Ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao giá trị cho cá tra

Tại hội thảo Ứng dụng khoa học công nghệ nhằm gia tăng giá trị sản phẩm, thúc đẩy liên kết chuỗi cá tra vùng Đồng bằng sông Cửu Long được tổ chức mới đây, các ý kiến đưa ra đã khẳng định, cần tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ nhằm gia tăng giá trị sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu, thúc đẩy liên kết chuỗi cá tra theo hướng ổn định.

Cần tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ nhằm gia tăng giá trị sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu, thúc đẩy liên kết chuỗi cá tra theo hướng ổn định. Ảnh: Tâm Minh

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho rằng, để phát triển ngành hàng cá tra ở Đồng bằng sông Cửu Long cần khắc phục những hạn chế. Đó là thiếu hụt nguồn giống cá tra bố mẹ chất lượng cao; tỷ lệ cá tra sống khi ương dưỡng từ giai đoạn cá bột đến cá giống còn thấp; chất lượng con giống chưa được kiểm soát tốt…

Việc ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào các khâu trong quá trình sản xuất, chế biến cá tra góp phần cải thiện quy trình nuôi, đáp ứng khối lượng hàng hóa lớn, có giá trị cao; giải quyết những vấn đề về kiểm soát môi trường; giảm chi phí sản xuất… Từ đó nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu của ngành hàng cá tra.

Thời gian qua, một số doanh nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long đã ứng dụng khoa học công nghệ vào ngành hàng cá tra. Điển hình như Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn (tỉnh Đồng Tháp) ứng dụng khoa học công nghệ trong nuôi và chế biến cá tra đảm bảo xuất khẩu.

Giai đoạn cá thịt, công ty thử nghiệm quy trình nuôi cá hạn chế thay nước (IPRS, vi sinh xử lý môi trường); ưu tiên sử dụng vi sinh có lợi, kiểm soát vi sinh gây hại, hạn chế sử dụng kháng sinh. Công ty sử dụng phụ phẩm sau chế biến cá tra để sản xuất collagen, dầu cá; áp dụng công nghệ hiện đại xử lý nước thải chế biến, làm phân bón từ bùn thải nhà máy.

Còn Tập đoàn Việt Úc (tỉnh An Giang) ứng dụng công nghệ để chọn tạo giống cá tra nâng cao chất lượng xuất khẩu; Tập đoàn Mỹ Lan (tỉnh Trà Vinh) đã ứng dụng công nghệ chuyển đổi số trong nuôi cá tra...

Tại hội thảo, đại biểu được nghe đại diện các sở, viện, trường trình bày báo cáo chuyên đề liên quan đến ngành hàng cá tra như: kết quả nghiên cứu về dinh dưỡng cá tra; tăng cường sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm cá tra tại thị trường nội địa; hiện trạng sản xuất và chuỗi giá trị ngành hàng cá tra; thực trạng chế biến và tiêu thụ các sản phẩm cá tra, định hướng và giải pháp…

Theo ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, cả nước có trên 100 cơ sở chế biến cá tra với tổng công suất thiết kế ước đạt 1,5 triệu tấn nguyên liệu/năm. Các cơ sở được trang bị máy móc thiết bị và công nghệ hiện đại, đáp ứng tốt những yêu cầu và tiêu chuẩn của thị trường xuất khẩu. Thiết bị, công nghệ sản xuất phụ phẩm dầu cá và bột cá tra tương đối hiện đại và đồng bộ.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp Nguyễn Phước Thiện cho rằng, hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ lĩnh vực cá tra đã phát huy mạnh mẽ và có sự tham gia của các doanh nghiệp, tạo động lực và kết nối mạng lưới nghiên cứu, đổi mới sáng tạo trong cộng đồng nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu cá tra.

“Để nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm cá tra, mỗi doanh nghiệp cần tăng cường đầu tư, hiện đại hóa trang thiết bị công nghệ từ nuôi trồng đến chế biến xuất khẩu, qua đó nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhận định, sự phát triển của ngành cá tra Việt Nam hiện nay có nhiều yếu tố tác động thuận lợi, điều này tạo nên một năng lực cạnh tranh mạnh của sản phẩm cá tra trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế.

Do đó, tăng cường đổi mới công nghệ cũng là một bước đi cần thiết để củng cố sự vững chắc của ngành cá tra Việt Nam, tạo lập được một lợi thế bền vững trong cạnh tranh trên thị trường trong nước và thị trường thế giới.

Để nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm cá tra, mỗi doanh nghiệp cần nghiên cứu, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong việc chọn, lai tạo con giống mới, cải tiến phương thức sản xuất, chế biến đã và đang làm tăng dần hàm lượng khoa học công nghệ trong sản phẩm cá tra, góp phần thúc đẩy ngành hàng cá tra Việt Nam phát triển.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị mỗi doanh nghiệp tăng cường đầu tư, hiện đại hóa trang thiết bị công nghệ từ nuôi trồng đến chế biến xuất khẩu, qua đó nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Chú trọng đầu tư chiều sâu, đổi mới công nghệ, thiết bị, đồng bộ hóa và tự động hóa dây chuyền chế biến, nâng cao năng suất, hạ giá thành sản phẩm, đảm bảo chất lượng và tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm.

Trà Diễm (T/h)