Chăn nuôi là 1 trong 4 ngành có sản phẩm tạo ra giá trị lớn trong hệ thống nông nghiệp, chiếm gần 6% GDP hàng năm. Tuy nhiên 47% sản lượng chăn nuôi còn nằm ở khu vực nông hộ - nơi thường gặp rủi ro về dịch bệnh, thị trường...
Việt Nam chỉ tự chủ được khoảng 13 triệu tấn thức ăn chăn nuôi
Tuy nhiên, vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro khi mà giá nông sản thế giới có khả năng tăng cao trong các tháng tới gây sức ép cho các doanh nghiệp nhập khẩu và sản xuất thức ăn chăn nuôi.
Vẫn phụ thuộc nguyên liệu
Theo ông Tống Xuân Chinh - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi, ngành chăn nuôi đã có sự phát triển nhanh chóng, thể hiện trên một số kết quả như: Chăn nuôi có sự đóng góp lớn của hệ thống khu vực tư nhân. Bên cạnh đó, khu vực nông hộ, trang trại cũng đang có sự chuyển dịch theo hướng quy mô lớn, chuyên nghiệp hóa.
Ông Dương Tất Thắng - Cục trưởng Cục Chăn nuôi cho biết, hiện nay, trong tổng số 35 triệu tấn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi sử dụng trong nước hàng năm, Việt Nam chỉ tự chủ được khoảng 13 triệu tấn (chiếm khoảng 37%), gần 22 triệu tấn còn lại phải nhập khẩu từ nước ngoài (chiếm 63%). Đặc biệt, trong tổng số gần 22 triệu tấn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu vào Việt Nam năm 2021 chủ yếu để phục vụ chăn nuôi lợn (chiếm hơn 55%) và gia cầm ( hơn 40%), còn lại là các vật nuôi khác.
Thức ăn chăn nuôi chiếm từ 60 - 70% giá thành sản phẩm. Cụ thể, trong cơ cấu giá thành sản phẩm thịt lợn, thức ăn chăn nuôi chiếm từ 59 - 65%, chi phí giống chiếm 22 - 24%, còn lại là các chi phí khác (khấu hao thiết bị, chuồng trại, điện, nhân công, thuốc thú y…). Đối với sản phẩm gia cầm, chi phí thức ăn chăn nuôi chiếm từ 69 - 75% giá thành. Do đó, đối với lợn và gia cầm, thức ăn chăn nuôi có vai trò quyết định đến hiệu quả sản xuất.
Nếu tới đây không nhanh chóng tự chủ được nguồn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi trong nước, phải nhập khẩu từ các quốc gia khác thì ngành chăn nuôi khó phát triển bền vững. Thực trạng giá thức ăn chăn nuôi tăng, giá sản phẩm chăn nuôi giảm, hộ chăn nuôi bị lỗ vốn, dẫn tới tâm lý e dè của nông dân trong việc tái đàn, có thể ảnh hưởng đến nguồn cung thực phẩm dịp cuối năm.
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, suốt giai đoạn từ năm 2013 đến nay, nhập khẩu thức ăn gia súc và nguyên liệu chỉ giảm trong 2 năm là 2017 và 2019, còn lại các năm khác trị giá nhập khẩu đều tăng. Riêng trong 7 tháng năm 2022, ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi đã phải chi tới gần 2,7 tỷ USD để nhập khẩu 2 nguyên liệu chính là ngô, đậu tương.
Ngoài ra, Việt Nam còn tốn hơn 400 triệu USD để nhập khẩu các nguyên liệu khác như khô dầu các loại (2,2 triệu tấn); lúa mỳ (0,73 triệu tấn); bột cá, bột xương, đạm động vật, hỗn hợp các chất vi lượng (Premix).
Giảm áp lực nhập khẩu
Việt Nam là quốc gia có ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi công nghiệp đứng thứ nhất Đông Nam Á và thứ 2 của châu Á. Thiết bị, công nghệ áp dụng trong ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi ngày càng hiện đại và sớm tự động hóa cao. Tuy nhiên, ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi công nghiệp trong nước còn phụ thuộc quá nhiều vào nhập khẩu, nhất là thức ăn tinh chịu tác động trực tiếp từ nguyên liệu thức ăn trên thế giới.
Theo các chuyên gia, chăn nuôi là ngành kinh tế và kỹ thuật, có mối quan hệ hữu cơ với ngành trồng trọt, thủy sản và công nghiệp chế biến. Sản phẩm đầu ra của ngành trồng trọt và thủy sản là đầu vào của ngành chăn nuôi (ngô, sắn, thóc, đậu tương, đầu tôm, đầu, ruột cá…) còn sản phẩm đầu ra của ngành chăn nuôi được tái sử dụng để làm phân bón.
Tuy vậy, ông Dương Tất Thắng cho rằng, nguồn cung nguyên liệu thức ăn chăn nuôi từ trồng trọt trong nước (4 nhóm sản phẩm chính là lúa, ngô, đậu tương, sắn) còn hạn chế. Cả nước hiện có khoảng 43 triệu tấn lúa (trong đó khoảng 4 - 5 triệu tấn cám gạo dùng cho chăn nuôi và xuất khẩu), cùng với đó là 43 triệu tấn rơm. Nguyên liệu ngô chủ yếu dùng cho chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ. Nguyên liệu sắn là nông sản xuất khẩu 1,2 tỷ USD mỗi năm. Còn lại nguyên liệu đậu tương có diện tích trồng không đáng kể.
