Cây chủ lực ở Tây Nguyên nhà nào cũng uống chuyển hướng sang hữu cơ, nâng cao chất lượng

Chiếm 92% diện tích cà phê của cả nước, nhưng việc sản xuất cây cà phê ở Tây Nguyên còn thiếu tính bền vững, hiệu quả nên cần phải chuyển hướng để mang lại giá trị cao.

Tây Nguyên chuyển hướng sang trồng cây cà phê có chất lượng cao hoặc hữu cơ để nâng tầm giá trị

Với diện tích 639.000 ha, cà phê là cây chủ lực của vùng Tây Nguyên rộng lớn. Nhưng đa phần việc trồng cà phê còn thiếu tính bền vững, quy mô thường nhỏ lẻ, manh mún, vì thế hiệu quả kinh tế chưa cao.

Để giải quyết những bài toán này, ở Tây Nguyên đã xuất hiện một số mô hình và nhận được sự ủng hộ của các bà con. Hiện ở Đắk Nông đang nhân rộng mô hình cà phê cảnh quan. Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Đắk Nông, ông Hồ Gấm cho biết, mô hình cà phê cảnh quan là hướng đi mới của nông dân tỉnh, bước đầu đã mang lại hiệu quả khả quan. Hiện nay, hội cũng đang nhân rộng mô hình này đến các địa phương nhằm xây dựng hướng đi bền vững cho ngành cà phê của tỉnh.

Vậy mô hình cà phê cảnh quan là gì? Đó là mô hình được xây dựng theo 3 tầng: tầng thứ nhất là tầng cây cao gồm cây ăn trái, cây che nắng, gió để điều tiết nhiệt độ vườn; tầng trung trồng cà phê; tầng thấp nhất là thảm thực vật cỏ. Đặc biệt, vườn cà phê nhiều hộ đã sản xuất theo hướng hữu cơ, không sử dụng thuốc cũng như phân bón bảo vệ thực vật. Thay vào đó, sử dụng phân vi sinh hoặc phân dê, bò, vỏ cà phê để làm phân bón. 

Với mô hình cà phê cảnh quan, sản lượng cà phê luôn ổn định, chất lượng cũng đảm bảo nên giá bán cao hơn giá thị trường 30%-50%. Nhờ đó, bà con hiện đã có thu nhập tốt và ổn định so với sản xuất cà phê truyền thống.

Còn tỉnh Đắk Lắk đang tập trung chỉ đạo phát triển cà phê theo hướng bền vững ở cả ba khía cạnh kinh tế, xã hội và môi trường. Trong đó, cà phê chất lượng cao được xem là trụ cột dẫn dắt, định hướng thị trường, nâng cao giá trị ngành hàng cà phê của tỉnh trong những giai đoạn tiếp theo.

Hiện đã có đề án phát triển vùng cà phê chất lượng tại Tây Nguyên để phục vụ xuất khẩu. Cụ thể, phát triển vùng chỉ dẫn địa lý cà phê Buôn Ma Thuột với quy mô diện tích 107.000ha tập trung tại 10 huyện. Bên cạnh đó, ưu tiên phối hợp với tổ chức Sáng kiến thương mại bền vững (IDH) và các đơn vị liên quan thực hiện Đề án cà phê cảnh quan quy mô diện tích khoảng 90.000ha. Chương trình này đã được IDH và các bên liên quan khởi động giai đoạn 1 tại huyện Krông Năng với quy mô diện tích 5.200ha rất hiệu quả.

Trên đây là một số phương thức rất thiết thực để nâng tầm giá trị của cây cà phê cũng như tăng hiệu quả sản xuất. Theo các chuyên gia trong ngành, để nâng tầm cây cà phê, các địa phương, các cơ quan chức năng cần phải có quy hoạch vùng để sản xuất cà phê đặc sản hoặc đạt tiêu chuẩn hữu cơ, VietGAP… Đồng thời tuyên truyền làm thay đổi tư duy sản xuất của người dân từ việc áp dụng khoa học kĩ thuật đến lựa chọn giống cây trông để tăng năng suất, chất lượng. Tất cả đều hướng đến cà phê chất lượng hơn để nâng cao giá trị và sức cạnh tranh, đồng thời thân thiện với môi trường…

Hà Dũng (t/h)