Xuất khẩu thuỷ sản quý II vượt 3,2 tỷ USD

Quý II/2022, xuất khẩu thuỷ sản của cả nước đã ghi nhận doanh số trên 3,2 tỷ USD, cao hơn gần 36% so với 2,4 tỷ USD cùng kỳ năm 2021.

Trung Quốc thiếu hụt nguồn nguyên liệu

Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam cho biết, xuất khẩu thuỷ sản sang Trung Quốc hết tháng 5/2022 đạt 771 triệu USD, tăng 91% so với cùng kỳ năm trước. Hai sản phẩm chiếm tỷ trọng chi phối là cá tra chiếm 48% và tôm chiếm 35% XK thuỷ sản sang thị trường Trung Quốc.

Xuất khẩu tôm hùm sang Trung Quốc 5 tháng đầu năm đột phá với mức tăng gấp gần 29 lần

5 tháng đầu năm nay, xuất khẩu cá tra tăng 124% đạt 371 triệu USD. Trong đó, sản phẩm cá tra phile, cắt khúc đạt 297 triệu USD, tăng gấp rưỡi so với cùng kỳ năm 2021. XK cá tra nguyên con tươi/đông lạnh tăng 58% đạt gần 74 triệu USD.

Xuất khẩu tôm hùm sang Trung Quốc trong 5 tháng đầu năm nay đột phá với mức tăng gấp gần 29 lần so với cùng kỳ năm trước, đạt trên 108 triệu USD, cao gần bằng kim ngạch tôm chân trắng (119 triệu USD, tăng 61%). Trong khi đó, xuất khẩu tôm sú giảm 9% chỉ đạt 43 triệu USD.

Ngoài 2 sản phẩm chủ lực, thì xuất khẩu đa số các loài hải sản sang Trung Quốc sụt giảm so với cùng kỳ năm trước: cá ngừ giảm 60%, các loại cá biển giảm 9%, chả cá và surimi giảm 25%…

Theo Hiệp hội, dịch Covid-19 bùng phát mạnh và thái độ kiên định với chính sách “Zero Covid” của chính quyền Trung Quốc khiến cho xuất khẩu thuỷ sản sang thị trường này gặp nhiều ách tắc khi nhiều cảng nhập khẩu bị đóng cửa và việc kiểm tra Covid-19 trên hàng đông lạnh ngày càng khắt khe.

Tuy nhiên, vì nhiều nhà máy tại Trung Quốc bị đóng cửa, sản xuất bị đình trệ, nên thị trường này cũng thiếu hụt nguồn cung thuỷ sản cho tiêu thụ nội địa và chế biến xuất khẩu. Do vậy, nhu cầu nhập khẩu thuỷ sản của Trung Quốc đang gia tăng thu hút nhiều hơn số doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang đây bất chấp những thách thức trên.

Về xu hướng, thị trường Trung Quốc tiếp tục bị chi phối bởi dịch Covid-19 khiến nhập khẩu thuỷ sản bị ảnh hưởng. Đại dịch dẫn đến một số thay đổi trên thị trường như nhà hàng bị hạn chế, tiêu thụ kênh nhà hàng giảm; có sự thay đổi hình thức sản phẩm, thay đổi kênh phân phối: Thu hẹp kênh phân phối truyền thống (siêu thị, cửa hàng); mở rộng nền tảng thương mại điện tử; dịch bệnh đã ảnh hưởng đến các hoạt động vui chơi giải trí, du lịch và ảnh hưởng gián tiếp đến việc tiêu thụ thủy sản.

Tuy nhiên, về dài hạn, thủy sản nhập khẩu của Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng trưởng. Là một loại thuỷ sản phổ biến, tôm sẽ được tiêu thụ nhiều hơn trong các hộ gia đình.

Nguồn cung tôm từ Trung Quốc giảm trong 3 năm qua do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Các loài thủy sản nhập khẩu mà người tiêu dùng Trung Quốc thích ăn, và các loại có khối lượng nhập khẩu lớn bao gồm: tôm, cá hố, mực ống, cá tra, cá hồi...

Xuất khẩu thuỷ sản thuận lợi

Bà Lê Hằng, Phó Giám đốc Trung tâm đào tạo và xúc tiến thương mại (Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam) chia sẻ, xuất khẩu thuỷ sản trong tháng 6/2022 vẫn mang về lượng ngoại tệ trên 1 tỷ USD, tương đương so với tháng 5/2022 và tăng 23% so với cùng kỳ năm trước.

Như vậy, quý II/2022, xuất khẩu thuỷ sản của cả nước đã ghi nhận doanh số trên 3,2 tỷ USD, cao hơn gần 36% so với 2,4 tỷ USD cùng kỳ năm 2021. Với kết quả trên, hết nửa đầu năm nay, xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam ước đạt gần 5,8 tỷ USD, tăng 40% so với nửa đầu năm 2021.