Hiện nguyên liệu ngô chủ yếu dùng cho chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ
Theo các chuyên gia, việc thoát khỏi sự lệ thuộc hoàn toàn vào nguồn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu trong ngắn hạn là “nhiệm vụ bất khả thi”. Do vậy, giải pháp trước mắt để ngành chăn nuôi thích ứng với giai đoạn phát triển mới, các địa phương cần tích cực triển khai Luật Chăn nuôi, Chiến lược phát triển chăn nuôi, theo hướng hiện đại - công nghiệp hóa chăn nuôi trang trại và chuyên nghiệp hóa chăn nuôi nông hộ. Xác định rõ đặc trưng, lợi thế cạnh tranh của từng vùng để điều chỉnh, tập trung nguồn lực cho sản xuất, nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm chăn nuôi.
Theo ông Tống Xuân Chinh, thời gian tới, ngành chăn nuôi phải nhanh chóng có chính sách hỗ trợ, xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo kiểm soát tất cả các khâu trong ngành, song song đó nỗ lực hiện đại hóa, công nghiệp hóa ngành chăn nuôi. Bên cạnh đó xây dựng tiêu chuẩn phát triển chăn nuôi trang trại ở các quy mô khác nhau, đặc biệt là trang trại quy mô lớn của các DN nhằm thúc đẩy chuỗi giá trị khép kín, với những DN lớn, đầu tàu. Trong chuỗi này, các nông hộ, trang trại sẽ trở thành đối tác, thành viên trong việc tham gia hình thành các vùng nguyên liệu. Do đó chúng ta cần phải có chính sách hỗ trợ các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ trở thành hộ chăn nuôi chuyên nghiệp, đảm bảo an toàn sinh học, đảm bảo vệ sinh môi trường và an toàn dịch bệnh.
Thảo Diễm (T/h)
Ngày 5/12, Bộ NN&PTNT đã có văn bản gửi Bộ Tài chính về việc tháo gỡ khó khăn đối với…
Hiện nay, nông dân vẫn rất thờ ơ, thậm chí là xa lạ khi nhắc tới bảo hiểm nông nghiệp…
Với bản tính sáng tạo, chịu thương chịu khó, không ít nông dân đã trở thành tỷ phú thứ thiệt,…
Việt Nam đã vươn lên là một trong những nước có thị phần và kim ngạch xuất khẩu lớn nhất…
Hội chợ Triển lãm nông nghiệp quốc tế AgroViet 2022 diễn ra trong 4 ngày (15 - 18/9) tại Trung…
Để tăng lượng xoài xuất khẩu sang Trung Quốc đòi hỏi các cơ sở sản xuất xoài phải tính đến…
Tại Hội nghị “Giải pháp thúc đẩy sản xuất và tăng cường quản lý chất lượng giống cá tra” do…
Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), trong 6 tháng đầu năm 2022, Việt Nam xuất khẩu thịt và…
Gia Lai là địa phương hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi cho phát triển chăn nuôi như đất đai,…
Với mục đích đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến tiêu thụ nhãn tại thị trường trong và ngoài nước, lãnh…
IFOAM hữu cơ quốc tế (Liên đoàn các phong trào nông nghiệp hữu cơ quốc tế) đã đưa ra một…
Thị trường phân bón Hữu cơ khu vực Bắc Mỹ sau khi trải qua một thời gian ngắn tăng trưởng…
Nông nghiệp Hữu cơ Hoa Kỳ đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, hạn hán, chiến sự ở Ukraine…
Công ty TNHH Hương Gia Vị Sơn Hà thuộc tập đoàn Mitani Nhật Bản, là doanh nghiệp chế biến và…
Chỉ trong 12 năm, từ 2011 đến 2023, tổng giá trị các sản phẩm Hữu cơ nhập khẩu vào Hoa…
Việc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) ban hành quy định các nhà nhập khẩu Hữu cơ phải có chứng…
Hơn cả một thương hiệu nước trái cây Hữu cơ, nhà sản xuất Voelkel còn hoạt động dựa trên nguyên…
Ngày 23/3/2024 tại HTX chè Khe Cốc, xã Tức Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên, tổ chức APN (Asia…
Việc ký kết thoả thuận hợp tác toàn diện giữa Công ty TNHH Bạch Vân Sơn và Trung tâm Truyền…
Đất bị suy thoái và cỏ dại nhiều dẫn đến tình trạng sâu bệnh tăng, giảm năng suất, sản lượng…
Là những giáo sư đầu ngành ở các lĩnh vực vi sinh vật và y học, đồng thời sống rất…
Tuyên Quang là tỉnh thuộc vùng Trung du miền núi phía Bắc nước ta, có diện tích khoảng 5.870 km²…
Tối 11/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên long trọng tổ chức chương trình khai…
Dư luận ở huyện Krông Păk (Đắk Lắk) rất xôn xao trước vụ việc Công ty Cổ phần Cà phê…
Sở NN&PTNT tỉnh Thái Nguyên mong muốn có sự phối hợp trong công tác tuyên truyền, tư vấn đào tạo,…