Không thể thiếu khoa học công nghệ trong xây dựng nền nông nghiệp bền vững

Để xây dựng bền vững “trụ đỡ” của nền kinh tế, khoa học công nghệ đóng vai trò then chốt, nhất là khi nền nông nghiệp đang chuyển từ nâu sang xanh.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến (đứng) chủ trì Hội nghị

Ngày 22/2/2023, Bộ NN&PTNT đã tổ chức Hội nghị trực tuyến kết hợp trực tiếp triển khai Kế hoạch thực hiện “Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”. Chủ trì Hội nghị là Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nêu rõ: “Khoa học công nghệ quyết định vị thế của quốc gia, của toàn ngành. Nền nông nghiệp đang chuyển từ nâu sang xanh rất cần sự chung tay của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo".

Còn ông Nguyễn Hữu Ninh, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ NN&PTNT) cho biết, mục tiêu của chiến lược là nâng cao đóng góp của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo vào tăng trưởng kinh tế nông nghiệp; tỷ lệ giá trị sản phẩm nông nghiệp được sản xuất theo các quy trình sản xuất tốt (VietGAP) hoặc tương đương trở lên đạt trên 40%.

Tỷ lệ kết quả các nhiệm vụ khoa học công nghệ được ứng dụng vào thực tiễn đạt trên 90% vào năm 2025 và đạt trên 95% vào năm 2030. Có ít nhất 60% kết quả nghiên cứu được công nhận tiến bộ kỹ thuật và áp dụng vào sản xuất. Tổng giá trị chuyển giao công nghệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu từ các viện nghiên cứu, trường đại học thuộc Bộ cho doanh nghiệp tăng 20% giai đoạn 2021-2025 và 35% giai đoạn 2026-2030.

Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy (Bộ NN&PTNT) nhận định hiện nay nguồn tài chính cho khoa học công nghệ không thiếu nhưng nằm ở những đầu mối khác nhau như: các chương trình quốc gia, nguồn từ địa phương, nguồn từ các doanh nghiệp trong khi ở Bộ chỉ một phần nhỏ. Thế nhưng, việc khai thác các nguồn bên ngoài Bộ của chúng ta còn rất yếu.

“Cơ sở vật chất của khối nghiên cứu nông nghiệp như nhà xưởng, phòng thí nghiệm, đất... rất lớn nhưng nguồn tài chính từ ngân sách hoặc xã hội hóa để vận hành lại hạn chế. Đa số các viện, trường chưa thực sự chủ động trong việc phối hợp doanh nghiệp, địa phương để nhận đơn đặt hàng”, nhận định.

Tại Hội nghị, các đại biểu đều cho rằng cần tháo gỡ rào cản để khoa học công nghệ phát triển tốt hơn, có chính sách đãi ngộ cho người làm khoa học, cơ chế sử dụng nhân lực sau đào tạo, cơ chế thu hút nhân lực; cần có sự phối hợp giữa các đơn vị để có thể chuyển giao công nghệ nhanh chóng, mang lại lợi ích cho nông dân; đầu tư theo chuỗi từ nghiên cứu đến lúc bán kết quả nghiên cứu ra thị trường. Bên cạnh đó, cần thương mại hóa sản phẩm khoa học công nghệ để phục vụ chuyển giao và quảng bá sản phẩm khoa học công nghệ tốt hơn.

Sau ý kiến của các đại biểu, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đánh giá cao và ghi nhận những thành tựu nền nông nghiệp làm được trong 10 năm qua, đồng thời nêu 8 giải pháp trọng tâm cần thực hiện đối với phát triển khoa học công nghệ nông nghiệp.

Một là giữ chân, phát triển và đào tạo  nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao.

Hai là xây dựng, đồng bộ cơ sở dữ liệu trong nông nghiệp.

Ba là sử dụng có hiệu quả trang thiết bị, cơ sở vật chất, trong đó có 17 phòng thí nghiệm trọng điểm.

Bốn là sự phối hợp giữa các đơn vị nghiên cứu, khối viện trường.

Năm là tối ưu tài nguyên đất đai và các quá trình có thể thương mại trong hoạt động nghiên cứu khoa học.

Sáu là rà soát, nghiên cứu, bổ sung cơ chế, chính sách với các đơn vị tự chủ tài chính.

Bảy là bổ sung nguồn kinh phí từ địa phương, từ nguồn xã hội và FDI cho nghiên cứu khoa học.

Tám là đẩy mạnh hợp tác quốc tế và chuyển giao công nghệ.

Hà Dũng (t/h)