Tháng 6/2022, xuất khẩu cá tra vẫn giữ được mức tăng trưởng

Theo bà Hằng, thiếu nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu nên doanh số xuất tôm trong tháng 6/2022 chỉ duy trì mức tăng trưởng khiêm tốn 7% đạt 450 triệu USD. Luỹ kế nửa đầu năm 2022, xuất khẩu tôm đạt 2,3 tỷ USD, tăng 33% so với cùng kỳ và chiếm 40% tổng xuất khẩu thuỷ sản.

Lạm phát giá và thiếu nguyên liệu là một bài toán khó cho doanh nghiệp tôm trong giai đoạn hiện nay. Tôm chân trắng tươi/đông lạnh size nhỏ vẫn được ưa chuộng trong giai đoạn khủng hoảng lạm phát này.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp cũng chọn giải pháp tăng tỷ lệ tôm chế biến giá trị gia tăng để xuất khẩu sang những thị trường cao cấp như Nhật Bản, Mỹ, EU khắc phục bối cảnh nguyên liệu khan hiếm.

Xuất khẩu tôm chân trắng chế biến nửa đầu năm tăng 17%, trong khi xuất khẩu tôm tươi/đông lạnh tăng 21%. Đáng lưu ý là xuất khẩu tôm hùm tăng trưởng kỷ lục với gần 130 triệu USD trong nửa đầu năm, tăng gấp 30 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Dù lạm phát nhưng xuất khẩu tôm sú nửa đầu năm vẫn tăng 20% đạt hơn 300 triệu USD.

Theo bà Hằng, lạm phát và chiến sự Nga - Ukraine là cơ hội cho cá tra trong năm 2022. Thiếu cá thịt trắng, nhất là cá tuyết tại các thị trường EU, Mỹ, Anh do lệnh trừng phạt với Nga, nhiều nhà hàng ở các thị trường này đã phải bỏ cá tuyết ra khỏi thực đơn. Cá tra có cơ hội giành thị phần tại những thị trường này.

Xuất khẩu cá tra sang Anh nửa đầu năm nay tăng đột phá gấp 6 lần cùng kỳ, xuất khẩu sang Tây Ban Nha tăng gấp gần 3 lần, sang Pháp, Hà Lan, Đức, Bỉ đều tăng 45-90%. Nửa đầu năm nay, xuất khẩu cá tra của cả nước đạt trên 1,4 tỷ USD, tăng 83% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm 1/4 doanh số xuất khẩu thuỷ sản.

“Trong tháng 6/2022, xuất khẩu cá tra vẫn giữ được mức tăng trưởng cao 54% so với cùng kỳ, đạt gần 220 triệu USD”, bà Hằng nhấn mạnh.

Bà Hằng cho biết thêm, xuất khẩu cá ngừ trong tháng 6 đạt trên 91 triệu USD, tăng 43%. Tổng xuất khẩu cá ngừ nửa đầu năm tăng 56% đạt 553 triệu USD, chiếm gần 10% xuất khẩu thuỷ sản.

Sản phẩm chủ lực vẫn là cá ngừ loin, cắt khúc đông lạnh, mang về 377 triệu USD, tăng 122%. Hơn một nửa xuất khẩu cá ngừ dành cho thị trường Mỹ có sức tiêu thụ lớn, tăng trưởng cao.

Trong khi xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ tăng gần gấp đôi thì xuất khẩu sang EU chỉ tăng 9%, mức tăng khiêm tốn hơn nhiều so với các thị trường khác, chủ yếu tăng nhờ giá trung bình xuất khẩu tăng. Thẻ vàng IUU vẫn đang khiến cho cánh cửa xuất khẩu cá ngừ cũng như các mặt hàng hải sản khai thác sang thị trường này bị thu hẹp.

Xuất khẩu mực, bạch tuộc trong tháng 6/2022 đạt trên 68 triệu USD, tăng 34% so với cùng kỳ. Tính đến hết nửa đầu năm, sản phẩm nhuyễn thể chân đầu mang về kim ngạch 344 triệu USD, tăng 29% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm 6% doanh số xuất khẩu thuỷ sản. Trong đó xuất khẩu mực đạt 197 triệu USD, tăng 45%, xuất khẩu bạch tuộc đạt 147 triệu USD, tăng 12%.

Xuất khẩu các nhuyễn thể hai mảnh vỏ, cua ghẹ và các loại cá khác 6 tháng đầu năm nay đều đạt tăng trưởng 11 - 54% so với cùng kỳ.

Mai Chiến