Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là xu hướng tất yếu

BẮC NINH - Việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất rau, quả trong nhà màng, nhà kính mang lại hiệu quả đáng kể không chỉ về mặt năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế trong sản xuất mà còn làm thay đổi tư duy trong canh tác nông nghiệp…

Ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp

Theo Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam, hiện nay trên cả nước, nhiều địa phương đang chuẩn bị thu hút doanh nghiệp và đầu tư cơ sở hạ tầng cho nông nghiệp công nghệ cao. Các vùng sản xuất hoa ứng dụng công nghệ cao tập trung tại Lào Cai, Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Lâm Đồng; vùng sản xuất cây ăn quả chủ lực xuất khẩu ứng dụng công nghệ cao tập trung tại Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu long…

Nhiều tập đoàn, doanh nghiệp đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng vào các dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao thành công như: Tập đoàn Vingroup, Tập đoàn TH, Công ty Dabaco (Bắc Ninh), Công ty Thái Dương, Công ty Marphavet…

Ban Chủ tọa cùng Ban Cố vấn tại Diễn đàn. Ảnh: Mai Chiến

Phát biểu tại Diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp với chủ đề: “Thúc đẩy phát triển sản xuất rau, quả an toàn ứng dụng công nghệ cao trong nhà màng, nhà kính" diễn ra vào sáng ngày 4/7 tại Bắc Ninh, ông Hoàng Văn Hồng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia chia sẻ, Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, nông nghiệp vẫn giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế hiện nay.

Sau hơn 30 năm đổi mới, nông nghiệp nước ta đã đạt được mức tăng trưởng nhanh và ổn định trong một thời gian dài. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức như dân số tăng nên nhu cầu lương thực không ngừng tăng lên; diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp do quá trình đô thị hóa nên đòi hỏi phải áp dụng khoa học công nghệ để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Ngoài ra, biến đổi khí hậu đang diễn ra mạnh mẽ tạo ra sức ép rất lớn cho nông nghiệp nước ta; quá trình hội nhập quốc tế đòi hỏi chất lượng nông sản càng cao... Do đó, phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là xu hướng tất yếu, là một trong những giải pháp mang tính đột phá trong giai đoạn tới.

Theo ông Hồng, những năm gần đây việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất đã được hình thành và phát triển ở nhiều tỉnh, thành. Đặc biệt từ năm 2010 đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đến năm 2020 và Chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016 - 2025, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao được thực hiện thu được kết quả đáng kể và được mở rộng.

“Đến nay, cả nước đã có 34 khu nông nghiệp công nghệ cao được quy hoạch tại 19 tỉnh, thành phố, đặc biệt có 6 khu có quy mô diện tích trên 400 ha tại Hà Nội, Thanh Hòa, Phú Yên, Hậu Giang và Bình Dương. Hiện cũng có thêm nhiều địa phương khác cũng đang chuẩn bị thu hút doanh nghiệp và đầu tư cơ sở hạ tầng cho nông nghiệp công nghệ cao”, ông Hồng nhấn mạnh.

Lợi ích từ nhà màng, nhà lưới

Bắc Ninh là một trong các địa phương đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất rau, quả. Năm 2021, diện tích sản xuất rau an toàn của tỉnh là hơn 7.082 ha, chiếm 69% tổng diện tích.

Ông Hoàng Văn Hồng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (thứ 2 từ trái sang phải) cùng các đại biểu tham quan gian hàng trưng bày nông sản sạch. Ảnh: Mai Chiến

Toàn tỉnh hiện có 71 vùng rau mẫu chuyên canh quy mô từ 5 ha trở lên; 76 cơ sở trồng trọt ứng dụng công nghệ cao với tổng diện tích 161,65 ha, trong đó 29 cơ sở sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP với tổng diện tích 154,22 ha; 47 cơ sở sản xuất rau, quả hoa cao cấp trong nhà lưới, nhà màng, nhà kính với tổng diện tích hơn 35 ha, cho thu nhập hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng/năm.

Đại diện Sở NN-PTNT Bắc Ninh cho hay, với mục tiêu phát triển công nghiệp là chính, nông nghiệp là trụ đỡ của nền kinh tế, trong những năm qua, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao luôn được tỉnh quan tâm, ưu tiên nguồn lực đầu tư, xây dựng cơ chế chính sách để thúc đẩy phát triển.

“Trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh, đất canh tác nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp, những năm gần đây, tỉnh Bắc Ninh đã và đang chủ trương thúc đẩy nông nghiệp sạch, trong đó rau, củ quả an toàn được đặc biệt chú trọng”, vị này khẳng định.

TS. Dương Kim Thoa, Viện Nghiên cứu Rau quả chia sẻ, việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp đặc biệt là sản xuất rau đã được các nước trên thế giới quan tâm đầu tư và phát triển mạnh mẽ.

Sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tạo ra có năng suất cao, mẫu mã đẹp, đồng đều, chủ động trong việc quản lý chất lượng nên tạo ra sản phẩm có giá trị dinh dưỡng và chất lượng cao nâng cao hiệu quả trong quá trình sản xuất.

Theo TS. Thoa, sản xuất rau trong nhà màng, nhà lưới mang nhiều lợi ích so với phương pháp trồng thông dụng ngoài tự nhiên như ngăn chặn sự xâm nhập của một số loại côn trùng, bệnh hại nên ít cần sử dụng thuốc trừ sâu độc hại, hoặc chỉ dùng một lượng rất ít ở giai đoạn nhất định.

Khắc phục sự bất lợi của thời tiết như nắng, mưa, sương muối, lạnh... là giải pháp giúp sản xuất rau thích ứng với biến đổi khí hậu, vì vậy có thể tổ chức sản xuất quanh năm, rải vụ theo kế hoạch và nhu cầu thị trường.

Ngoài sử dụng để sản xuất rau thương phẩm, sử dụng nhà màng, nhà lưới là điều kiện lý tưởng để sản xuất hạt giống đặc biệt sản xuất hạt giống rau lai F1, một loại hình sản xuất siêu lợi nhuận.

"Sản xuất rau theo hướng nông nghiệp công nghệ cao đã bước đầu được hình thành như: Sản xuất trong nhà màng, nhà lưới chống côn trùng; sản xuất trong nhà plastic không cố định để hạn chế tác hại của các yếu tố môi trường bất lợi; trồng rau bằng kỹ thuật thuỷ canh, màng dinh dưỡng, nhân giống và sản xuất các loại cây quý hiếm, năng suất cao bằng công nghệ nhà kính của Israel có điều khiển kiểm soát các yếu tố môi trường”, Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam thông tin.

Mai Chiến