Thị trường thực phẩm hữu cơ Bắc Âu - Phần I: Tổng quan thị trường

Các nước Bắc Âu, bao gồm Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy, Phần Lan là các thị trường sản xuất và tiêu thụ thực phẩm hữu cơ khá phát triển, đặc biệt là Thụy Điển và Đan Mạch.

Tổng quan thị trường Bắc Âu

Cả ba quốc gia Bắc Âu, gồm Thụy Điển, Đan Mạch và Na Uy đều nằm trong top 10 quốc gia tiêu thụ thực phẩm hữu cơ tính trên đầu người cao nhất thế giới năm 2019. Đứng đầu thế giới là Đan Mạch với 344 EUR/người, Thụy Điển đứng thứ 5 với 215 EUR/người và cuối cùng là Na Uy đứng thứ 10 với 83 EUR/người. 

THỤY ĐIỂN

Trong năm 2020, thị trường thực phẩm Thụy Điển đạt tổng giá trị khoảng 31,49 tỷ EUR. Thực phẩm hữu cơ được bán qua nhiều kênh khác nhau lên tới 2,72 tỷ EUR, tương ứng chiếm 8,6% tổng thị trường thực phẩm ở Thụy Điển.

Thị trường thực phẩm hữu cơ Thụy Điển đã tăng với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm gần 5% từ năm 2015 đến năm 2018. Tuy nhiên, trong những năm gần đây nhất, sự tăng trưởng đã giảm đi.

Ước tính có khoảng 57% thực phẩm hữu cơ tại Thụy Điển được bán tại các kênh bán lẻ, 20% đến từ hệ thống Systembolaget – hệ thống bán đồ uống có cồn thuộc nhà nước Thụy Điển, 17% thông qua lĩnh vực dịch thực phẩm và bán hàng trực tuyến chiếm khoảng 6% thị trường thực phẩm hữu cơ Thụy Điển.

Doanh số bán hàng thực phẩm hữu cơ tại kênh bán lẻ của Thụy Điển đạt khoảng 1,54 tỷ EUR năm 2020. Hiện tại, ba chuỗi bán lẻ lớn nhất tại Thụy Điển là ICA, COOP và AXFOOD. Doanh thu thực phẩm hữu cơ của Systembolaget năm 2020 đạt 551 triệu EUR tăng 19% so với năm 2019

ĐAN MẠCH 

Đan Mạch là quốc gia có tham vọng cao về sản xuất thực phẩm hữu cơ. Là quốc gia đầu tiên trên thế giới thiết lập các tiêu chuẩn cho sản xuất hữu cơ, để phát triển tiêu chuẩn quốc gia cho hữu cơ và phát triển nhãn hữu cơ. Đan Mạch cũng là quốc gia đầu tiên trên thế giới đưa ra mục tiêu 60% thực phẩm hữu cơ trong các bếp ăn công cộng đến năm 2020 và mới đây nhất trong kế hoạch hành động khí hậu của Đan Mạch đã đặt ra mục tiêu tăng lên 90% thực phẩm hữu cơ trong các bếp ăn công cộng đến năm 2030. Đan Mạch cũng là quốc gia có nhiều chính sách hỗ trợ, thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng thực phẩm, đồ uống hữu cơ.

Thị trường hữu cơ ở Đan Mạch được coi là mô hình thành công trong ngành công nghiệp hữu cơ. Đan Mạch hiện là thị trường tiêu dùng thực phẩm hữu cơ lớn thứ 7 ở EU. Tính theo tỷ lệ phần trăm, các sản phẩm hữu cơ chiếm 12,1% trong tổng doanh số bán thực phẩm của Đan Mạch trong năm 2019 với 106 tỷ EUR. Ngày càng có nhiều sản phẩm hữu cơ được bán ở Đan Mạch và người tiêu dùng Đan Mạch ngày càng thích tiêu dùng các sản phẩm này.

Khoảng trên 80% doanh số bán hàng thực phẩm hữu cơ được bán thông qua các chuỗi bán lẻ và mua hàng trực tuyến. Khoảng trên 15% được bán thông qua dịch vụ thực phẩm. Và khoảng 4% được bán hàng thông qua các chợ, các cửa hàng của trang trại.

Theo Tổ chức phi chính phủ Hữu cơ Đan Mạch, từ năm 2018 đến 2019, doanh số bán thực phẩm hữu cơ tại Đan Mạch đã tăng 9,4%. Hơn một nửa người dân Đan Mạch thường mua thực phẩm hữu cơ mỗi tuần. Cũng theo tổ chức này, trung bình mỗi người dân Đan Mạch chi khoảng 344 EUR cho tiêu dùng thực phẩm hữu cơ vào năm 2019, đưa Đan Mạch trở thành quốc gia đứng đầu thế giới về tiêu thụ thực phẩm hữu cơ.

NA UY

Trong những năm gần đây, thị trường thực phẩm hữu cơ Na Uy có sự tăng trưởng tích cực. Động lực chính cho sự thay đổi này chính là thói quen tiêu dùng phổ biến đối với thực phẩm hữu cơ của người dân Na Uy. Người Na Uy đang ngày càng chi nhiều hơn cho thực phẩm hữu cơ.

Thị phần thực phẩm hữu cơ tại Na Uy đang càng ngày càng tăng lên. Năm 2018, người Na Uy mua thực phẩm hữu cơ trị giá khoảng 300 triệu EUR, tăng 8% so với năm 2017. Năm 2020, thị trường thực phẩm hữu cơ Na Uy đạt khoảng 507 triệu EUR chiếm thị phần 2,6% trong tổng thị trường thực phẩm Na Uy. Thị trường thực phẩm hữu cơ Na Uy dự kiến sẽ đạt 795 triệu EUR vào 2025 và 1.053 triệu EUR vào năm 2030, tương ứng với thị phần thực phẩm hữu cơ trên thị trường thực phẩm Na Uy lần lượt là 3,8% vào năm 2025 và 4,7% vào năm 2030.

Năm 2020, tất cả các sản phẩm nông nghiệp được sản xuất hữu cơ và bán hàng thực phẩm hữu cơ tại Na Uy đều tăng. Theo báo cáo của Cơ quan nông nghiệp Na Uy, doanh số bán hàng thực phẩn hữu cơ tăng 25%. Tuy nhiên có sự khác biệt lớn trong các kênh bán hàng. Doanh số bán hàng thực phẩm hữu cơ tại các cửa hàng chuyên biệt và Vinmonopolet tăng lần lượt là 20% và 54%. Trong khi, doanh số bán thực phẩm hữu cơ từ các nhà bán buôn thực phẩm lại giảm 36%.

(Còn nữa)