìm giải pháp cùng doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân nhanh chóng tháo gỡ nhằm nối lại khâu tiêu thụ lúa cho nông dân.

‎Vụ lúa năm nay gia đình ông Lê Thành Phần, ấp Nguyễn Huế, xã Tân Bằng rất phấn khởi vì trúng mùa. Theo đó, bình quân với 1 ha đất canh tác đã cho sản lượng đạt khoảng 7 tấn lúa.

Những ngày qua, để cứu vụ  lúa trước cảnh cơ trắng tay, nhiều hộ dân phải “bấm bụng” bán cho các thương lái địa phương với giá từ 4.500 - 5.000 đồng/kg. Mức giá này chỉ hơn phân nửa so với giá đã ký kết bao tiêu là 8.100 đồng/kg với Công ty Cổ phần lương thực A An. Tuy nhiên càng để lâu, lúa nảy mầm càng nhiều thì mức giá trên cũng không khiến thương lái địa phương mặn mà thu mua.

Lúa của bà con đã lên mầm khi doanh nghiệp không xuống thu mua như đã cam kết.

Ông Lê Thành Phần - Xã Tân Bằng, huyện Thới Bình, Cà Mau buồn rầu chia sẻ: “Ban đầu Công ty Cổ phần lương thực A An đã hợp đồng bao tiêu thu mua sản phẩm lúa cho nông dân. Nhưng tới khi thời điểm lúa chín thu hoạch và báo cho nhà máy nhưng lại không vào thu mua cho bà con. Như thực tế miếng đất của tôi thu hoạch được 7 tấn lúa bây giờ không thu mua, lúa thu hoạch đã mọc mầm, xử lý không kịp, giờ nhà máy bỏ không thu mua nữa, số lúa mọc mầm bà con chỉ biết đem về cho vịt ăn hết mấy chục bao, giờ còn chỗ này không biết xử lý như thế nào.

Ông Lê Thành Phần - Xã Tân Bằng, huyện Thới Bình, Cà Mau buồn rầu bên chỗ lúa doanh nghiệp không thua mua và đã bị lên mầm.

Vụ mùa năm nay, trên địa bàn xã Tân Bằng có trên 800ha sản xuất lúa, trong đó Công ty Cổ phần Lương thực A An đã kí hợp đồng với Hợp tác xã Ông Đuông thu mua lúa với diện tích trên 328ha của khoảng 255 hộ dân.

Ông Lê Tuấn An - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Bằng, huyện Thới Bình, Cà Mau cho biết: “Từ ngày 25/11 đến nay, Công ty Cổ phần Lương thực A An đã không test, không cân  lúa trên địa bàn xã. Do đó, xã đã vận động hợp tác xã Minh Tâm trên địa bàn xã Trí Phải, các thương lái bên ngoài thu mua lúa cho dân theo giá thỏa thuận mà Công ty Cổ phần Lượng thực A An đã không thu mua. Nhìn chung thì giá lúa không cao, lúa còn đẹp, tốt, lúa sáng không lên mầm thì các thương lái vẫn mua với giá từ 6.500 -7.000 đồng/kg. Trường hợp lúa bị ẩm mốc thì mua với giá từ 5.000-5.500 đồng/kg.

Ông Lê Tuấn An - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Bằng, huyện Thới Bình, Cà Mau.

Theo tìm hiểu, đây cũng là năm đầu tiên Công ty Cổ phần Lượng thực A An là đơn vị trực thuộc Công ty Cổ phần tập đoàn Tân Long liên kết chuỗi tiêu thụ lúa tại Thới Bình, tổng diện tích khoảng 1.000ha, chủ yếu với giống lúa chất lượng cao là ST24, ST25. Những ngày qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau, UBND huyện Thới Bình cùng đại diện các hợp tác xã trên địa bàn đã có nhiều buổi làm việc với Công ty Cổ phần Lương thực A An, Công ty Cổ phần Tập đoàn Tân Long nhằm tìm giải pháp nhanh chóng tháo gỡ khó khăn nhằm nối lại khâu tiêu thụ lúa cho bà con nông dân.

Ông Nguyễn Chánh Trung - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Tân Long cho biết: “Phía tập đoàn đã nhận thấy vấn đề này đang gây ùn tắc nên đã phối hợp nhanh với địa phương, các hợp tác xã nhằm tìm giải pháp tháo gỡ. Chúng tôi cũng xác định lượng lúa bị gián đoạn trong 5 ngày vừa qua mà dân đã tiêu thụ chưa xong thì hiện nay chúng tôi đã có một đội đến để thu mua ở mỗi hợp tác xã khoảng 150 đến 200 tấn. Tôi tin rằng từ 3-5 ngày tới khi giảm mưa sẽ dứt điểm.

Ông Nguyễn Chánh Trung - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Tân Long.

Sau khi bàn bạc, đại diện Công ty Cổ phần Tập đoàn Tân Long cùng các hợp tác xã đã thống nhất phương thức thu mua, giá thu mua đảm bảo ngang với giá thị trường hiện nay đang ở mức khoảng 7.100 đồng/kg. Trong quá trình này sẽ có điều chỉnh tùy theo biến động của thị trường và tùy theo phẩm chất lúa. Bên cạnh đó, đối với số lượng lúa công ty chưa thu mua kịp thời và nông dân đã bán ra bên ngoài (từ ngày 25/11 – 30/11), công ty sẽ phối hợp với UBND xã, hợp tác xã tiến hành thống kê mức độ thiệt hại để đưa ra phương án hỗ trợ thích hợp cho nông dân.

Ông Nguyễn Văn Quân - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau.

Ông Nguyễn Văn Quân - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau cho biết thêm: “Nếu như chất lượng đảm bảo như trong hợp đồng sẽ mua theo giá của hợp đồng, còn nếu như chất lượng thấp sẽ thương lượng lại giá cho phù hợp, làm sao tạo điều kiện tiêu thụ hết lúa cho người dân. Tôi nghĩ rằng nên có tiếng nói chung giữa hai bên liên kết sẽ rất thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện. Đây cũng là một kinh nghiệm để chúng tôi cùng các bên thực hiện hợp đồng liên kết để có tính toán trong thời gian tới".

Những năm qua, mục tiêu chung của tỉnh Cà Mau là tạo mọi điều kiện để củng cố chuỗi liên kết ngày càng bền vững trong lĩnh vực nông nghiệp. Qua đó xác định, các cá nhân, tập thể, doanh nghiệp khi tham gia chuỗi liên kết thì mọi lợi ích được hài hòa, rủi ro cùng chia sẻ, từng bước hướng đến việc mở rộng quy mô, tránh tình trạng được mùa, mất giá vốn là căn bệnh cố hữu từ bấy lâu nay của ngành nông nghiệp.

Tạp chí Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin về vấn đề này... 

Quốc Tùng – Kim Huệ